Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

egression
oblik termina: rhegolith. Sinonimi: mantle rock, rock
mantle; v. mantle, 2, overburden, 2, soil, 1.
regression – regresija, povlačenje mora. U geologiji –
smanjivanje ili odstupanje mora s područja kopna i
s time povezana odgovarajuća zbivanja, na primjer,
povećavanje površine deltne sedimentacije (deltaic
deposition). Također, svaka promjena, kao što je, na
primjer, snižavanje (opadanje) nivoa mora (fall of sea
level) ili uzdizanje kopna (uplift of land) koja dovodi
do premještanja priobalne zone s tipično plitkovodnim
uvjetima na područje koje je ranije bilo pokriveno
otvorenim morem i s tipično dubokovodnim
uvjetima ili promjena usljed koje se pomiče granica
između marinske i nemarinske (kontinentalne) sedimentacije,
tj. između marinske i kontinentalne zone
sedimentacije (ili granica između sedimentacije i
erozije, odnosno između zone akumulacije sedimenata
i erozije), u smjeru središta marinskog bazena;
v. transgression.
regression conglomerate – regresivni konglomerat
(valutičnjak). Grubi (gruboklastični) sediment (coarse
sedimentary deposit) koji se formirao tijekom odstupanja
(povlačenja) mora s kopna (retreat of sea).
regressive diagenesis – regresivna (retrogradna) dijageneza,
v. hypergenesis.
regressive overlap – regresivno prekrivanje sedimenata,
v. offl ap, 1.
regressive reef – regresivni greben (rif). Jedan od nizova
priobalnih grebena (nearshore reefs) ili bioherma
(bioherms) koji su superponirani na sedimentima
unutarnjih dijelova bazena (basinal deposits) tijekom
perioda uzdizanja kopna (rising of landmass) ili snižavanja
(opadanja) nivoa mora (lowering of sea level).
Razvili su se više ili manje paralelno s obalom; v. transgressive
reef.
regressive ripple – regresivni ripl. Asimetrični ripl
(asymmetric ripple mark) formiran lokalno inverznom
strujom i, prema tome, orijentiran u smjeru koji je
suprotan općem smjeru tečenja struje (strme padine
krijeste ripla su okrenute uz struju).
regressive sand wave – regresivni pješčani val. Termin
koji je svojedobno bio predložen kao zamjena za
termin antidune (antidina). Međutim, većina autora
prednost daje originalnom terminu antidune.
regular acid – obična solna (klorovodična) kiselina. Vodena
otopina 15%-tne (maseni) solne (klorovodične)
kiseline.
regular emulsion – obična emulzija, emulzija tipa »voda
u nafti«, v. water-in-oil emulsion.
regular four-spot well pattern – mreža (raspored) bušotina
»4 točke«, v. four-spot well pattern.
regular opening valve – ventil s običnim prolaznim
otvorom. Ventil koji može imati smanjeni prolazni
presjek, okrugao ili pravokutan, kroz zapornik. Površina
prolaznog otvora je obično od 50% do 100%
površine poprečnog presjeka cijevi za strujanje.
regular seven-spot well pattern – mreža (raspored)
bušotina »7 točaka«, v. seven-spot well pattern.
regular well arrangement – normalna (regularna)
mreža (raspored) bušotina, v. normal well pattern.
regular well pattern – normalna (regularna) mreža
(raspored) bušotina, v. normal well pattern.
Reid vapor (vapour) pressure (RVP) – tlak pare po Reidu.
Mjera sklonosti tekućine vaporizaciji, apsolutni
tlak uzrokovan tekućinom pri specifi čnoj tempera-
699
relative dating
turi ispitivanja, omjera para/tekućina i zasićenja zrakom
kako je defi nirano Reidovim aparatom i specifi -
ciranim postupkom (metodom) mjerenja. Tlak pare
se mjeri pri temperaturi 37,8 °C (100 °F) i izražava
u milibarima ili psi. Tlak pare po Reidu sirovih nafti
ovisi ponajprije o količini otopljenog plina i obično
varira od 2 do 10 psi za stabilizirane nafte (sirova
nafta s RVP oko 5 psi se smatra stabiliziranom), dok
za nestabilizirane nafte iznosi oko 100 psi. Tekućine
(sirova nafta, naftni derivati) s većim tlakom para po
Reidu su opasnije.
reinjection, re-injection – reinjektiranje, povratno
injektiranje. (1) Injektiranje proizvedene vode ili plina
(iz kojeg su obično uklonjeni tekući ugljikovodici) u
ležište tijekom proizvodnje radi podržavanja ležišnog
tlaka i povećanja konačnog iscrpka nafte; (2)
Injektiranje proizvedenih geotermalnih fl uida u isto
ležište kroz bušotine za odlaganje.
reinjection (re-injection) well – bušotina za odlaganje
otpadnih fl uida, v. disposal well.
rejuvenated water – oslobođena voda. Voda koja je
ponovno vraćena u zalihe nadzemne vode kao rezultat
kompakcije sedimenata (v. water of compaction) i
metamorfoze (v. metamorphic water).
rejuvenation – pomlađivanje. U geologiji – (1) Djelovanje
ili proces koji potiču obnavljanje erozijske
djelatnosti (erosive activity) rijeke, na primjer, zbog
uzdizanja kopna (uplift of land) ili opadanja nivoa
mora (drop of sea level); obnavljanje ili uspostavljanje
ranije (mladenačke) erozijske sposobnosti rijeke
koja je dosegla stadij zrelosti ili starosti. Sinonim:
revival. (2) Razvoj ili uspostavljanje prvobitnih (mladenačkih)
oblika reljefa krajolika koji je prije toga bio
izravnan gotovo do baze erozije (base level); obično
uzrokovano regionalnim uzdizanjem (regional uplift)
ili eustatičkim pokretima (eustatic movement) nakon
kojih se obnavlja usijecanje rijeka; promjena uvjeta
erozije koja dovodi do počinjanja novog ciklusa
erozije. Sinonim: revival. (3) Obnavljanje bilo kojeg
geološkog procesa, na primjer, ponovno otvaranje
pukotine (fi ssure). Sinonim: revival.
relative abundance – relativna obilnost. Broj individuuma
nekog taksona (taxon) u usporedbi s brojnošću
individuuma drugih taksona na određenoj površini
(području) ili u određenom volumenu; v. abundance,
absolute abundance.
relative age – relativna geološka starost. Geološka starost
(v. geologic age) fosilnog organizma (fossil organism),
stijene (rock), geološke strukture (geologic feature)
ili zbivanja (geologic event) koja se ne defi nira
(izražava) u godinama nego prema odnosu na druge
organizme, stijene, geološke strukture ili zbivanja; v.
absolute age.
relative chronology – relativna kronologija (geokronologija).
Geokronologija (v. geochronology) u kojoj se
određivanje vremenskog redoslijeda geoloških zbivanja
osniva na superpoziciji (na položaju slojeva u
stratigrafskom stupcu) i/ili na postojanju (sadržaju)
fosila, a ne na starosti izraženoj (izmjerenoj) u godinama
kao u apsolutnoj kronologiji (v. absolute chronology).
relative dating – relativno datiranje. Kronološko svrstavanje
geološke strukture, objekta ili zbivanja u skali
geološkog vremena (geologic time scale) neovisno o
njihovoj apsolutnoj starosti (absolute age).