Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

synchronic
sinkronizam ili sinkronizam oledbe (glacial synchroneity).
Sinonim: synchronism.
synchronic – sinkron, istodoban, istovremen, v. synchronous.
synchronism – sinkronizam, istovremenost, istodobnost,
v. synchroneity.
synchronogenic – sinkronogen. U geologiji – koji je
formiran u istom odsječku geološkog vremena.
Terminom se, na primjer, označavaju stijene koje su
jednake ili gotovo jednake geološke starosti; v. syntopogenic.
synchronous – sinkron, istodoban, istovremen. U geologiji
– koji se sreće, postoji ili je formiran u isto vrijeme
(istovremeno, simultano). Termin sinkron se može
primijeniti za označavanje ploha stijena na kojima
svaka točka ima jednaku geološku starost, na primjer,
granica između dviju idealnih kronostratigrafskih
jedinica (time-stratigraphic units) u kontinuiranom i
neporemećenom presjeku. Osim toga, termin se također
može rabiti za karakteristike konsedimentacijskih
rasjeda (growth fault) i procesa prodora plutona
istovremeno s orogenezama. Sinonimi: synchronal,
synchronic; v. diachronous, isochronous.
synclinal – (1) sinklinala. Zastarjeli sinonim termina
syncline (v.). (2) sinklinalan. Koji se odnosi na sinklinalu
(v. syncline).
syncline – sinklinala. Konkavni (udubljeni) dio bore, tip
bore čiji su slojevi konveksno savijeni prema dolje.
Sinklinale u sedimentnim stijenama često nastaju
stlačivanjem koje je orijentirano okomito na njenu
os. Jezgra (core) sinklinale se sastoji od stratigrafski
mlađih slojeva (naslaga). Sinklinala zajedno s antiklinalom
čini tzv. potpunu boru (v. fold), ali može postojati
i kao zasebna struktura; v. synclinal.
synclinorium – sinklinorij. Složena sinklinalna struktura
regionalnog protezanja koja se sastoji od manjih
bora (oblik množine: synclinoria); v. anticlinorium.
syncrude – sintetska nafta (sirova nafta), v. synthetic
crude oil.
syndeposition – sinsedimentacija. Dio (etapa) singeneze
(v. syngenesis) koji uključuje procese odgovorne
za formiranje sedimentnog skeleta (sedimentary framework).
syndepositional fold – konsedimentacijska bora. Bora
koja se formirala istodobno sa sedimentacijom (sedimentation).
Predstavlja geološku strukturu povezanu
sa sedimentnom tektonikom (sedimentary
tectonics).
syndiagenesis – sindijageneza. Sedimentacijska (sedimentational),
predijastrofi čka (prediastrophic) faza
dijageneze koja uključuje promjene što su se zbile
tijekom transportiranja (halmiroliza) i tijekom taloženja
sedimenata i rane stadije kompakcije i cementacije,
ali završava prije stadija dubokog pokapanja
(deep burial – do dubine 100 metara). Sindijageneza
je karakterizirana postojanjem velike količine intersticijalne
(porne) ili konatne (reliktne) vode (interstitial
water, connate water) koja se vrlo sporo istiskuje
iz stijene i ekstremnim varijacijama vrijednosti pH i
redoks-potencijala. Termin sindijageneza je ekvivalentan
terminu rana dijageneza (early diagenesis).
syneclise – sinekliza. Negativna ili utonula (depresijska)
struktura kontinentske platforme (continental platform)
prostranog, regionalnog protezanja (od desetaka
tisuća do stotina tisuća četvornih kilometara).
866
syntexis
Formira se sporim savijanjem (progibom) Zemljine
kore tijekom više geoloških perioda (termin se primjenjuje
uglavnom u ruskoj literaturi, na primjer,
Kaspijska sinekliza, Caspian syneclise); v. anteclise.
synform – sinforma. U geologiji – bora (fold) čija se krila
(limbs) zatvaraju prema dolje u slojevima za koje je
stratigrafska sekvencija nepoznata; v. antiform.
synformal anticline – sinformna antiklinala. Antiklinala
čija se krila (limbs) zatvaraju prema dolje kao u
sinformi (v. synform).
syngas, syn-gas – (1) sintezni plin, v. synthesis gas. (2)
sintetski plin, v. synthetic gas, synthetic natural gas.
syngenesis – singeneza. U geologiji – (1) Proces formiranja
ili stadij akumuliranja nekonsolidiranih
(necementiranih) sedimenata na mjestu (in place),
uključujući promjene koje utječu (zahvaćaju) klastične
(detritske) čestice za vrijeme njihova kretanja u
vodama u sedimentacijskom bazenu (bazenu taloženja).
Neki autori, međutim, primjenjuju taj termin
samo za označavanje procesa početne dijageneze
(initial diagenesis), tj. pojava izmjene između svježeg
sedimenta i sredine sedimentacije (taložne sredine),
dok drugi autori proširuju značenje termina u njega
uključuju sve promjene (transformacije) kojima je
sediment podvrgnut do njegove kompakcije. Američki
autori termin syngenesis smatraju ekvivalentom
(analogom) termina early diagenesis (rana dijageneza);
v. syndiagenesis. (2) Proces u kojem su se komponente
sedimentnih stijena formirale istodobno ili
gotovo istodobno i koji uključuje sinsedimentaciju
(v. syndeposition) i preddijagenezu (v. prediagenesis).
syngenetic – singenetski. U sedimentologiji – (1) Termin
kojim se označava primarna sedimentna struktura
(kao, na primjer, ripl, ripple mark) formirana
istodobno s taloženjem sedimenata; v. epigenetic. (2)
Koji se odnosi na singenezu sedimenata (sedimentary
syngenesis).
syngenetic dolomite – singenetski dolomit. Mineral
dolomit i dolomitna stijena koji su se formirali istodobno
s taloženjem sedimenata.
synkinematic – sintektonski, v. syntectonic.
synorogenic – sinorogenetski. Termin za označavanje
geoloških procesa ili zbivanja koji se odvijaju tijekom
perioda orogenetske aktivnosti (orogenic activity)
i također za označavanje stijena ili geoloških formi
koje su nastale istodobno s orogenezom; v. syntectonic.
synsedimentary – sinsedimentacijski. Koji je istodoban
(istovremen) sa sedimentacijom. Terminom se osobito
označava sedimentno rudno ležište (sedimentary
ore deposit) u kojem su se rudni minerali formirali
istodobno sa stijenama koje ih okružuju (u kojima
se nalaze).
synsedimentary fault – sinsedimentacijski (konsedimentacijski)
rasjed, v. growth fault.
synsedimentary folding – sinsedimentacijsko (konsedimentacijsko)
nabiranje, v. penecontemporaneous
folding.
syntectonic – sintektonski. Termin za označavanje geoloških
procesa ili zbivanja koji se odvijaju tijekom
perioda bilo kakve tektonske aktivnosti (tectonic activity)
i također za označavanje stijena ili geoloških
formi koje su nastale istodobno s tektonskom aktivnošću;
v. synorogenic.
syntexis – sinteksa. (1) Anateksa (v. anatexis) dvaju ili