11.07.2015 Views

Әлемдік

Әлемдік

Әлемдік

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

кезде, жэне т.т.”45, сосын Нага мен Гаруданың дүниегекелгенді жөніндегі әңгімелеуге ауысады. Сосын аурудыңпайда болуы жөнінде (алдыңғы мысалдардан көргеніміздей,“егер дәрі-дәрмектің шығу тегі жонінде мәлімет берілмегенболса, онда оны пайдалануга болмайды” дегенге сай),аурудың үрпақтан үрпаққа ауысып тарагандыгы жөнінде,және, ақырында, демондар мен бақсы арасындагы күресжөнінде әңгімеленеді: “Рух тіске және ауызга, атылган жебетүріндегі ауруды жібереді, Дтомба жебені жүлып алады,демон садақ атып, адамның денесіне ауру жібереді; Дтомбаоны жүлып алады, т.т.”46.Басқа бір жоралгылық ән мынадай түрде басталады:“Дәрінің шығу тегі жонінде айту керек, эйтпесе ол туралытіпті сөз қозгаудың керегі жоқ. О баста, аспан, жүлдыздар,күн, ай жэне планеталар жэне жер пайда болган кезде”,жэне одан ары, “Чо-дзе-пер-ду дүниеге келген шақта”47.Осылан кейін дәрі-дәрмектің пайда болуын түсіндіретінбарынша жайқалған мифологиялық сюжет келтіріледі. Үшкүн үйінде болмаган Чо-дзе-пер-ду үйіне оралганда, оліпжатқан ата-анасын табады. Ол ата-анасын тірілтер дәрідәрмекіздемек болып, Рухтарды Арбаушы (заклинатель) елінеаттанады. Сансыз шытарман хикаялардан соң ол кереметәсерлі дәрі-дәрмектерді үрлап алады, бірақ, қайтар жолдарух оны қуып жетеді. Жерге қүлаганда дәрі-дәрмектер жергетөгіліледі де, емдік осімдерге бастау болады.Космогонияны қайталауГерманның жария еткен кейбір мәтіндері барынша копсөзді болып келеді. Жоралгының атқарылу барысында бақсытек космогонияны ықшам түрде баяндап қана қоймайды,ол Қүдайдан дуниені қайтадан жаратуды сурап жалбарынады.Осындай дұгалықтардың бірі “жер де, су да жаратылыпболганда, галам да, жалпы алганда жаратылып болганда,гүрыптық ши сырасы мен күріштен жасалган зо садақасы дажасалган еді” еске түсіруден басталады да, “Рухгар, келіндер!”45 Ibid., vol. II, pp. 386 sq.46 Ibid., vol. II, p. 489.47 Ibid., vol. I, p. 279 sq.48 M.Hermanns, The Indo-Tibetans, pp. 66 sq.47

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!