Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

drillship motion 264
drillstring, drill string
pulzijski uređaji (thrusters). Bušaći brodovi nemaju
takvu stabilnost tijekom bušenja kao samopodizne
bušaće platforme (jackup rig) ili poluuronjive platforme
(semisubmersible). Duljina bušaćih brodova je
obično između 60 i 135 metara (200 do 450 stopa) i
primjenjuju se za bušenje u dubokim vodama. Sinonimi:
drilling ship, drilling vessel.
drillship motion – gibanje bušaćeg broda, v. ship motion.
drill site, drillsite – položaj (lokacija) bušotine, v. wellsite.
drillstem, drill stem (DS) – (1) kolona bušaćih alatki,
bušaća kolona. U procesu rotacijskog bušenja – sve
komponente ili ukupan niz alatki (cijevi) za bušenje
od isplačne glave do bušaćeg dlijeta koje se rotiraju
bušaćim uređajem na površini. Bušaća kolona,
prema tome, uključuje radnu šipku (kelly), bušaće
šipke (drillpipes), teške šipke (drill collars), bušaće prijelaznike
(subs) – poput stabilizatora bušaće kolone
(stabilizer), proširivača kanala bušotine do nazivnog
promjera (reamer), proširivača kanala bušotine za
održavanje promjera (keyseat wiper), proširivača intervala
kanala bušotine (underreamer) – i bušaće dlijeto
(drilling bit). Sinonimi: drilling stem, drilling string,
drillpipe string, drillstring (v.), string. (2) teška šipka za
užno udarno bušenje. U procesu užnog udarnog bušenja
(cable-tool drilling) – teška čelična ili željezna
šipka pričvršćena za bušaće dlijeto (drilling bit) kako
bi mu osigurala opterećenje (težinu) pri bušenju.
Promjera je 12,7 cm (5 inča) i duljine od 9 do 12 metara
(30 do 40 stopa). Sinonimi: auger stem, bull rod,
sinker bar guide.
drillstem (drill stem) fl oat valve – protupovratni ventil
bušaće kolone (kolone bušaćih alatki), v. drillstring
fl oat.
drillstem (drill stem) pressure loss – gubitak tlaka u
bušaćoj koloni (koloni bušaćih alatki). U procesu bušenja
– tlak isplačne pumpe (pump pressure) koji je
potreban za cirkulaciju isplačnog fl uida od dna radne
šipke (kelly) do bušaćeg dlijeta (drilling bit) kroz
bušaću kolonu (kolonu bušaćih alatki, drillstring).
drillstem (drill stem) safety valve – sigurnosni ventil
bušaće kolone (kolone bušaćih alatki), donji ventil (donji
zasun) radne šipke. Kratki prijelaznik s kuglastim
ventilom punog prolaznog presjeka (full-bore ball
valve) koji se aktivira tlakom bušaće isplake. Smješten
je neposredno ispod prijelaznika za zaštitu
navoja radne šipke (kelly-saver sub) i otvoren je za
vrijeme rada isplačnih pumpi (pumpanja isplake), a
zatvara se kada se pumpanje obustavi i na taj način
spriječi istjecanje isplake iz radne šipke (kelly) kada
se ona otpoji zbog navrtanja nove bušaće šipke. Također
djeluje kao sigurnosni ventil (safety valve) za
sprječavanje uzlaznog strujanja visokotlačne isplake
u bušaćoj koloni. Sinonimi: lower kelly cock, lower
kelly valve.
drillstem (drill stem) test (testing) (DST) – testiranje
(iskušavanje, ispitivanje) bušotine kroz bušaće šipke
(alatkom spuštenom s kolonom bušaćih šipki). Metoda
određivanja potencijalne produktivnosti naftne
ili plinske bušotine, odnosno ležišta, mjerenjem ležišnog
tlaka i protoka fl uida za vrijeme dok se kolona
bušaćih šipki još nalazi u bušotini i dok je kanal bušotine
ispunjen isplakom. Izvodi se uređajem (alatkom)
za testiranje (drillstem testing tool) koji se uvrsti u ko-
lonu bušaćih šipki i zajedno s njom spušta u bušotinu.
