Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

eservoir interval
i vertikalni koefi cijent obuhvata ležišta (u procesima
zavodnjavanja i EOR-procesima), efi kasnost dreniranja
ležišta (uključujući lateralni tip i kontinuitet slojevitosti
i vertikalne teksturne karakteristike stijene)
se vjerojatno može najteže kvantitativno odrediti
budući da se podaci heterogenosti u okolišu kanala
bušotina moraju ekstrapolirati u područja ležišta
između bušotina. Međutim, u mnogim slučajevima
je korelacija između bušotina otežana jer sredina
sedimentacije i litofacijesi ne moraju biti kontinuirani
između pojedinih bušotina. Primjena statističkih
metoda procjene heterogenosti ležišta se pokazala
korisnom. Heterogenost ležišta u cjelini određuje volumen
(rezerve) ugljikovodika i površinsku (arealnu)
distribuciju te trend njihove proizvodnje. Elementi te
heterogenosti su debljina ležišta, geometrija i kontinuitet
facijesa i svojstva ležišta u cjelini. Heterogenost
u razmjerima cijelog ležišta je teško procijeniti
jer se podaci dobiveni na malim segmentima ležišta
moraju primijeniti na cijelo ležište. Temelj za takvu
procjenu je sedimentacijski model ležišta, a vrlo su
korisni i podaci seizmičkih prospekcija (2D i 3D seizmike,
vertikalno seizmičko profi liranje); v. diagenetically
complex reservoir, stratigraphically complex
reservoir.
reservoir interval – interval ležišta. Izmjerena debljina
produktivne zone u bušotini. Može biti ukupna (bruto,
gross) i efektivna (neto, net).
reservoir limit test (testing) – ispitivanje utjecaja granice
ležišta. Ispitivanje proizvodnih bušotina metodom
pada tlaka (drawdown test), koje se izvodi specifi čno
za određivanje volumena ležišta što ga drenira dana
bušotina. Ispitivanje se vrši uz konstantnu proizvodnju
bušotine, ali se također može izvoditi i uz varijabilnu
proizvodnju budući da je teško održavati kapacitet
proizvodnje bušotine konstantnim tijekom
dugog perioda.
reservoir management – upravljanje ležištem. Primjena
najsuvremenije tehnologije na poznato ležište, skup
operacija i odluka s pomoću kojih se ležište identifi
cira, mjeri, iskorištava, razrađuje i procjenjuje od
trenutka njegova otkrića do konačnog napuštanja,
iskorištavanje raspoloživih fi nancijskih, tehnoloških
i ljudskih resursa, te podataka i znanja za postizanje
maksimalnog ekonomičnog iscrpka nafte i plina iz
ležišta uz minimalna kapitalna ulaganja i troškove
proizvodnje (za postizanje maksimalnog profi ta).
Proces suvremenog upravljanja ležištem uključuje
postavljanje ciljeva, planiranje razvoja, implementaciju,
monitoring, vrijednosne procjene i revizije planova,
te zahtijeva višedisciplinarni integrirani timski
rad i tijesnu koordinaciju svih specijalista (geologa,
geofi zičara, naftnih inženjera) i podršku menadžera
u svim fazama životnog vijeka ležišta, primjenu napredne
tehnologije na svim područjima, uporabu
snažnih računala, radnih stanica i baza podataka
sustava upravljanja. Upravljanje ležištem je kontinuiran
proces koji, idealno, počinje s fazom istraživanja
ležišta i njegovim otkrićem i traje kroz faze razrade
i proizvodnje (primarnim, sekundarnim i EOR-metodama)
do napuštanja. Tri su primarne komponente
procesa upravljanja ležištem – stupanj poznavanja
i bazična znanja o ležištu, raspoloživa tehnologija i
upravljačko okruženje (politička, socijalna i poslovna
klima i uvjeti).
