Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

constant-enthalpy expansion
sićenja, kompresibilnosti nafte i tekuće faze pri tlakovima
većim od tlaka zasićenja, kompresibilnosti
tekuće faze nakon oslobađanja komponenata lakših
ugljikovodika i faktora kompresibilnosti oslobođenog
plina. Također treba izmjeriti gustoću zasićenog
fl uida jer je taj podatak korektniji za simulaciju od
njegove relativne gustoće (koja je obično izračunana
prema sastavu fl uida i relativnim gustoćama pojedinih
komponenata).
constant-enthalpy expansion – adijabatska ekspanzija.
Proces uklanjanja ukapljivih (kondenzabilnih)
ugljikovodika (kondenzata) iz prirodnog plina na
principu efekta hlađenja koji se javlja usljed znatnog
pada tlaka visokotlačne produkcije plinske bušotine.
Struja plina ekspandira u sapnici, a efekt hlađenja
ovisi o temperaturi na ulazu u sapnicu i razlici tlaka
u sapnici. Niža temperatura separacije daje veći iscrpak
kondenzata.
constant percentage decline – eksponencijalni pad
proizvodnje, v. exponential production decline.
constant-percentage decline curve – krivulja eksponencijalnog
pada (eksponencijalna krivulja pada) proizvodnje,
v. exponential production decline curve.
constant-pressure drawdown test – ispitivanje protoka
pri konstantnom tlaku na dnu, v. constant-pressure
fl ow test.
constant-pressure fl ow test (testing) – ispitivanje
protoka pri konstantnom tlaku na dnu. Ispitivanje
produktivnosti bušotine mjerenjem proizvodnje pri
konstantnom tlaku na dnu. Na rezultate ne utječe
volumen fl uida u kanalu bušotine (wellbore storage).
Međutim, ako se tlak održava konstantnim na površini,
pad tlaka usljed trenja u koloni uzlaznih cijevi
(tubing) može djelovati slično kao volumen fl uida u
bušotini uzrokujući variranje tlaka na dnu tijekom ispitivanja.
Sinonim: constant-pressure drawdown test.
constant-rate fl ow test (testing) – ispitivanje bušotine
metodom pada tlaka, ispitivanje bušotine pri konstantnoj
proizvodnji, v. pressure drawdown test.
constant-rate test (testing) – ispitivanje bušotine metodom
pada tlaka, ispitivanje bušotine pri konstantnoj
proizvodnji, v. pressure drawdown test.
constant-rate reservoir limit test (testing) – ispitivanje
utjecaja granice ležišta, v. reservoir limit test.
constant off set vertical seismic profi ling – vertikalno
seizmičko profi liranje s konstantnim međurazmakom
(konstantnim ofsetom), v. vertical seismic profi ling.
constant volume depletion (CVD) – ekspanzija pri
konstantnom volumenu. Osnovno laboratorijsko ispitivanje
potrebno za defi niranje PVT-svojstava retrogradnih
kondenzatnih sustava. Postupak ispitivanja
se sastoji u smanjivanju tlaka u ćeliji s uzorkom ležišnog
fl uida u nekoliko koraka pri konstantnoj temperaturi,
što je jednaka ležišnoj pri čemu dolazi do ekspanzije
fl uida. U svakom se koraku redukcije tlaka iz
ćelije odvode ekspandirani fl uidi i mjeri se volumen
istaloženog kondenzata i oslobođenog plina. Dobivenim
podacima se izračunava iscrpak kondenzata
ispod točke rošenja, dvofazni Z-faktor i viskoznost
plina. Pri ispitivanju uzorka nafte također se tlak u
PVT-ćeliji smanjuje u koracima (obično pet do šest
koraka) počevši od tlaka zasićenja i uklanja toliko
oslobođenog plina da se uspostavi volumen ćelije
jednak početnom. Tim se tipom ispitivanja se mogu
dobiti podaci o tlaku zasićenja ili rosišta, sastavu i
182
contact-angle measurement by sessile drop method
kompresibilnosti plina uklonjenog u svakom koraku
smanjenja tlaka, zasićenju tekućom fazom (kao dio
volumena ćelije) te viskoznosti tekuće faze (obično
se mjeri) i plinovite faze (obično se izračunava prema
sastavu plina). Ta metoda ispitivanja se rjeđe izvodi
ali je jedina laboratorijska metoda koja omogućuje
komponentnu analizu fl uida tijekom pada tlaka. Podaci
dobiveni ispitivanjem metodom ekspanzije pri
konstantnom volumenu su osobito važni u simulacijama
na komponentnim modelima (compositional
models) za karakterizaciju faktora kompresibilnosti
oslobođenog plina (njegove promjene sa sastavom)
i kompresibilnosti tekuće faze te konstanti fazne ravnoteže
(K-konstanti).