Sklop uređaja se sastoji od dubinske brtvenice
ili pakera (za izolaciju ispitivane formacije od slojeva
iznad i ispod nje), perforirane cijevi, komore za skupljanje
uzoraka slojnih fl uida, ventila za regulaciju
protoka (koji se mogu otvarati i zatvarati s površine),
dubinskih sapnica i registracijskog (zapisnog)
manometra. Ispitivanje se može izvoditi u bušotini
s ugrađenom kolonom zaštitnih cijevi (zaštitnom
kolonom, casing) ili bez nje, i obično se primjenjuje
u zonama nedefi niranog potencijala u bušotinama
koje se izrađuju, ali se također može izvoditi i u poznatim
produktivnim zonama proizvodne bušotine.
Metodom DST dobivaju se važni podaci o protoku
(kapacitetu proizvodnje) koji se može očekivati iz ispitivane
formacije, o statičkom i dinamičkom tlaku
u bušotini (krivulja porasta tlaka), te uzorci slojnih
fl uida. Sinonim: drill string test.
drillstem (drill stem) test (testing) tool – alatka (uređaj)
za testiranje (iskušavanje, ispitivanje) bušotine
kroz bušaće šipke, v. drillstem test.
drillstem (drill stem) test string – kolona alatki za testiranje
(iskušavanje, ispitivanje) bušotine kroz bušaće
šipke. Sklop uređaja blizu kraja kolone bušaćih šipki
za ispitivanje formacije metodom DST. Tipičan sklop
se sastoji od dubinske brtvenice (pakera), perforirane
cijevi, ventila, dubinskih sapnica i registracijskih
manometara; v. drillstem test. Sinonim: DST string.
drill straight up – bušiti samofi nanciranjem. Bušiti vlastitu
bušotinu bez sudjelovanja vanjskih investitora
(termin se odnosi na operatora koji sam fi nancira
vlastitu bušotinu).
drillstring, drill string – (1) kolona bušaćih alatki, bušaća
kolona. U procesu rotacijskog bušenja (rotary
drilling) – (a) v. drillstem, 1. (b) Sklop (niz) bušaćih
alatki u kanalu bušotine koji se sastoji od bušaćih
šipki (drill pipe), teških šipki (drill collar), bušaćeg
dlijeta (drill bit) i, ako je predviđeno bušenje jezgre,
od sržne ili jezgrene cijevi (core barrel) i spojen je s
bušaćim uređajem (drilling rig) na površini i njime
rotiran. Bušaća kolona prenosi rotaciju (rotacijsko
gibanje) na bušaće dlijeto i kroz nju struji isplaka u
bušotinu. Sinonimi: drilling stem, drilling string, drillpipe
string, drillstem, string. (b) Sklop (niz) bušaćih
šipki i drugih bušaćih alatki između radne šipke (v.
kelly) i bušaćeg dlijeta (v. drilling bit) koji se spušta u
bušotinu. (2) kolona alatki za užno udarno bušenje. U
procesu užnog udarnog bušenja (cable-tool drilling)
– sklop (niz) bušaćih alatki koji se sastoji od bušaćeg
dlijeta (drilling bit), teške šipke (drillstem), škara (jars),
spojnice bušaćeg užeta (rope socket), bušaćeg užeta
(drilling cable) i drugih alatki i spojen je s njihalom ili
balansirom (walking beam) bušaćeg uređaja na površini.
Sinonim: string. (3) kolona bušaćih šipki. Niz uzajamno
spojenih pojedinačnih bušaćih šipki spušten
u bušotinu. Sastoji se od običnih bušaćih šipki (drillpipes)
i teških šipki (drill collars). Najčešće je sastavljena
od bušaćih šipki jednog promjera, a vrlo rijetko
od šipki dvaju različitih promjera (s većom, čvršćom
šipkom na vrhu) budući da rukovanje takvim kombiniranim
kolonama zahtijeva uporabu posebnih
alatki, a vrijeme spuštanja i izvlačenja je dulje zbog
mijenjanja elevatora i klinova (primjenjuju se u dubljim
bušotinama pri uvjetima velikih opterećenja).
Kolona bušaćih šipki ispunjava više općih funkcija u