Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

transgressive overlap 904
transition zone
ous intrusion) koja presijeca slojevitost (bedding) ili
folijaciju (foliation) okružujuće stijene (country rock).
transgressive overlap – transgresivno prekrivanje sedimenata,
v. onlap, 1.
transgressive reef – transgresivni greben (rif). Jedan od
niza priobalnih grebena (nearshore reef) ili bioherma
(bioherm) koji su superponirani na zagrebenskim
sedimentima (back-reef deposits) starijih grebena u
periodu tonjenja kopna ili dizanja (rasta) nivoa mora.
Razvili su se više ili manje paralelno s obalom; v. regressive
reef.
transgressive sediments – transgresivni sedimenti.
Sedimenti koji su se istaložili tijekom nastupanja ili
prodora mora preko kopnenog područja pri dizanju
(rastu) nivoa mora ili tijekom tonjenja (slijeganja)
kopna. Karakterizirani su neskladnim transgresivnim
prekrivanjem (onlap) slojeva.
transient – (1) kratki impuls. Impuls kratkog vremenskog
trajanja (na primjer napona ili seizmički). (2) prijelazan,
neustaljen. Termin kojim se označava impuls,
prigušeno titranje (oscilacija) ili druga privremena
pojava u sustavu prije postizanja stacionarnog (ustaljenog)
stanja (steady-state condition).
transient beach – prijelazni (kratkotrajni) žal (plaža).
U geologiji – žal (plaža) s kojeg olujni valovi spiraju
pijesak, ali se brzo uspostavlja sedimentacijom strujama
duž obale.
transient creep – prijelazno (primarno) puzanje, v. primary
creep.
transient decline – prijelazni pad proizvodnje, v. infi nite-acting
decline.
transient fl ow – prijelazno (neustaljeno, nestacionarno)
strujanje, v. unsteady fl ow.
transient gas well test (testing) – ispitivanje plinske
bušotine pri prijelaznom (neustaljenom) režimu strujanja,
v. pressure-transient test.
transient pressure analysis – analiza neustaljenog tlaka
(neustaljene distribucije tlaka), v. pressure transient
test.
transient pressure test (testing) – ispitivanje bušotina
pri prijelaznom (neustaljenom) režimu strujanja, v. pressure-transient
test.
transient state – prijelazno (neustaljeno) stanje. Režim
strujanja u kojem na proizvodnu bušotinu utječe jedna
fi zička granica u ležištu, ali ne i druge. Prijelazno
stanje (režim proizvodnje bušotine) nastupa nakon
režima bez utjecaja granica ležišta (v. infi nite-acting
regime), a prije pseudostacionarnog (pseudoustaljenog)
stanja (v. pseudosteady state).
transient testing of gas wells – ispitivanje plinskih
bušotina pri prijelaznom (neustaljenom) režimu strujanja,
v. pressure-transient test.
transient testing of oil wells – ispitivanje naftnih bušotina
pri prijelaznom (neustaljenom) režimu strujanja, v.
pressure-transient test.
transient testing of wells – ispitivanje bušotina pri prijelaznom
(neustaljenom) režimu strujanja, v. pressuretransient
test.
transient well test (testing) – ispitivanje bušotina pri
prijelaznom (neustaljenom) režimu strujanja, v. pressure-transient
test.
transit – seljenje bušaće platforme. Pomicanje (kretanje)
morskog (odobalnog) bušaćeg postrojenja (off shore
drilling rig) s jedne lokacije bušenja na drugu.
transitional fl ow – prijelazno strujanje. U mehanici fl ui-
da – tip strujanja u kojem su viskozno i Reynoldsovo
naprezanje približno jednake veličine. Po karakteru
je prijelazno između laminarnog strujanja (laminar
fl o w ) i turbulentnog strujanja (turbulent fl ow).
transitional fossils – prijelazni fosili. Fosili koji skupno
formiraju sekvencije (v. morphologic series) koje pokazuju
postupne i kontinuirane promjene morfoloških
karaktera od geološki ranijih do geološki starijih
formi.
transitional sedimentary environment – prijelazna
sredina sedimentacije (taloženja), prijelazna sedimentacijska
(taložna) sredina. Sredina sedimentacije duž
obala ili u njihovoj blizini, prijelazna zona (područje)
između kontinentalne ili nemarinske sredine sedimentacije
(v. continental sedimentary environment)
i marinske sredine (v. marine sedimentary environment)
u kojoj se ispoljavaju utjecaji tih sredina.
Pojava tektonskih pokreta (izdizanje ili spuštanje
obale) također znatno utječe u prijelaznoj taložnoj
sredini. Geometrija, tekstura, mineralizacija i druga
svojstva formacija te proces dijageneze u prijelaznoj
sedimentacijskoj sredini zavise od više faktora: (a)
geometrije sredine sedimentacije; (b) nagiba kontinentskog
šelfa; (c) klime; (d) djelovanja (djelatnosti)
valova, plime i oseke, obalnih struja; (e) razlike u
gustoćama riječne i morske vode (koje se miješaju),
i (f) tektonike sedimentacijskog bazena. Najvažnija
područja sedimentacije u prijelaznim sredinama su
delte, u kojima najveće značenje imaju prudovi ušća
riječnih rukavaca (v. distributary mouth bar) i sedimenti
riječnih kanala (channel deposits), te estuari,
lagune i plimne zone.
transitional series – prijelazna serija. U geologiji – serija
prijelaznih slojeva (v. passage beds), osobito velika i
na širokom prostoru (površini) rasprostranjena serija
slojeva (series of beds) koja je prijelazna po karakteru
njihovih fosila (fosilnih organizama).
transition point – prijelazna točka (temperatura), točka
(temperatura) inverzije, v. inversion point.
transition temperature – prijelazna temperatura (točka),
temperatura (točka) inverzije, v. inversion point.
transition zone – (1) prijelazna zona. (a) U geologiji –
područje unutar gornjeg plašta Zemlje (upper mantle)
koje graniči s donjim plaštem (lower mantle) i nalazi se
na dubini između 410 km i 1.000 km, a karakterizirano
je brzim porastom gustoće (od približno 20%) i porastom
brzina širenja seizmičkih valova. Ekvivalentno
je sloju C (C layer – seizmički sloj ili područje Zemlje
na dubini između 410 km i 1.000 km, jedan od slojeva
Zemlje prema klasifi kaciji njene unutrašnjosti na
slojeve od A do G). (b) U geologiji – područje unutar
vanjske Zemljine jezgre (outer core) koje je prijelazno
prema unutarnjoj jezgri (inner core) i ekvivalentno sloju
F (F layer – seizmički sloj ili područje Zemlje na dubini
između 4710 km i 5160 km, jedan od slojeva Zemlje
prema klasifi kaciji njene unutrašnjosti na slojeve od A
do G). (c) Područje ležišta između zone s normalnim
tlakom (normal-pressure zone) i zone s anomalno visokim
tlakom (abnormal high-pressure zone). (d) U mehanici
fl uida – uvjeti strujanja fl uida pri kojima se karakter
strujanja mijenja iz laminarnog u turbulentno.
(e) U procesu bušenja – dio bušaće kolone (kolone
bušaćih alatki, drillstring) između bušaćih šipki (drillpipes)
i teških šipki (drill collars). (2) prijelazna (funikularna)
zona. U naftnoj geologiji – interval ležišta ne