Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

density of natural gas 223
ja) u kanal bušotine tijekom procesa bušenja. Podatak
gustoće tog fl uida često omogućuje određivanje
tipa fl uida u bušenoj formaciji – plina, nafte ili vode.
Gustoća se može odrediti prema stabiliziranim tlakovima
u koloni zaštitnih cijevi (casing) i bušaćim šipkama,
volumenu pritjecanja slojnog fl uida i volumenu
kanala bušotine duž bušaće i teške šipke (u m 3 /m ili
bbl/ft). Obično, ako je gradijent slojnog fl uida manji
od 0,07 bar/m (0,3 psi/ft) iz formacije u bušotinu
vjerojatno pritječe plin, gradijent između 0,07 i 0,09
bar/m (0,3 psi/ft i 0,4 psi/ft) upućuje na pritok nafte
s plinom iz formacije, a gradijent veći od 0,09 bar/m
(0,4 psi/ft) upućuje na prodor vode iz bušene formacije
u kanal bušotine.
density of natural gas – gustoća prirodnog plina, v.
density, relative density, relative density of gases, specifi
c gravity.
density of oil – gustoća nafte, v. density, relative density,
relative density of liquids, specifi c gravity.
density of oil-fi eld (oilfi eld) brine – gustoća vode naftnih
i plinskih ležišta, v. density, specifi c gravity.
density of oil-fi eld (oilfi eld) waters – gustoća voda
naftnih i plinskih ležišta, v. density, specifi c gravity.
density of reservoir oil – gustoća slojne nafte, v. density,
specifi c gravity.
density of reservoir brine – gustoća slojne vode, v.
density, specifi c gravity.
density of reservoir water – gustoća slojne vode, v.
density, specifi c gravity.
density of rock – gustoća stijene, v. density, specifi c
gravity.
density of water – gustoća vode, v. density, specifi c
gravity.
density porosity – poroznost po karotaži gustoće formacije,
v. density logging.
dentition – zubalo, zubni sustav. U zoologiji i paleontologiji
– broj (količina), tip i raspored zubiju ili izbočina
nalik zubima u beskralješnjaka i zubiju u kralješnjaka,
na primjer cjelokupnost zubiju i jamica brave
školjkaša (Bivalvia).
denudation – denudacija. U geologiji – ukupnost geoloških
procesa čiji je rezultat razaranje stijena i odnošenje
rastrošenog stijenskog materijala (wearing
away) ili progresivno (neprekidno) snižavanje (progressive
lowering) Zemljine površine djelovanjem
različitih prirodnih agensa, koji uključuju trošenje
ili raspadanje stijena (v. weathering), eroziju (v. erosion),
premještanje materijala (v. mass wasting) i njegovo
transportiranje (v. mass transport), te također
kombiniranim razarajućim djelovanjem tih procesa.
Termin denudation je po opsegu svoga značenja širi
od termina erosion (erozija), iako se uobičajeno rabi
kao njen sinonim. Također se primjenjuje i kao sinonim
termina degradation (degradacija, rzgradnja),
iako, prema mišljenju nekih istraživača, denudacija
označava stvarne (djelujuće) procese, a degradacija
rezultate djelovanja tih procesa.
deparaffi n – ukloniti parafi n. Ukloniti parafi n iz bušotine
ili priključnih naftovoda zagrijavanjem, kemikalijama,
strugačima ili bakterijama.
departure curve – korekcijska krivulja. U karotaži bušotina
– dijagram faktora korekcije koje treba primijeniti
na izmjerene (registrirane ili prividne) karotažne
podatke danom sondom za procjenu «stvarnih» podataka
pri specifi čnim geometrijskim i fi zičkim uvje-
depletion decline
tima zbog promjene uvjeta mjerenja (na primjer,
razlike u temperaturi, promjera kanala bušotine,
tipa isplake, utjecaja susjednih slojeva itd.). Termin
se u množini obično odnosi na skup dijagrama koji
se rabe u analizama otporske karotaže (v. resistivity
log).
depentanization – depentanizacija. Odvajanje (separacija)
pentana i lakših komponenata iz smjese
ugljikovodika. Obavlja se u koloni za frakcioniranje
u kojoj se vrši odvajanje (separacija) pentana i lakših
frakcija (komponenata) iz smjese ugljikovodika.
depletable resources – neobnovljivi resursi (izvori), v.
exhaustible resources.
depleted area – iscrpljeno područje, v. depleted fi eld.
depleted fi eld – iscrpljeno polje. Polje iz kojeg je proizvedena
sva pridobiva nafta i plin (recoverable oil,
recoverable gas). Polje može biti iscrpljeno nakon
primarne proizvodnje (primary production) i nakon
što je prirodni ležišni režim (prirodni režim iskorištavanja
ležišta, natural reservoir drive) toliko oslabio
da je proizvodnja bušotina pala na granicu ili ispod
granice ekonomičnosti (profi tabilnosti). Polje također
može biti iscrpljeno nakon konvencionalnog
zavodnjavanja (waterfl ood) ili ako proizvodnja EORmetodama
(enhanced oil recovery methods) postane
neekonomična. Jednaki kriterij vrijedi i za defi niranje
iscrpljenog ležišta (depleted reservoir) i sloja (formacije,
depleted formation).
depleted fi eld underground storage – podzemno
skladištenje u iscrpljenom polju; podzemno skladište u
iscrpljenom polju, v. underground natural gas storage
in depleted gas reservoirs, underground natural gas
storage in depleted oil reservoirs.
depleted formation – iscrpljena formacija (sloj), v. depleted
fi eld.
depleted gas reservoir underground storage – podzemno
skladištenje u iscrpljenom plinskom ležištu;
podzemno skladište u iscrpljenom plinskom ležištu, v.
underground natural gas storage in depleted gas reservoirs.
depleted oil reservoir underground storage – podzemno
skladištenje u iscrpljenom naftnom ležištu;
podzemno skladište u iscrpljenom naftnom ležištu, v.
underground natural gas storage in depleted oil reservoirs.
depleted reservoir – iscrpljeno ležište, v. depleted fi eld.
depleted well – iscrpljena bušotina. Bušotina čija se
proizvodnja smanjila ispod granice profi tabilnosti;
Sinonim: dead well, exhausted well, v. depleted fi eld.
depleted zone – iscrpljena zona, v. depleted fi eld.
depletion – (1) iscrpljenje, iscrpljenost. (a) Smanjenje
rezervi nafte i plina ležišta/polja njihovom komercijalnom
(industrijskom) eksploatacijom. Kada su iscrpljene
rezerve ugljikovodika, tada je riječ o fi zičkoj
iscrpljenosti, a kada su troškovi proizvodnje veći od
njene vrijednosti, riječ je o ekonomskoj iscrpljenosti
ležišta/polja ili bušotine. (b) Smanjenje vrijednosti
polja (ili koncesije) usljed proizvodnje nafte i plina.
(c) Vrijeme tijekom životnog vijeka bušotine kada
se nafta i plin ne mogu više proizvoditi profi tabilno.
(d) U hidrologiji – gubici vode iz površinskih ili podzemnih
rezervoara koji su veći od njihova punjenja.
(2) crpljenje ugljikovodika. Proizvodnja nafte i plina iz
ležišta.
depletion decline – pad proizvodnje pri konačnom ra