Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

specifi c absorption
va količina fi zikalne veličine po jedinici mase, težine,
volumena ili površine ili omjer (odnos) količine razmatrane
tvari i jednake količine standardne tvari (na
primjer, vode).
specifi c absorption – specifi čna apsorpcija (upijanje).
Sposobnost vodonosnog materijala da apsorbira
(upija) tekućinu nakon uklanjanja slobodne (gravitacijske)
vode (free water); omjer (odnos) apsorbirane
vode i volumena zasićenog materijala.
specifi cation – specifi kacija. (1) Organizirani popis
osnovnih zahtjeva za konstrukcijske materijale,
dimenzije, sastave proizvoda ili uvjete ispitivanja.
Brojne organizacije objavljuju norme (standarde), na
primjer Američki naftni institut (American Petroleum
Institute, API), Američko društvo strojarskih inženjera
(American Society of Mechanical Engineers, ASME),
Američko društvo za ispitivanje i materijale (American
Society for Testing and Materials, ASTM), a također
mnoga poduzeća imaju svoje vlastite specifi kacije.
(2) Kvantitativni opis zahtjevanih karakteristika uređaja,
stroja, proizvoda ili procesa.
specifi c capacity – specifi čni kapacitet. Količina vode
koju daje zdenac (ili vodna bušotina, water well) po
jedinici vremena crpljenja – obično se izražava u
galonima u minuti po stopi i postupno se mijenja
tijekom crpljenja vode (s trajanjem crpljenja). Ako
je specifi čni kapacitet konstantan (isključujući promjene
tijekom vremena), tada je on proporcionalan
hidrauličkoj difuzivnosti (hydraulic diff usivity) vodonosnog
horizonta (akvifera).
specifi c compaction – specifi čna kompakcija (zbijanje).
Smanjivanje debljine sedimenata po jedinici povećanja
nametnutog naprezanja tijekom određenog
vremenskog intervala.
specifi c conductance – specifi čna vodljivost, provodnost.
(1) v. electrical conductivity. (2) v. thermal conductivity.
specifi c expansion – specifi čna ekspanzija (širenje). Povećavanje
debljine sedimenata po jedinici smanjenja
nametnutog naprezanja.
specifi c gravity – specifi čna težina, relativna gustoća.
Omjer (kvocijent) težine neke tvari i jedinice njenog
volumena ili težina jediničnog volumena tvari. Sustavna
mjerna jedinica je newton po kubnom metru
(N/m3). Numerički je jednaka gustoći tvari. Također
se defi nira kao omjer gustoće razmatrane tvari i gustoće
referentne (standardne, usporedbene) tvari
(referentna tvar za tekućine i čvrste tvari je voda pri
temperaturi 4 °C ili 39,2 °F, a za prirodni plin i druge
plinove je suhi zrak). U praksi se specifi čna težina
često rabi kao bezdimenzijska veličina ili bezdimenzijski
broj (i naziva se relativna specifi čna težina ili
relativna gustoća), defi nirana kao omjer težine ili gustoće
razmatrane tvari i težine ili gustoće jednakog
volumena referentne tvari (pri tome su vrijednosti
težine ili gustoće referentne tvari – vode i zraka –
jednake jedinici) i kao sinonim s gustoćom, iako te
dvije veličine to nisu budući da je, prema defi niciji,
gustoća omjer mase i volumena, a specifi čna težina
omjer težine i volumena tvari (specifi čna težina je,
prema tome, jednaka umnošku gustoće i ubrzanja
sile teže). Specifi čna težina za stijene je općenito jednaka
od 2,5 do 3, za sirovu naftu između 0,7 i 1 (što
je specifi čna težina nafte veća, ona je teža, a kada
se izražava u API stupnjevima, odnos je obrnut), za
814
specifi c heat of gases
prirodni plin od 0,00073 do 0,00093 i za slojnu vodu
između 1,0 i 1,2. Odnos između specifi čne težine
nafte (u g/cm3) i njene specifi čne težine izražene u
stupnjevima API (pri 15,6 °C ili 60 °F) može se izraziti
i preračunati po ovim formulama:
stupnjevi API = (141,5 / specifi čna težina) – 131,5
specifi čna težina = 141,5 / (stupnjevi API + 131,5)
Sinonim: relative density (v.); v. density.
specifi c-gravity liquid – teška tekućina, v. heavy liquid.
specifi c gravity of brine– specifi čna težina slane vode,
v. specifi c gravity, density.
specifi c gravity of crude (crude oil) – spacifi čna težina
sirove nafte, v. specifi c gravity, density, relative density.
specifi c gravity of formation water– spacifi čna težina
slojne vode, v. specifi c gravity, density.
specifi c gravity of gas – specifi čna težina plina, v. specifi
c gravity, density, relative density, relative density of
gases.
specifi c gravity of hydrocarbon gases – specifi čna težina
plinovitih ugljikovodika, v. density, relative density
of gases, specifi c gravity.
specifi c gravity of natural gas – specifi čna težina prirodnog
plina, – v. density, relative density of gases,
specifi c gravity.
specifi c gravity of oil – specifi čna težina nafte – v. density,
relative density, relative density of liquids, specifi c
gravity.
specifi c gravity of oil-fi eld (oilfi eld) brine– specifi čna
težina vode naftnih i plinskih ležišta, v. specifi c gravity,
density.
specifi c gravity of oil-fi eld (oilfi eld) waters – specifi
čna težina voda naftnih i plinskih ležišta, v. specifi c
gravity, density.
specifi c gravity of reservoir brine – spacifi čna težina
slojne vode, v. specifi c gravity, density.
specifi c gravity of reservoir oil – spacifi čna težina slojne
nafte, v. specifi c gravity, density, relative density.
specifi c gravity of reservoir water– spacifi čna težina
slojne vode, v. specifi c gravity, density.
specifi c gravity of rock– spacifi čna težina stijene, v.
specifi c gravity, density.
specifi c gravity of water– spacifi čna težina vode, v.
specifi c gravity, density.
specifi c heat – specifi čni toplinski kapacitet. Količina topline
koja je potrebna da bi se temperatura jedinične
mase homogene tvari (materijala) podigla za 1 stupanj
na specifi cirani način (pri konstantnom tlaku ili
volumenu). Termičko je svojstvo stijena i ležišnih fl uida
(nafte, plina, vode) i parametar termičkih procesa
povećanja iscrpka nafte (EOR-procesa). Određuje
sposobnost stijena i fl uida da apsorbiraju toplinsku
energiju pri izmjeni topline.
specifi c heat of dry reservoir rocks – specifi čni toplinski
kapacitet suhih (nezasićenih) ležišnih stijena, v. specifi
c heat of rocks.
specifi c heat of dry rocks – specifi čni toplinski kapacitet
suhih (nezasićenih) stijena; v. specifi c heat of rocks.
specifi c heat of fl uid-saturated reservoir rocks – specifi
čni toplinski kapacitet zasićenih ležišnih stijena, v.
specifi c heat of rocks, specifi c heat of saturated rocks.
specifi c heat of gases – specifi čni toplinski kapacitet
plinova. Kod plinova se razlikuju dvije vrijednosti
specifi čnog toplinskog kapaciteta – pri konstantnom
tlaku (specifi čna toplina kada se plin zagrijava
i ekspandira pri konstantnom tlaku, specifi c heat at