Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

erratic 292
kada rabi kao sinonim za erodibility (erozibilnost). (3)
Podvrgnutost tla eroziji.
erratic – (1) eratički (zalutali) blok. Fragment stijene koji
je nošen (prenošen) ledenjačkim ledom (ledenjakom)
ili plivajućim ledom, odložen nakon otapanja
leda na nekoj udaljenosti od mjesta svog nastanka i
obično (iako ne i obvezno) ostaje na temeljnoj stijeni
različite litologije. Veličina fragmenata varira od valutica
do blokova poput kuća. Sinonimi: erratic block,
erratic boulder, glacial erratic. (2) eratički, zalutao. Koji
je transportiran (prenesen) ledenjakom od mjesta
svog nastanka. Sinonim: traveled.
erratic block – eratički (zalutali) blok, v. erratic, 1.
erratic boulder – eratički (zalutali) blok, v. erratic, 1.
eruption – erupcija, vulkanska erupcija. Izbacivanje
vulkanskog materijala (lave, piroklasta i vulkanskih
plinova) na površinu Zemlje kroz središnji erupcijski
kanal (dimnjak, central vent) vulkana (centralna
erupcija, central eruption) ili duž (iz) pukotine ili grupe
pukotina (pukotinska erupcija, fi ssure eruption).
eruption breccia – piroklastična (erupcijska) breča, v.
explosion breccia.
eruption cloud – erupcijski (vulkanski) oblak, oblak vulkanskog
pepela (vulkanske prašine). Oblak vulkanskih
plinova s pepelom i drugim piroklastičnim fragmentima
koji je nastao vulkanskom erupcijom (pepeo
može padati iz takvih oblaka u obliku pepelne kiše,
air-fall deposition). Sinonimi: ash cloud, dust cloud,
explosion cloud, volcanic cloud.
eruptive – eruptivan. U geologiji i petrologiji – termin
koji označava stijene formirane skrućivanjem (očvršćivanjem,
solidifi kacijom) magme. Takve, eruptivne,
stijene mogu biti ekstruzivne (efuzivne, vulkanske –
v. extrusive) ili intruzivne (v. intrusive). Termin se katkada
primjenjuje na sve eruptivne stijene (v. igneous
rock), ali većina specijalista ograničava njegovu uporabu
samo na ekstruzivne stijene (v. extrusive rock).
eruptive breccia – eruptivna (vulkanska) breča, v. volcanic
breccia.
eruptive rock – eruptivna stijena. (1) Stijena koja je
formirana vulkanskom erupcijom. (2) Eruptivna (magmatska)
stijena (v. igneous rock) koja je u rastaljenom
stanju doprla do površine zemlje.
escarpment – strmina, strmen. U geomorfologiji – (1)
Duga, više ili manje kontinuirana strma litica (klif,
continuous cliff ) ili relativno strma padina (steep slope)
koji prekidaju kontinuitet zemlje razdvajanjem
dviju ravnih ili blago nagnutih površina i formirani su
erozijom ili rasjedanjem (pomicanjem po rasjedu).
Termin escarpment se često rabi kao sinonim termina
scarp (v.) iako se češće primjenjuje za označavanje
klifa formiranog diferencijalnom (selektivnom) erozijom
(diff erential erosion). (2) Visoka strma površina
stijene, koja je često predstavljena najvišim slojevima
u liniji litica (klifova) i obično označava izdanak
(outcrop) otpornog sloja koji zaliježe u seriji blago
nagnutih mekših slojeva.
essential – pravi piroklastični. Termin za označavanje
piroklastika (pyroclastics) koji su formirani od magme.
Primjenjuje se u klasifi kaciji piroklastičnog materijala
koja se bazira na načinu podrijetla i ekvivalentan
je terminima juvenile (juvenilan) i authigenous
(autigen).
essential mineral – bitan (odredbeni) mineral. Mineral
(mineralna komponenta) stijene koji određuje njen
ethane
naziv i njeno mjesto u klasifi kaciji. Bitni mineral,
međutim, ne mora obvezno postojati u stijeni u velikoj
količini. Sinonim: specifi c mineral; v. accessory
mineral.
established reserves – utvrđene rezerve. Rezerve nafte
i plina koje su pridobive postojećom tehnologijom i
uz postojeće ekonomske uvjete i čiji je procijenjeni
volumen (količina) prihvatljivo utvrđen (dokazan)
bušenjem, ispitivanjem (testiranjem) ili proizvodnjom
i raspoloživim geološkim podacima. Utvrđene
rezerve uključuju sve dokazane (proven) i polovicu
vjerojatnih (probable) rezervi.
estimated reserves – procijenjene rezerve. Termin slobodne
upotrebe. Ne označava nizak stupanj pouzdanosti
procjene, nego samo pretpostavljenost konkretnog
volumena rezervi (u smislu oko ili približno).
estimate of reserves – procjena rezervi, v. reserve estimate.
estimation of reserves – procjena rezervi, v. reserve
estimate.
estuarial – estuarski, estuarijski, v. estuarine.
estuarine – estuarski, estuarijski. Koji se odnosi na estuar
ili je formiran u estuaru ili živi u estuaru. Termin
se osobito odnosi i primjenjuje na sedimente i sedimentacijsku
ili biološku sredinu estuara. Sinonim:
estuarial; v. estuary.
estuarine delta – estuarska (estuarijska) delta. Dugačka
uska delta koja je ispunila estuar ili je u procesu njegova
ispunjavanja.
estuarine deposit – estuarski (estuarijski) sediment.
Sediment brakične (bočate, oslađene) vode estuara
marinskog i fl uvijalnog (riječnog) podrijetla fi ne zrnatosti
(ponajprije glina i silt) i pomiješan s velikim
sadržajem razgrađene terestričke organske tvari.
Estuarski sedimenti su fi nije zrnasti i homogenijeg
(jednoličnijeg) sastava od deltnih sedimenata (v. deltaic
deposit).
estuarine deposition – estuarska (estuarijska) sedimentacija.
Sedimentacija u sredini estuara (v. estuarine
deposit).
estuarine lagoon – estuarska (estuarijska) laguna. Laguna
koja je formirana privremenim zatvaranjem
riječnog estuara olujnom barijerom. Takve lagune
su obično sezonske i postoje sve dotle dok rijeka ne
probije otvor u barijeri. Sreću se u područjima s neznatnim
ili isprekidanim oborinama. Sinonim: blind
estuary.
estuarine salinity – estuarski (estuarijski) salinitet. Salinitet
(slanost) koji se mijenja u ovisnosti o plimnim ili
sezonskim uvjetima, kao u estuaru (estuariju).
estuary – estuar, estuarij. (1) Kraj riječne doline (river
valley) ili njeno prošireno ljevkasto plimno ušće (tidal
mouth) okrenuto prema moru, gdje slatka voda dolazi
u kontakt i miješa se s morskom vodom (i osjetno
je razblažuje) i gdje je djelovanje plima očevidno,
na primjer, plimna rijeka (v. tidal river) ili djelomično
zagrađeni obalni vodeni bazen u kojem se sreću
plima i riječna struja. (2) Dio oceana, poput uskog
zaljeva (fi r t h ) ili morskog rukavca (arm), koji je pod
utjecajem slatke vode (u kojem dolazi do oslađivanja
vode). (3) Potopljeno riječno ušće (drowned river mouth)
koje je formirano spuštanjem kopna blizu obale
ili potapanjem donjeg dijela doline bez ledenjaka
zbog podizanja nivoa mora.
ethane – etan. (1) Drugi član alkana (parafi nskih uglji