Әлемдік

және тіршілігін қолдаған жаратылыс туындыларын өзінеқайтарып алуға көмектесетін сол бір қасиеті. Хара өзініңжойымпаздық алымымен өмірлік жүйенің тіршілік етум ерзімі аяқталғанда, түлға ж әне ғаламды жоюшыфункциясын орындайтын Шиваны кейіптейді...28-суреттегі мүсіндемеде біріге түтасқан екі қүдайдыңбүл айырым белгілері баса көрсетілмегенмен, олар, әйтсе де,жеткілікті-ақ айқын байқалады. Биік тиара (бас киімі),мәселен, тігінен екіге бөлінген. Оның сол жағы әшекейбезендірусізқалдырылған, ал, оң жағы болса, елеусіз ғанаөрнектің көмегімен үлы тақуа, Ш иваның таралмағаншашының үйысқан бүйдалары таңбаланған...Болымның парадоксты аспектін баса көрсететін теза жәнеантитеза синтезінің бірден-бір тікелей әрі балама көрінісіретінде қарама-қарсы белгілер бір организмдей көрнектібірлікте болатын символды санауға болады және де дәлсондай символ болып Хари-Хара табылады. Ол жайындааңыздың мәні, ешқашан да өз қауіпсіздігіңе толықтай сенімдіболуға болмайды дегенге саяды: былай қарағанда, озара бірінбіріжоққа шығаратындай көрінетін қарама-қарсылықтардыңқиюластығы, тіпті, ең сенімді қорғаныстың өзін бүза алады.Бүған қоса, теңгеруші негіздердің қалыпты балансын әлдебірдарашыл, біржақты, өзәзіл серпін бүзып, сөйтіп, ғарыштықтепе-теңдікті қалпына келтіру қажет болатын әлемдік тарихсәттерінде дэл осылай қиюластықтардың болуы жазған.Бір тірі заттың екі маңызды қүрамдас бөлігін қүрайтынбір-біріне тірек қарама-қарсылықтардың қосылысы ретіндегіХари-Хара өмірдің өзі екен: Ол біздің әрқайсымыздыңбойымызда бар. Алайда, оның көрінімін, селт етпестен,көтеруге, шыдауға кім қабілетті? Қайшылық тгілткенсаңылаусыз бетперде карама-қарсы күштердің —бір мезгілде,жойылу мен дамудың шетін ішкі ширығушылығын маздатыпотырады... Тек абсолютгі үстамдылық... қуаныш пен қасірет,даму мен жойылу, үлғаю мен кему, жарық пен түнек мәніболатын екі өмірлік аспектіні бір мезгілде бойға сыйдыру,олардың ішкі бірлігін, түнсіз күн болмасындай, олардынөзара тәуелділігін үғыну қабілеті адамға қүдайы басымдыкпен даралық дарыта алады, бүлар оған бір қарағанда қүдайытажал көрінетінді сабырмен қарсы алу үшін қажет. Бүлқүбыжық тіршілік иесі шын мәнінде омірдің өзі мен ақикатболмақ. Хари-Хара —бүл болым символы, күллі тіршілікиелерінің ішінде болатын тірі диада”.434