Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

Precambrian X
2.600 milijuna godina; v. Precambrian X, Precambrian
Y, Precambrian Z.
Precambrian X – pretkambrij (prekambrij) X. Prema četverodijelnoj,
čisto vremenskoj (starosnoj), podjeli
pretkambrija (v. Precambrian) Geološke službe SAD
(U.S. Geological Survey) – vremenski interval pretkambrija
koji je trajao od prije 2.600 milijuna godina
do prije 1.700 milijuna godina; v. Precambrian W, Precambrian
Y, Precambrian Z.
Precambrian Y – pretkambrij (prekambrij) Y. Prema četverodijelnoj,
čisto vremenskoj (starosnoj), podjeli
pretkambrija (v. Precambrian) Geološke službe SAD
(U.S. Geological Survey) – vremensk interval pretkambrija
koji je trajao od prije 1.700 milijuna godina do
prije 800 milijuna godina; v. Precambrian W, Precambrian
X, Precambrian Z.
Precambrian Z – pretkambrij (prekambrij) Z. Prema četverodijelnoj,
čisto vremenskoj (starosnoj), podjeli
pretkambrija (v. Precambrian) Geološke službe SAD
(U.S. Geological Survey) – vremenski interval pretkambrija
koji je trajao od prije 800 milijuna godina
do prije 570 milijuna godina; v. Precambrian W, Precambrian
X, Precambrian Y.
precipitate formation – nastanak (stvaranje) precipitata.
Pojava istaloživanja čvrstih čestica iz ležišnih
fl uida u procesu proizvodnje usljed promjene ravnotežnih
uvjeta tlaka i temperature. Dio čvrstog precipitata
može nastati kada nekompatibilni radni fl uidi
(u remontnim operacijama ili pri završnom proizvodnom
opremanju bušotina) dođu u kontakt s ležišnim
fl uidima i također nakon obrada kiselinom. Čvrsti
precipitat može začepiti perforacije i tako smanjiti
produktivnost bušotine; v. near wellbore restrictions.
precipitation facies – facijes uvjeta sedimentacije. Facijesne
karakteristike koje upućuju na uvjete sedimentacije
i odredive su uglavnom po sedimentnim strukturama,
kao što su kosa slojevitost (cross-bedding) i
riplovi (ripple marks), i po primarnim komponentama
(osobito fosilima); v. alimentation facies.
precipitator – taložnik, precipitator. Posuda koja se rabi
u obradi proizvedene slojne vode. Sadrži sloj drvenih
strugotina ili sličnog materijala za koalescenciju globula
nafte kada obrađivana voda struji kroz posudu.
precision – preciznost. (1) Stupanj slaganja (degree of
agreement) između mjerenja neke veličine, stupanj
fi noće (degree of refi nement) u izvođenju neke operacije
ili u iskazu rezultata. Preciznost se odnosi na kvalitetu
operacije kojom je dobiven rezultat, za razliku
od točnosti (v. accuracy) i ne smije se rabiti za taj termin.
(2) Odstupanje skupa procjena ili opažanja (step
of estimates, step of observations) od njihove srednje
vrijednosti (mean). (3) Stupanj savršenstva (degree of
perfection) metoda i instrumenata koji se rabe kada
se izvode mjerenja i dobiju rezultati visokog stupnja
točnosti.
preconsolidation pressure – prekonsolidacijski tlak. (1)
Maksimalni efektivni tlak (eff ective pressure) kojem je
podvrgnuto tlo ili sediment. (2) Tlak koji se očituje na
nekonsolidirani sediment od prijašnjeg ili sadašnjeg
nadzalegnutog materijala ili od desikacije (isušivanja)
silta ili gline, što rezultira kompakcijom (zbijanjem)
sedimenta. Sinonim: prestress.
prediagenesis – preddijageneza. Dio (etapa) singeneze
(v. sygenesis) koji je odgovoran za one dijelove (elemente)
koji su se pojavili nakon sinsedimentacije (v.
652
preorogenic phase
syndeposition), ali prije nego što su započeli glavni
procesi dijageneze, na primjer, procesi unutarnje sedimentacije
klastičnog materijala (internal sedimentation
of clastic material).
prefl ood – fl uid za predispiranje ležišta; obrok injektiranja
fl uida za predispiranje ležišta, v. prefl ush, 1.
prefl ush – fl uid za predispiranje ležišta; obrok injektiranja
fl uida za predispiranje ležišta. (1) Fluid, odnosno
obrok fl uida, koji se katkada injektira u naftno ležište
radi njegova kondicioniranja (regulacije saliniteta
ili pH slojne vode), kao prva faza kemijskih procesa
povećanja iscrpka nafte (polimernog, micelarno-polimernog
i alkalnog zavodnjavanja) i kod primjene
mikroorganizama (MEOR). Otopina fl uida za predispiranje
može sadržati tzv. žrtveni adsorbent, relativno
jeftinu kemikaliju koja se adsorbira na površini ležišne
stijene i time smanjuje adsorpciju i gubitak aktivne
kemikalije (na primjer, površinski aktivne tvari
iz micelarne otopine). Sinonim: prefl ood; v. alkaline
fl ood, micellar-polymer fl ood, polymer fl ood, microbial
enhanced oil recovery. (2) fl uid za kondicioniranje bušotine.
U operacijama cementacije bušotina – fl uid
koji se injektira u bušotinu radi razrjeđivanja bušaće
isplake i kao tampon (spacer) prije injektiranja
cementne kaše (cement slurry) tijekom cementacije
bušotine.
prefl ush injection – injektiranje fl uida (obroka fl uida) za
predispiranje ležišta, v. prefl ush, 1.
prefl ush solution – otopina za predispiranje ležišta, v.
prefl ush.
pregeologic – predgeološki. Termin za označavanje
vremena koje je prethodilo onom vremenu kada
je površina Zemlje postala u općim crtama slična
suvremenoj, na primjer, predgeološko vrijeme (pregeologic
time) ili dio geološke povijesti koji prethodi
formiranju najstarijih stijena (prije približno 3 do 3,5
milijarde godina).
preglacial – predglacijalan. (1) Koji se odnosi na vrijeme
koje je prethodilo periodu glacijacije (oledbe, period
of glaciation), osobito na vrijeme neposredno prije
pleistocenske epohe. (2) Termin za označavanje materijala
koji zaliježe ispod glacijalnih (ledenjačkih) sedimenata
(glacial deposits), na primjer, rahli (rastresiti)
pijesak i šljunak koji zaliježu ispod tila (morenskih
glina, till) na Islandu (gdje se za njihovo označavanje
nepravilno primjenjuje termin predglacijalni nanos,
preglacial drift).
preload – pre(d)opterećenje, v. preloading.
preloading, pre-loading – pre(d)opterećivanje. Postupak
dodatnog opterećivanja nogu (papuča) samopodizne
bušaće platforme (jackup rig) dodavanjem
vodenog balasta u spremnike uz noge platforme
kako bi se tijekom njena rada izbjeglo propadanje
nogu zbog djelovanja sile vjetra, valova i morskih
struja u procesu bušenja.
premature breakthrough – prerani prodor. Nailazak
fronte injektiranog fl uida u proizvodnu bušotinu
brže nego što se prognoziralo (u procesu istiskivanja
nafte iz ležišta).
preorogenic phase – predorogenetska faza. Početna
faza orogenetskog ciklusa (v. orogenic cycle) koja
prethodi glavnim fazama orogeneze (climatic orogeny).
Predorogenetska faza odgovara vremenu formiranja
geosinklinala (formation of geosynclines) od kojih
je većina jasno djeljiva na eugeosinklinalni (unu-