Әлемдік

Үмыту мен есте түсірудін үнділік символизміДигханикаеде Қүдайлардың, “олар жадын жоғалтқанжәне шатастырған” кезде аспан биіктерінен қүлайтындығыатап көрсетіледі; керісінш е, еш теңені үмытпайтынҚүдайлар, мәңгі, ауыстырғысыз жэне олардьщ табиғатыөзгеріссіз. “Үмыту” үйқыға және өзін өзі жоғалтуға,бағдарсыз қалуға, “соқырлыққа” (көзгегі байлам) пара-пар.“Чандогья Упанишада” (VI, 14, 1-2) өз қаласынан алысжаққа қарақшылардың көзін байлаған күйінде әкетілгенбір адам туралы әңгімеленеді. Оны айдалаға тастап кеткенкезде, ол дауыстап: “Көмектесіңдер! Мені көзімді байланғанкүйімде осы жерге тастап кетті!” —деп айқайлай бастайды.Әлдебіреу оның көз байламын шешіп, қалаға апаратынжолды көрсетеді. Осылайша, бір ауылдан екіншісіне жүре,сүрастыра отырып, әлгі адам өз үйіне жетеді. Мәтін,осындай жолмен, барлығын білуші жетекшісі бар адамныңөз көзінен білмеу байламын алып тастай алатындығын, ақырсоңында кәмілдікке жететіндігін айтады.Чандогья Упанишададагы осы пассажды Шанкара бірнеше,танымал болған беттерде түсіндіреді. Шанкараның айтуынша,өзінің кәміл Мәнінен (Атман-Брахманнан) үрылар алысқаалып кеткен және тәннің ауына түсіп қалған адам басындада осындай жағдай бар. Үрылар — “жетістіктер менкемшіліктер”-дің , т.т. жалған идеялары. Оның көзіндеалдамшы байламы (повязка иллюзии) бар жөне адам, озініңәйеліне, досына, озінің малына, т.т. қатысты сезінетінэмоциялармен қүндақталып талсталған: “Мен пәленшеніңбаласымын, мен бақыттымын немесе бақытсызбын,ақылдымен немесе топаспын, діншілмін, т.т. Мен қалай омірсүруім керек? Бақытсыздықты айтаналып отуге мүмкіндікберер сол бір жол қайда? Менің қүтылуымның мәні неде?”Ғаламат арбап-алдаудың торына түсіп қалған ол, өзіргеадамның ғүмыр кешуінің шындығын түсінетін, қүлдықтанҚүтқаратын, бақытты және, бүдан басқа, айналадағыларғасүйіспеншілікке толы әлдекімге тап болғанша, осылайша°и қорытады. Осындай адамның арқасында ол тану жолынажәне бүл дүниенің барлық күйкілігіне коңілімен жетеді.Осындай жолмен, озінің иллюзияларының түтқыны болғанЗДам, зайырлық нәрселерге тәуелді болудан босанып шығады.Сонда ол озінің кәміл мәнін танып біліп, бүрындары озі°илап жүргендей, езінің бүл дүниедегі жолынан адасқан123