Englesko hrvatski enciklopedijski rječnik istraživanja i ... - Ina

esurgent
nedostatak kisika u vodi. Sinonimi: barred basin, silled
basin.
resurgent – resurgentan. (1) U geologiji – termin ekvivalentan
terminu accessory (akcesoran) u klasifi kaciji
piroklastika (piroklastičnih stijena, pyroclastics). (2) U
petrologiji – termin za označavanje magmatske vode
(magmatic water) ili plinova (magmatic gases) koji su
se izdvojili iz izvora na površini Zemlje, atmosfere ili
stijena koje okružuju magmu.
resurgent gas – resurgentni plin (para), v. resurgent vapor.
resurgent vapor – resurgentna para (plin). (1) Podzemna
voda (ground water) koja se pretvorila u paru
kontaktom s vrućom stijenom. Sinonim: resurgent
gas. (2) Plin (plinovita faza) u magmi koji je možda
nastao od magmom otopljenih ili asimiliranih plinova
iz okružujućih stijena. Sinonim: resurgent gas.
retarded acid – kiselina s usporenom reakcijom. Kiselina
(ili otopina kiseline) za obradu slojeva čije je vrijeme
reagiranja sa stijenom usporeno dodavanjem posebnih
agensa – usporivača reakcije (smola, zgušnjivača
i drugih). Rabi se za obrade slojeva umjerene do visoke
temperature kiselinom (acidizing) i kiselinskim
frakturiranjem (fracture acidizing) kako bi prodiranje
kiseline u formaciju bilo veće prije reakcije. Neke
organske kiseline, na primjer octena (acetic acid) i
mravlja (formic acid), prirodno imaju sporo vrijeme
reakcije.
retarded cement – cement (cementna kaša) s usporenim
vezivanjem. U tehnologiji cementacije bušotina
– cementna kaša (cement slurry) s aditivom koji
produžuje vrijeme njena vezivanja (stvrdnjavanja,
cement thickening time). Kao usporivač (retarder) se
rabi gips (gypsum), lignosulfonat kalcija (calcium
lignosulfonate), karboksimetil hidroksietil celuloza
(carboxy methyl hydroxy ethyl cellulose), boraks (borax),
natrij-klorid (u visokim koncentracijama, sodium
chloride) te većina agensa za sprječavanje gubljenja
fl uida (fl uid-loss agents). Cementna kaša s usporenim
vezivanjem se često rabi u bušotinama s visokom
temperaturom.
retarded slow-set cement – cement (cementna kaša)
s usporenim vezivanjem. Cement s produljenim vremenom
vezivanja (stvrdnjavanja, setting time) zbog
dodavanja aditiva, za razliku od cementa s neusporenim
(neproduljenim) vremenom vezivanja (unretarded
slow-set cement); v. retarded cement.
retention – retencija. (1) U geologiji – količina vode iz
ukupne mase atmosferskih padavina koja nije udaljena
u obliku površinskog tečenja ili isparavnjem; razlika
između ukupne količine precipitacija i ukupne
količine vode u njenom kružnom toku na danom području
porječja. (2) U tehnologiji proizvodnje nafte
– gubitak komponenti aktivnih kemikalija u procesima
kemijskog zavodnjavanja naftnih ležišta (metoda
povećanja iscrpka nafte/EOR-metoda) usljed
adsorpcije na površini ležišne stijene, precipitacije
ili blokade u porama ležišne stijene (na primjer, polimera,
površinski aktivne tvari); v. polymer retention,
surfactant retention.
retention pit – isparivački bazen, bazen za isparavanje,
v. evaporation pond.
retention time – vrijeme zadržavanja (retencije). Vrijeme
tijekom kojeg neka faza ostaje u procesu, na
primjer, proizvedena voda u separatoru. Dvofazni
716
retrievable packer
separatori (two-phase separators) za lake nafte su
projektirani za vrijeme zadržavanja u trajanju oko 30
sekundi, a za teške nafte oko 2,5 minute. Trofazni separatori
(three-phase separators) za lake nafte imaju
vrijeme zadržavanja oko 60 sekundi, a za teške nafte
6 minuta. Sinonim: residence time.
reticular – mrežast, v. reticulate, 1.
reticulate – mrežast. (1) U petrologiji – termin za označavanje
teksture stijena u kojima su kristali djelomično
alterirani u sekundarne minerale koji formiraju
mrežu koja uključuje relikte (ostatke) primarnih minerala.
Sinonimi: reticular, reticulated. (2) U palinologiji
– termin za označavanje peludi (polena, pollen)
i spora (spores) koji imaju skulpturu sastavljenu od
više ili manje pravilne mreže nabora.
reticulated – mrežast, v. reticulate, 1.
retinite – retinit. (1) Skupni naziv velike grupe fosilnih
smola (fossil resins) različitog sastava (sadržaj kisika
obično iznosi od 6% do 15%) koji je karakteriziran
odsutnošću jantarne kiseline (succinic acid). Sreće
se u mlađim (smeđim) ugljenima ili tresetu. (2) Svaka
fosilna smola iz grupe retinita, na primjer, glesit
(glessite), krancit (krantzite), mukit (muckite) i ambrit
(ambrite). (3) Opći termin koji se primjenjuje za označavanje
fosilnih smola.
retort – retorta. Sferična posuda (obično staklena s izlazom)
za destilaciju ili termičko razlaganje tvari. Rabi
se za određivanje zasićenja uzorka stijene fl uidima
(saturation retort), a vakuumska retorta (vacuum retort)
za destilaciju fl uida iz uzorka pri niskom tlaku.
Sinonimi: retort oven, retort still.
retort oven – retorta, v. retort.
retort still – retorta, v. retort.
retreatal moraine – recesijska morena, morena povlačenja
ledenjaka, v. recessional moraine.
retrievable bridge plug – izvlačivi mosni čep, v. bridge
plug.
retrievable coring – bušenje jezgre s izvlačenjem užetom,
v. wireline coring.
retrievable hollow carrier gun – izvlačivi mlazni perforator,
v. retrievable et perforating gun.
retrievable jet gun – izvlačivi mlazni perforator, mlazni
perforator s izvlačivim kućištem, v. jet perforating gun.
retrievable jet perforating gun – izvlačivi mlazni perforator,
mlazni perforator s izvlačivim kućištem. Tip
mlaznog perforatora (puške za mlazno perforiranje
– v. jet perforating gun) koji se sastoji od čelične cijevi
(hermetički zaštićene od hidrostatičkog tlaka) i sadrži
kumulativna eksplozivna punjenja (shaped explosive
charges – eksplozivni naboji su pod atmosferskim
tlakom). Cijev perforatora i krhotine se mogu nakon
perforiranja izvaditi iz bušotine. Sinonimi: retrievable
hollow carrier gun, retrievable jet gun, retrievable jet
perforator, retrievable shaped-charge gun, retrievable
shaped-charge perforator; v. expendable gun, expendable-retrievable
gun.
retrievable jet perforator – izvlačivi mlazni perforator,
v. retrievable jet perforating gun.
retrievable packer – izvlačiva dubinska brtvenica (paker).
Tip dubinske brtvenice (pakera) koja se primjenjuje
za privremeno postavljanje u bušotini i lako se
može izvaditi u slučaju potrebe. Rabi se u radovima
(operacijama) ispitivanja ili testiranja bušotina, cementacije
zaštitnih kolona (kolona zaštitnih cijevi),
hidrauličkog frakturiranja slojeva i drugih obrada.