Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina
10.12.2012 • Views
Share Embed Flag

Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
ina.hr

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

acidic igneous rocks<br />

dioksida u njima – uz bazične (v. basic), neutralne (v.<br />

intermediate) i ultrabazične (v. ultrabasic) eruptivne<br />

stijene. Sinonimi: acid, silicic (v.). (b) Termin slobodne<br />

uporabe za označavanje bilo koje eruptivne (magmatske)<br />

stijene koja se pretežno sastoji od svijetlih<br />

minerala, ima relativno malu gustoću i sadrži manje<br />

od 65% silicij-dioksida.<br />

acidic igneous rocks – kisele eruptivne (magmatske)<br />

stijene, v. acidic.<br />

acidic rocks – kisele eruptivne (magmatske) stijene, v.<br />

acidic.<br />

acid igneous rocks – kisele eruptivne (magmatske) stijene,<br />

v. acidic.<br />

acid inhibitor – inhibitor kiseline (reakcije kiseline). Kemijski<br />

inhibirajući aditiv koji se primjenjuje u operacijama<br />

obrade (stimulacije) slojeva kiselinom za<br />

usporavanje kemijske reakcije kiseline sa stijenom<br />

kako bi se zaštitila dubinska oprema bušotine i oprema<br />

za izvođenje obrade (spriječilo njihovo oštećenje)<br />

od korozivnog djelovanja kiseline. Inhibitori kiseline<br />

mogu biti organski spojevi (na primjer, s dušikom ili<br />

sumporom) ili anorganski (na primjer, bakar ili arsen).<br />

Tip i koncentracija inhibitora se određuju prema vrsti<br />

materijala opreme (štićenog metala) i specifi čnim<br />

uvjetima u kanalu bušotine (temperaturi i trajanju<br />

izloženosti djelovanju kiseline tijekom obrade).<br />

acid intensifi er– intenzifi kator reakcije kiseline. Aditiv<br />

koji se primjenjuje u operacijama obrade slojeva<br />

kiselinom za ubrzavanje ili pojačavanje kemijske reakcije<br />

kiseline sa stijenom. Intenzifi cirana kiselina je<br />

smjesa inhibirane klorovodične (solne) i fl uorovodične<br />

kiseline. Fluorid pojačava reakciju kiseline.<br />

acidite – acidit. Eruptivna (magmatska) stijena bogata<br />

silicij-dioksidom.<br />

acidity – kiselost. U petrologiji – postotni sadržaj silicija<br />

(izražen kao suma kationa) u mineralima i stijenama.<br />

Stijene koje sadrže više od 60% silicija se nazivaju<br />

kiselim (acidic).<br />

acidity coeffi cient – koefi cijent aciditeta, kisikov koefi cijent,<br />

v. oxygen ratio.<br />

acidity quotient – koefi cijent aciditeta, kisikov koefi cijent,<br />

v. oxygen ratio.<br />

acidization – obrada (stimulacija) kiselinom, v. acidizing.<br />

acidize – obraditi (stimulirati) kiselinom, v. acidizing.<br />

acidizing – obrada (stimulacija) kiselinom. U tehnologiji<br />

obrade slojeva – metoda povećanja kapaciteta proizvodnje<br />

ili injektiranja bušotina pumpanjem (injektiranjem)<br />

kiseline u intervale (zone) ležišta (sloja) koji<br />

su topljivi u kiselini (većinom u karbonatna ležišta –<br />

vapnenačka i dolomitna – i pješčenjake s dostatnim<br />

sadržajem kalcijske komponente) kako bi se uklonili<br />

bilo kakvi blokirajući materijali iz perforacija i kolone<br />

zaštitnih cijevi (casinga) ili sa stijenki produktivnog<br />

sloja te poboljšalo strujanje fl uida u ležišnoj stijeni<br />

proširivanjem pora i time povećavanjem permeabilnosti<br />

sloja. Operacije obrade bušotina kiselinama se,<br />

ovisno o kapacitetu (volumenu) i tlaku injektiranja,<br />

općenito mogu podijeliti u tri tipa: (a) kiselinsko<br />

frakturiranje (stvaranje pukotine u ležištu i izjedanje<br />

površine njene stijenke kiselinom kako bi se povećala<br />

vodljivost pukotine – v. acid fracturing) i obrada<br />

pukotina kiselinom (v. fracture acidizing); (b) obrada<br />

