Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

unconformity trap 925
underfl ow
čena nepostojanjem paralelnosti između slojeva. U
strogom smislu, diskordancija je uzajaman odnos u
kojem mlađi, nadzalegnuti (pokrovni), sloj ima nagib
i pružanje koji nisu skladni s nagibom i pružanjem
starijeg, podzalegnutog sloja, što je osobito karakteristično
za kutnu diskordanciju ili nesklad (v. angular
unconformity). Sinonimi: transgression, unconformability;
v. conformity. (2) ploha diskordancije (nesklada),
v. surface of unconformity.
unconformity trap – diskordantna zamka. U geologiji
– naftna ili plinska zamka koja je vezana s diskordancijom
(neskladom).
unconsolidated material – nekonsolidirani materijal. U
geologiji – (a) Rahli (rastresiti, nezbijeni) ili nestratifi -
cirani (neuslojeni) sediment ili sediment čije čestice
nisu cementirane zajedno neovisno o njegovu zalijeganju
na površini ili nekoj dubini. (b) Rahli (nevezani,
rastresiti) materijal tla.
unconsolidated sand – nekonsolidirani (necementirani,
nevezani) pješčenjak, v. unconsolidated sandstone.
unconsolidated sandstone – nekonsolidirani (necementirani,
nevezani) pješčenjak. Pješčana (pješčenjačka)
formacija u kojoj zrna nisu uzajamno vezana
cementom. U proizvodnji nafte ili plina iz takvih pješčenjaka
doći će do prodora pijeska u bušotinu ako
se ne poduzmu mjere njegova sprječavanja.
uncontaminated zone – neporemećena (nezagađena)
zona, v. uninvaded zone.
uncontrolled acidizing treatment – neregulirana (nekontrolirana,
neselektivna) obrada kiselinom. U tehnologiji
obrada formacija kiselinom – operacija obrade
kiselinom u kojoj se kiselina i zatim protiskivajući fl uid
(displacement fl uid) pumpa u kolonu zaštitnih cijevi
(casing) dok kolona uzlaznih cijevi (tubing) može,
ali ne mora, biti u kanalu bušotine. Postupak je brz
i nije skup, ali je bez kontrole (regulacije) puta kiseline,
za razliku od regulirane ili kontrolirane obrade
kiselinom (controlled acidizing treatment).
uncontrolled blowout – nekontrolirana erupcija, v.
blowout.
unconventional crude oil – nekonvencionalna (netradicionalna,
nova) sirova nafta, v. nonconventional
crude oil.
unconventional gas – nekonvencionalni (netradicionalni,
novi) prirodni plin, v. nonconventional natural
gas.
unconventional natural gas – nekonvencionalni (netradicionalni,
novi) prirodni plin, v. nonconventional
natural gas.
unconventional oil – nekonvencionalna (netradicionalna,
nova) sirova nafta, v. nonconventional crude oil.
unctuous – mastan, v. soapy.
unda – sredina sedimentacije u zoni djelovanja valova.
Sredina sedimentacije (environment of sedimentation)
koja leži u zoni aktivnog djelovanja valova (zone
of wave action). Termin se može rabiti sam ili u kombinaciji
s drugim terminom.
undaturbidite – undaturbidit, valni turbidit. Sediment
koji se formirao iz suspenzije nastale žestokim olujama;
sediment između običnog valnog sedimenta
(wave deposit) i turbidita (turbidite).
underage – proizvodnja ispod dopuštene, v. underproduction.
underbalance – pretičak slojnog tlaka u procesu bušenja.
Uvjeti bušenja kada se primjenjuje isplaka takve
relativne gustoće da je visina hidrostatičkog tlaka
(hydrostatic pressure) njenog stupca u bušotini (kanalu
bušotine) manja od slojnog tlaka (pornog tlaka
bušene formacije, formation pressure, fl uid pressure);
v. overbalance.
underbalanced drilling – bušenje pri uvjetima pretička
pornog tlaka formacije (slojnog tlaka). U procesu
bušenja – metoda (režim) bušenja bez hidrostatičke
ravnoteže tlaka formacije i stupca isplake u bušotini
– pri uvjetima kada je visina hidrostatičkog tlaka
(hydrostatic pressure), odnosno, tlaka stupca isplake
u bušotini (kanalu bušotine) manja od pornog tlaka
bušene formacije (slojnog tlaka, formation pressure,
fl uid pressure). Pri takvom režimu bušenja će slojni
fl uidi pritjecati u bušotinu, pa se rabi rotacijska glava
(rotation head) za sprječavanja strujanja plina i bušaće
isplake na površinu. Plin se izdvaja iz isplake separatorom
i spaljuje na baklji. Primjenom te metode
(tehnologije) bušenja postižu se znatno veće brzine
bušenja (penetration rate), a glavna sigurnost procesa
bušenja se postiže protuerupcijskim uređajem (preventerom);
v. balanced drilling, overbalanced drilling.
underbalanced perforating – perforiranje s pretičkom
slojnog tlaka. Perforiranje kolone zaštitnih cijevi (zaštitne
kolone, casing) ili lajnera (liner) s tlakom u kanalu
bušotine (downhole pressure) manjim od tlaka
formacije (slojnog tlaka, formation pressure), tako da
će slojni fl uidi strujati u formaciju i čistiti perforacijske
kanale. Sinonim: reverse-pressure perforating.
underconsolidation – premala konsolidacija sedimenata.
U geologiji – konsolidacija sedimentnog materijala
koja je manja od normalne (očekivane pri postojećem
opterećenju pokrovnim naslagama stijena),
na primjer, konsolidacija koja je rezultat prebrze
sedimentacije tako da nije bilo vremena za potpuno
slijeganje (settling) sedimenata; v. normal consolidation,
overconsolidation.
undercurrent – donja (dubinska) morska struja. Struja
morske vode koja teče ispod površinske struje (surface
current) različitom brzinom ili u različitom smjeru
u odnosu na nju.
undercutting – podsijecanje, podlokavanje. U geologiji
– uklanjanje materijala iz osnovice strme padine ili
litice (klifa) ili druge izložene stijene erozijskim djelovanjem
padajuće ili tekuće vode (na primjer, meandrirajuće
rijeke), vjetra s pijeskom u pustinjama ili
valova duž strme obale.
underfl ow – (1) tok ispod riječnog korita. Strujanje (tečenje)
podzemne vode u horizontu ispod riječnog
korita (v. underfl ow conduit); strujanje vode kroz tlo
ili kroz podzemni sloj ili ispod objekta. (2) brzina protoka
ispod riječnog korita. Brzina protoka (rate of discharge)
podzemnih voda kroz horizont ispod riječnog
korita (underfl ow conduit). (3) voda podzemnog toka.
Voda koja teče ispod korita ili aluvijalne ravnice površinskog
vodotoka. Takva voda obično teče u istom
smjeru kao i površinski tok, ali znatno manjom brzinom.
Terminom se osobito označava voda koja teče
ispod suhog riječnog korita u aridnom području.
(4) tok (struja) s dna hidrociklona. U procesu bušenja
– tok (struja) tekućine s čvrstim česticama s dna hidrociklona
za čišćenje isplake, na primjer, separatora
pijeska (desander) ili separatora silta (desilter), u kojem
je više čvrstih čestica nego u toku fl uida s vrha
hidrociklona (v. overfl ow).