Әлемдік

Осы екі саяси мифтен басқа, қазіргі замангы қоғамның,сірә, мән-маңыздылығы жагынан осылармен салыстыруғатүрарлық басқа мифтері жоқ сияқты. Біз мифті адамныңжүріс-турысының muni ретінде, сонымен бір мезгілде,дәстүрлі дәстүрлердегі сияқты, өркениет элементі ретіндеқарастырамыз. Жеке-даралық (индивидуал) қабылдау (көру)деңгейінде миф ешқашан толық жоғалып корген емес: олқазіргі адамның түс көрулерінде, фантазияларында,талпыныс-ниеттерінде көрініс тауып отырады. Саны есепсізпсихологиялық әдебиет бізгі әрбір индивидуумның естергілік(бессознательное) және жартылай естік (полусознательное)әрекеттерінлегі үлкенді-кішілі мифологияларды ашуғадагдыландырып тастады. Бірақ, қазір, бізді бәрінен де бүрынқазіргі дүниеде, дәстүрлі мәдениеттерді мифтің иеленгенорталық орнын не нәрсенің иеленіп отыргандығықызықтырады. Басқа сөздермен айтқанда, психиканыңбүлыңғыр түңғиы нда үлы м иф тік тақы ры птарды ңқайталанып жататындыгын сезіне отырып, біз, өлі де болса,мифтің, оз замандастарымыздың арасында азды-көпті азыптозганкүйде болса да адамның жүріс-түрысының еліктеугеболатын үлгісі ретінде сақталган-сақталмағанына көңілбөлуімізді қоймай келеміз. Мифтің өзі де, миф қозгалысқакелтіретін символдар да, психиканың бүгінгі (осы шақтағы)дүниесінен ешқашан да толық жоғальш кетпегенге үқсайды;ол тек қана өзінің аспекгін өзгертеді және озінің әрекетгерінтүмшалап тастайды. Әлеуметтік деңгейдегі мифтің іс-әрекетінашу және зерттеуімізді жалгастыруымыз сабақ бола ала ма?Тағы бір мысал. Бүгінгі дүниеде атап өтіліп жүрген жәнесырт көзге таза дүниәуйлік болып көрінетін кейбір мерекелерәлі де болса мифологиялық қүрымы мен функциясын сақтапкеле жатқандығы анық көрінеді. Жяңа жылды тойлау немесебаланың дүниеге келуімен немесе жаңа үйдің салыныпбітуімен байланысты салтанаттар —осылардың барлыгы даincipit vita novam , ягни, толық жаңадан төрітілуге мүлдежаңа басталуга деген бүлыңгыр түрде болса да сезіліп отырганқажеттілікті корсетеді301. Осынау дүниәуйлік салтанаттардынөзінің мистикалық архетипінен —жаратылудың ауық-ауыкқайталануынан қаншама алыстап кеткеніне қарамастан,300 Жаңа өмірдің басталуы (лат).301 M.Eliade, The Myth of the Eternal Retupn, trans. by W .R.Trask,London, 1955, pp. 83.192