Әлемдік

XVI тарау. САЙҚЫМАЗАҚ... САУАЛДЫҢ ДҮРЫСҚОЙЫЛУЫ... АДАЛ ІС-ӘРЕКЕТ... АЛДАМШЫI.Сайқымазақ —сықақшы, масқарапаз, “ақымақ” —әсіресалтанаттылық пен зорлық-зомбылыққа қарсы салауатгыусойқы. Мұвдай контексте бүл кейіпкерлер, бүлар айбындықаһарман ролін толымды орындауға қабілетті болмаса да,олардың іс-әрекеттерінің негізінде жатқан рухқа орай, берісі,жарым-жартылай болса да, қаһарман кейіпкерлер санала алады.Тобырдан блінген әркім, сыншылары қандайлық дәлелсізәрі, былай қарағанда, өлшемге сыймайтын болса да, келекемысқылнемесе наразылық нысанына айналуға мәжбүр,өйтпеген күнде, оның өзі айдаһарға айналады. Ал, келекемысқылғаасылында үлы түлғалар үшырағанда, бүныңоғаштығы сол, олардың атына шымшымалар бағыттаушылар,әдетте, жалған жеңілдік сезімін кешіруге бейім. Бүл сезім,шын мәнінде, оз келеке-мысқыддарының нысандарынан тменбола тура, олардан алдамшы басымдығын сезіне бастайтындарда,ең кемі, біраз уақыт сақталады.Бір жагдайларда “ақымақ” бейкүнәлылық символыретінде орасан зор күшке ие бола алады. Екінші біржағдайларда, өзінен не талап етілетінін үғынбай немесе дүрысшамалай алмай қалып, ол өзіне де, сол сияқты, қоғамдыктәртіпке де қаупі бар жағымсыз кейіпкерге айналады.Бір ғана, қандай сүрақтардың қойылғаны жөн екендігінтүсінушілік пен оларды шын мәнінде қоюға қабілеттілікгіңөзі, адамның нағыз, адал іс-әрекет жасауға қабілеттілігіжайында айтпағанда, қаһармандық іс-әрекет санала алатынжағдайлар болады.Адамның өз-өзіне қарата қойылған сауалдары менөзгелерге қойған сауалдары бірдей мәнге ие. Сондай-ақ, бүлсауалдарда әдеттегіден ерекше икемділік танытып отырукажет, өйткені, сауалдардың тақырыптары мен сын-пікіргесебептер шүбөсіз алмасып түрмақ.533