Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

naturally fractured reservoirs 546
near wellbore restrictions
naturally fractured reservoirs – prirodno raspucana
ležišta. Ležišta s prirodnim pukotinama. Takva ležišta
mogu zalijegati u pješčenjacima, karbonatima
(vapnencima, dolomitima i prijelaznim stijenama
između njih) i temeljnim stijenama. Prirodno raspucana
ležišta se prema vrsti poroznosti mogu podijeliti
na tri glavna tipa: (a) ležišta s interkristaličnointergranularnom
(međukristalično-međuzrnskom)
poroznošću (akumulacija i migracija ugljikovodika je
slična kao u pješčenjačkim ležištima); (b) ležišta s pukotinsko-skeletnom
poroznošću (pore su slabo uzajamno
povezane), i (c) ležišta s kavernoznom poroznošću
i poroznošću otapanja (permeabilnost široko
varira od relativno jednolične do krajnje nepravilne).
Prema odnosu poroznosti i permeabilnosti skeleta
i pukotina, prirodno raspucana ležišta se mogu, po
drugoj klasifi kaciji, podijeliti u četiri tipa: (a) ležišta u
kojima pukotine čine cjelokupni volumen ležišta za
ugljikovodike i njegovu permeabilnost; (b) ležišta u
kojima skelet sadrži veći dio (ako ne i cjelokupni volumen)
ugljikovodika, permeabilnost skeleta je zanemariva,
a propusnost pukotina je bitna za ležište; (c)
ležišta čiji skelet ima dobru primarnu permeabilnost
a pukotine je još povećavaju, kapacitet proizvodnje
iz takvih ležišta je znatan, i (d) ležišta u kojima su pukotine
ispunjene mineralima, dijele ležište na male
blokove i mogu biti barijere migraciji slojnih fl uida;
formacije takvih ležišta su vrlo anizotropne i često
nerentabilne.
naturally fractured rocks – prirodno raspucane stijene,
v. naturally fractured reservoirs.
natural potential – prirodni (spontani, vlastiti) potencijal,
v. spontaneous potential.
natural production mechanisms – mehanizmi prirodnog
režima ležišta, v. natural drive mechanisms.
natural radioactivity – prirodna radioaktivnost. Radioaktivnost
koju ispoljavaju radionuklidi u prirodi. Radionuklidi
u prirodi su zaostali od vremena stvaranja
elemenata ili su nastali njihovim raspadanjem ili neprekidno
nastaju (najviše kozmičkim zračenjem). U
prirodnoj radioaktivnosti su prisutna tri tipa zračenja
– alfa-, beta- i gama-zračenje.
natural recovery drive – prirodni režim ležišta, v. natural
drive.
natural recovery mechanisms – mehanizmi prirodnog
režima ležišta, v. natural drive mechanisms.
natural remanence – prirodna remanentna (preostala)
magnetizacija, v. natural remanent magnetization.
natural remanent magnetism – prirodna remanentna
(preostala) magnetizacija, v. natural remanent magnetization.
natural remanent magnetization (NRM) – prirodna
remanentna (preostala) magnetizacija. Remanentna
(preostala) magnetizacija stijena in situ (na mjestu
njihova zalijeganja); magnetizacija stijena koja postoji
kada nema djelovanja magnetskog polja i stečena
je utjecajem Zemljinog magnetskog polja za
vrijeme njihova formiranja (nastajanja) ili, u nekim
slučajevima, kasnije. Ako nije posebno napomenuto,
termin remanentna magnetizacija se obično primjenjuje
upravo u tom smislu. Sinonimi: natural remanence,
natural remanent magnetism.
natural resin – prirodna smola. Nemodifi cirana smola
iz prirodnog izvora (na primjer, drveta), za razliku od
umjetne (sintetske) smole (synthetic resin), na pri-
mjer, kopal (fosilna smola od raznog tropskog drveća,
copal); v. resin.
natural resources – prirodni resursi. Prirodni proizvodi
koji se upotrebljavaju kao ulaz za ekonomske djelatnosti.