constant VSP – vertikalno seizmičko profi liranje s konstantnim
međurazmakom (konstantnim ofsetom), v.
vertical seismic profi ling.
constructive delta – delta s dominantnom (prevladavajućom)
djelatnošću rijeka, v. river-dominated delta.
consumer gas – plin za široku potrošnju, v. consumer
natural gas.
consumer natural gas – prirodni plin za široku potrošnju.
Prirodni plin predviđen za neposrednu krajnju
upotrebu (potrošnju) u komunalnom sektoru, industriji
i domaćinstvima. Prirodni plin koji je poduzeće
za transport plina prodalo poduzeću za distribuciju a
ovo potrošačima. Sinonim: network natural gas.
consuming plate margin – konzumacijska (destruktivna,
konvergentna) granica ploča, v. convergent plate
boundary.
contact – kontakt. (1) U geologiji – ravna ili nepravilna
površina između stijena dvaju različitih tipova (sastava)
ili starosti. (2) U ležištima ugljikovodika – površina
između dvaju fl uida u ležištu, na primjer, između
nafte i plina (gas-oil contact), nafte i vode (oil-water
contact) ili plina i vode (gas-water contact). Sinonim:
interface; v. gas-oil contact, gas-water contact, wateroil
contact.
contact angle – kontaktni kut, rubni kut močenja, kut
močenja. Kut između tekućine i čvrstog tijela na
površini razdjela tekućina-čvrsto tijelo-plin koji formiraju
dvije nemiscibilne faze (fl uida) na površini
čvrstog tijela. Čini mjeru močivosti – za močeću fazu
kontaktni kut (wetting phase contact angle) je manji
od 90°, dok je za nemočeću fazu (nonwetting phase
contact angle) veći od 90°. Čvrsto tijelo je močivo
vodom (hidrofi lno, water-wet) ako je kontaktni kut
manji od 90°, a močivo naftom (hidrofobno, oil-wet)
ako je veći od 90°. Ležište se smatra hidrofi lnim ako
je kontaktni kut vode manji od 70°, hidrofobnim
ako je kut veći od 110° i neutralne močivosti ako je
kontaktni kut između 70° i 110°. Kontaktni kut blizak
0° upućuje na strogo hidrofi lnu stijenu, blizak 180°
na strogo hidrofobnu stijenu, a kut blizak 90° na
neutralnu močivost. Tipični kontaktni kutovi sustava
fl uida u laboratoriju su 0° za sustave zrak-voda i
zrak-nafta, 30° za sustav nafta-voda i 140° za sustav
zrak-živa, a u ležištu 30° za sustav fl uida voda-nafta
i 0° za sustav voda-plin; v. nonwetting fl uid, wettability,
wetting fl uid.
contact angle hysteresis – histereza kontaktnog kuta,
v. contact angle method of wettability determination.
contact-angle measurement by sessile drop method
– mjerenje kontaktnog kuta metodom fi ksne kapi. Metoda
direktnog mjerenja kontaktnog kuta (rubnog