Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

intertonguing 435
intraformational conglomerate
isklinjenja), na primjer, šejl i pješčenjak. Takvi litofacijesi
nisu jedinice koje se mogu kartirati običnim
načinom.
intertonguing – jezičasto isklinjavanje (isklinjenje). Nestajanje
sedimentnih tijela (sedimentary bodies) u
lateralno susjednim stijenskim masama zbog razbijanja
u mnoštvo tankih slojeva ili jezika (tongues) od
kojih svaki samostalno (neovisno) isklinjava; uzajamni
prijelaz između dviju primjetno različitih stijena
u vertikalnom nizu (presjeku) izmjenjujućih tankih
klinastih slojeva (wedge-shaped layers). Sinonimi: interdigitation,
interfi ngering.
interval – interval. (1) v. geochronologic interval. (2) v.
stratigraphic interval. (3) U glacijalnoj geologiji – neformalni
termin (termin slobodne uporabe) za označavanje
detaljnije podjele interstadijala (interstade).
(4) U naftnoj geologiji – dio zone ili ležišta u bušotini.
(5) v. contour interval.
interval change – promjena intervala. U sezmici – lateralno
povećanje ili smanjenje vremenskog intervala
između dvaju seizmičkih refl eksa (između dva nailaska
refl ektiranih seizmičkih valova, seismic refl ection
events) koje označava povećanje ili smanjenje debljine
odgovarajućeg dijela geološkog presjeka.
interval correlation – korelacija po intervalima. Stratigrafska
korelacija (stratigraphic correlation) koja se
bazira na izučavanju dobro defi niranih stratigrafskih
intervala identifi ciranih prema njihovim položajima
između markera (horizonata-markera, marker horizons).
interval density – intervalna gustoća. Gustoća intervala
u kanalu bušotine integrirana prema podacima
gama-gama karotaže (gamma-gamma log) ili
određena dubinskim gravimetrom (borehole gravity
meter).
interval time – intervalno vrijeme, vremenski interval. U
seizmičkoj prospekciji – razlika vremena registracije
dvaju refl ektiranih (odbijenih) valova (dvaju nailazaka
refl eksa, refl ection events) na seizmičkom zapisu.
Intervalno vrijeme može varirati zbog promjena brzine
širenja seizmičkih valova iz jednog tipa stijene u
drugi ili ubog promjena debljine slojeva.
interval transit time – intervalno vrijeme prijeđenog
puta. Prolazno vrijeme zvučnog vala (vrijeme širenja
vala) kroz slojeve duž puta jedinične duljine. Obratno
je proporcionalno brzini vala (wave velocity). Mjeri
se u zvučnoj karotaži (sonic log), obično u mikrosekundama
po metru (ili stopi).
interval velocity – intervalna brzina, interval brzine.
U seizmičkoj prospekciji – brzina širenja seizmičkih
valova (seismic wave velocity) izmjerena u granicama
nekog intervala dubine (udaljenost duž stratigrafskog
intervala podijeljena vremenom koje je
potrebno seizmičkom valu da je prijeđe), na primjer,
u akustičkoj (zvučnoj) karotaži (interval određivanja
brzine iznosi od 0,3 m do 1 metar, dok je kod seizmičke
karotaže 300 metara i više) ili u geofi zičkom
ispitivanju bušotina. Termin se obično odnosi na
brzinu longitudinalnih valova izmjerenu okomito na
slojevitost.
interval zone – intervalna zona. Slojno tijelo (body of
strata) ili biozona (biozone) između dvaju specifi ciranih,
dokumentiranih najnižih i/ili najviših intervala
rasprostranjenosti jednog (pojedinačnog) taksona.
Postoje tri osnovna tipa intervalne zone – rasponska
zona taksona (v. taxon range zone), konkurentna rasponska
zona (v. concurrent range zone) i fi lozona (v.
lineage zone).
interzonal time – međuzonsko vrijeme. Geološko vrijeme
(geologic time) koje odgovara prekidu u procesu
sedimentacije (dijastemi, diastem) ili stratigrafskom
hijatu (stratigraphic hiatus).
intraclast – intraklast. Opći termin za označavanje
komponenata vapnenaca koje obuhvaćaju otrgnute
i prerađene fragmente gotovo istovremenog sedimenta
(s različitim stupnjem litifi ciranosti, ali slabo
cementiranih) koji je erodiran unutar bazena sedimentacije
(kao što je priliježući dio morskog dna ili
ogoljeli dio karbonatne muljevite platforme) i zatim
ondje pretaložen s formiranjem novog sedimenta;
alokem (allocheme) pretaložen iz iste formacije
(bez fragmenata starijih vapnenaca). Veličina takvih
fragmenata (odlomaka) može varirati od dimenzija
fi nog pijeska do dimenzija šljunka (manja zrna se
nazivaju peletima, pellets). Fragmenti su obično zaobljeni
(okrugli), ali mogu biti izometrični do diskoidni;
v. extraclast.
intracrystal porosity – intrakristalna (unutarkristalna)
poroznost. Poroznost unutar pojedinačnih kristala,
pore u velikim kristalima ehinoderma (bodljikaša) i
tekući uklopci (fl uid inclusions) unutar pojedinačnih
kristala.
intradeep – unutarnja depresija. Geosinklinalna depresija
(geosynclinal trough) unutar geosinklinalnog pojasa
(geosynclinal belt) na kraju njegova uzdignuća ili
neposredno iza njega; tip sekundarne geosinklinale
(v. secondary geosyncline); v. backdeep, foredeep.
intradelta – deltna ravnica, v. delta plain.
intraformational – intraformacijski, unutarformacijski.
U geologiji – (a) Koji se formirao unutar geološke
formacije više ili manje istodobno s formacijom (sedimentima)
u kojoj se nalazi. Termin se osobito primjenjuje
u odnosu na sinsedimentacijsko nabiranje
(syndepositional folding) ili klizanje (slumping), na primjer
intraformacijska deformacija (intraformational
deformation) ili intraformacijska breča (intraformational
breccia). (b) Koji postoji unutar sedimentne formacije
bez nužne konotacije vremena ili podrijetla
(postanka); v. intrastratal.
intraformational breccia – intraformacijska (unutarformacijska)
breča. Stijena koja se formirala brečiranjem
(brecciation) djelomično konsolidiranog materijala i
zatim gotovo istodobnom njegovom sedimentacijom.
Po prirodi i podrijetlu je vrlo slična intraformacijskom
konglomeratu (v. intraformational conglomerate),
ali sadrži uglastije fragmente.
intraformational conglomerate – intraformacijski
(unutarformacijski) konglomerat (valutičnjak). (1)
Konglomerat u kojem su se klasti (fragmenti) formirali
uglavnom istodobno s matriksom u postanku.
Formirao se lomljenjem i valjanjem (zaobljavanjem)
fragmenata tek sedimentiranog ili djelomično konsolidiranog
sedimenta (obično šejla ili vapnenca)
koji su se gotovo odmah uključili (uklopili) u nove
sedimente, na primjer, uglasti konglomerat (edgewise
conglomerate). Drobljenje je obično uzrokovano
oplićivanjem i privremenim nestajanjem vode, nakon
čega je slijedilo isušivanje (desikacija) i pojavljivanje
pukotina isušivanja (mud cracking). Primjeri
intraformacijskih konglomerata u velikoj količini su