matriksa kiselinom (operacija uklanjanja oštećenja<br />

sloja injektiranjem kiseline malim kapacitetom bez<br />

21<br />

acid number (of crude oil)<br />

frakturiranja formacije – v. matrix acidizing), i (c) pranje<br />

kiselinom (za otapanje kamenca i precipitata u<br />

kanalu bušotine – v. acid wash) i čišćenje bušotine<br />

kiselinom (v. wellbore cleanup).<br />

Od anorganskih kiselina se za obradu najčešće rabe<br />

15%-tna klorovodična (solna) kiselina (regular acid),<br />

a s dodavanjem inhibitora i 30%-tna koncentracija,<br />

mješavina klorovodične i fl uorovodične kiseline ili<br />

tzv. isplačna kiselina za obradu pješčenjaka (mud<br />

acid) i fl uorovodična, a od organskih kiselina octena<br />

i mravlja. Kiseline za obradu moraju reagirati s<br />

karbonatima i drugim mineralima i formirati topljivi<br />

produkti reakcije. Također je nužno da se mogu inhibirati<br />

kako bi se izbjegla korozija i da se mogu rabiti<br />

usporivači brzine reakcije kiseline sa stijenom (kako<br />

bi se produljilo vrijeme reakcije jake kiseline, zaštitila<br />

oprema u bušotini i omogućilo prodiranje kiseline<br />

u formaciju) i drugi aditivi koji u kombinaciji s kiselinom<br />

smanjuju trenje, stabiliziraju gline i razbijaju<br />

emulzije. Kiselina se obično nakon pumpanja u bušotinu<br />

ostavlja u njoj određeno vrijeme pod tlakom,<br />

a nakon svršetka reakcije se izbacuje i bušotina se<br />

očisti.<br />

Volumeni injektirane kiseline obično variraju od 4 do<br />

400 m3, a koncentracija od 10 do 20%. Prema načinu<br />

(tehnici) izvedbe, obrada kiselinom može biti (ovisno<br />

o tome je li je strujanje kiseline u obrađivanu formaciju<br />

kontrolirano usmjereno ili je nekontrolirano)<br />

regulirana (kontrolirana ili selektivna – v. controlled<br />

acidizing treatment) i neregulirana (nekontrolirana ili<br />

neselektivna – v. uncontrolled acidizing treatment).<br />

Ako se obrada izvodi injektiranjem kiseline u više<br />

koraka, tada se naziva višestupanjska (v. stage acidizing).<br />

Obrada kiselinom se također primjenjuje za čišćenje<br />

bušotina od ostataka cementa, bušaće isplake, kamenca<br />

i krhotina od perforiranja (wellbore cleanup<br />

treatment). U nekim metodama hidrauličkog frakturiranja<br />

formacija kiselina se rabi kao radni fl uid za<br />

frakturiranje (v. hydraulic fracturing). Sinonimi: acid<br />

formation treatment, acidization of wells, acidizing<br />

job, acidizing of formation, acidizing of wells, acidizing<br />

treatment, acid job, acid stimulation, acid treating of<br />

wells, acid treatment, acid well treatment, well acidizing.<br />

acidizing a well – obrada (stimulacija) bušotine kiselinom,<br />

v. acidizing.<br />

acidizing job – operacija obrade (stimulacije) kiselinom,<br />

v. acidizing.<br />

acidizing of formation – obrada (stimulacija) sloja kiselinom,<br />

v. acidizing.<br />

acidizing of wells – obrada (stimulacija) bušotine kiselinom,<br />

v. acidizing.<br />

acidizing treatment – obrada (stimulacija) kiselinom,<br />

v. acidizing.<br />

acid jetting – ispiranje mlazom kiseline. Uklanjanje<br />

topljivog i netopljivog materijala (isplake, naslaga<br />

kamenca) sa stijenki produktivnog sloja kombiniranim<br />

kemijskim i hidrauličkim djelovanjem mlaza<br />

(struje) kiseline velike brzine. Operacija ispiranja se<br />

izvodi posebnom dubinskom alatkom s mlaznicama<br />

(bottom-hole acid-jetting device) koja se u bušotinu<br />

spušta s kolonom uzlaznih cijevi (na njenom kraju).<br />

acid job – obrada (stimulacija) kiselinom, v. acidizing.<br />

acid number (of crude oil) – kiselinski broj (slojne naf-

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!