Klasifi ciraju se kao obnovljivi (v. nonexhaustible
resources) i neobnovljivi (v. exhaustible resources),
premda se i obnovljivi resursi mogu praktično iscrpiti
ako se prekomjerno iskorištavaju. Nafta i prirodni
plin su neobnovljivi prirodni resursi.
natural steam resources – prirodni resursi vodene pare.
Resursi geotermalne energije koja se može dobiti
iskorištavanjem prirodne pregrijane vodene pare.
natural well – (1) eruptivna bušotina. Bušotina koja
eruptira (proizvodi eruptiranjem) bez stimulacije,
na primjer, bez obrade kiselinom (acidizing) ili frakturiranjem
(fracing). (2) prirodni zdenac (bunar). Krška
vrtača (ponikva, sinkhole) ili drugi prirodni otvor
nalik na zdenac koji dopiru do vodnog lica (zrcala
podzemne vode, water table) i iz kojih se može crpiti
podzemna voda (ground water).
nautical mile – nautička (morska) milja. Izvansustavna
(anglo-američka) mjerna jedinica duljine (u pomorskom
i zračnom prometu) jednaka 1.852, 2421 m (u
praktičnoj primjeni se uzima 1.852 metra) ili 6.076,91
stopa; v. statute mile.
nautiloid cephalopods – nautilidi, nautiloidi, v. nautiloids.
nautiloids – nautilidi, nautiloidi. Cefalopodi (glavonošci,
cephalopods) koji pripadaju jednom od podrazreda
Nautiloidea, Endoceratoidea ili Actinoceratoidea.
Karakterizirani su centralno smještenim sifonom
(sifom, siphuncle) i ravnom, savijenom ili spiralnom
vanjskom kućicom (external shell) koja je podijeljena
na komorice s manje izraženim suturnim fl eksurama
(savijenim poprečnim septama, sutural fl exures) nego
u amonita (ammonoids). Sve komorice (osim zadnje
koja je nastanjena) ispunjene su plinom, uglavnom
dušikom, što omogućuje plutanje kućice. Nautilidi
su procvat doživjeli u ordoviciju i siluru, a danas su
predstavljeni samo jednim rodom Nautilus (lađica
ili indijska lađica) Provodni fosili (guide fossil). Stratigrafska
rasprostranjenost: kambrij – danas. Sinonim:
nautiloid cephalopods.
Navarroan – navaro, navarro. Stratigrafski kat gornje
krede (Upper Cretaceous) u Sjevernoj Americi (primorje
Meksičkog zaljeva – Gulf Coast) – iznad tejlora
(Tayloran), a ispod midveja (Midwayan).
n-butane – n-butan, normalni butan, v. normal butane.
near gale – umjereni olujni vjetar, v. moderate gale.
near-miscible displacement – istiskivanje nafte pri
uvjetima bliskim miscibilnosti, djelomično (parcijalno)
miscibilno istiskivanje nafte, v. partially miscible drive.
nearshore – priobalni, obalni. Koji se proteže u akvatoriju
mora ili jezera na neodređenoj, ali obično kratkoj,
udaljenosti od obalne linije (shoreline). Terminom se
osobito označava zona neodređene širine koja se
proteže od obalne linije pri niskoj vodi (low-water
shoreline) daleko izvan zone zapljuskivanja valovima
(breaker zone), ograničava područje priobalnih struja
(area of nearshore currents) i uključuje obalnu zonu
(v. inshore) i dio odobalne zone (v. off shore). Dubine
su obično manje od 10 metara.
near wellbore restrictions – ograničenja proizvodnje
u okolišu kanala bušotine. Faktori koji utječu na smanjenje
proizvodnje nafte ili plina. Posljedica su pro