710
reservoir quality
reservoir material balance – materijalna bilanca ležišta,
v. material balance, material balance equation.
reservoir model – model ležišta. Model koji se rabi za
prognoziranje proizvodnog ponašanja ležišta/polja
– tempa proizvodnje i iscrpka za različite scenarije
(varijante) razrade (uključujući proizvodnju sekundarnim
i EOR-metodama). Model mora maksimalno
predočavati ponašanje stvarnog ležišta kako bi prognoza
bila realistična; v. reservoir simulation.
reservoir modeler – inženjer simulacije (modeliranja)
ležišta. Specijalist, inženjer tehnologije razrade ili
geolog koji se bavi simulacijom naftnih i plinskih ležišta.
Rabeći podatke seizmičkih istraživanja, analiza
jezgara, uzoraka stijena i slojnih fl uida te bušotina,
on projektira i proširuje informacije u području prognoza
ponašanja ležišta – u procesu proizvodnje
nafte i plina kao i u primjeni sekundarnih i EOR-metoda;
v. reservoir simulation.
reservoir modeling – modeliranje (simulacija) ležišta, v.
reservoir simulation.
reservoir oil viscosity – viskoznost ležišne (slojne) nafte.
Većina ležišnih nafti ima viskoznost između 1 i 2 cp,
ali ona može varirati od 0,1 cp (i manje) za hlapljive
nafte pri vrlo visokim ležišnim tlakovima i temperaturama
do vrlo visokih vrijednosti za nafte velike
gustoće.
reservoir pressure – ležišni tlak; slojni tlak. Tlak fl uida
u naftnom ili plinskom ležištu ili sloju koji se manifestira
u bušotini. Općenito je približno jednak hidrostatičkom
tlaku (tj. ekvivalentan je tlaku stupca slane
vode od površine do ležišta – oko 0,1 bar/m ili 0,23
psi/ft), kada se ležišni (slojni) tlak naziva normalnim,
pa se, prema tome, mijenja s dubinom ležišta, ali također
može biti znatno viši (anomalno visok) ili znatno
niži (anomalno nizak) od hidrostatičkog. Ležišni
tlak je sila koja istiskuje naftu i plin u proizvodne
bušotine. Dobra proizvodna praksa nalaže čuvanje
ležišnog tlaka kako bi iscrpak nafte i plina bio što
veći. Ležišni tlak se može povećati ili održavati na
određenoj razini tijekom proizvodnog vijeka ležišta
primjenom sekundarnih i/ili EOR-metoda ako je to
ekonomski opravdano. Sinonimi: closed pressure, fi -
eld pressure, fl uid pressure, formation pressure.
reservoir pressure maintenance – podržavanje ležišnog
tlaka, v. pressure maintenance
reservoir pressurization – povećavanje (dizanje) ležišnog
tlaka. Početna faza procesa miscibilnog istiskivanja
nafte iz ležišta ugljik-dioksidom (metoda povećanja
iscrpka nafte/EOR-metoda) u kojoj se ležišni tlak,
smanjen prethodnim iskorištavanjem, na umjetan
način poveća do veličine koja osigurava miscibilno
istiskivanja slojne nafte. Tlak se obično povećava
injektiranjem vode; v. minimum miscibility pressure.
reservoir quality – kvaliteta ležišta. Kapacitet ležišta za
ugljikovodike i njegova sposobnost proizvodnje. Kapacitet
ležišta je određen njegovom efektivnom poroznošću
(volumenski postotak uzajamno povezanih
pora u stijeni – preostali dio ležišne stijene otpada na
njen matriks i pore koje nisu uzajamno povezane) i
veličinom, a njegova produktivnost zavisi od permeabilnosti
(mjera sposobnosti ležišne stijene za prenošenje
fl uida – permeabilnost stijene ovisi o promjeru,
obliku i distribuciji pornih kanala u njoj, tipu i broju
prisutnih fl uida, protoku fl uida, duljini i površini poprečnog
presjeka stijene i diferencijalnom tlaku duž