Әлемдік

процесіне астам текті пенделердің шығармашыл-белсендіқатысуының арқасында өзгерген. Мифтерді қайталай отырып,ұмыт болған уақыт, өзінің барша тұтастығында қалпынакелтіріледі, және, соның нәтижесінде, адам, белгілі бірмөлшерде атальш отырған оқиғаларға “қатысушы”29, қүдайлармен қаһармандардың түстасьша айналады. Қ ы сқ а қайырғанда,мифтерді “бастан кешіре” отырып, біз хронологиялық,зайырлы (светский) уақыт өрісінен шығып өлшемдікқасиеттері жағынан мүлде басқа, бір мезгілде бастапқы, ілкісипатқа да, солымен бір мезгілде мәңгі, шексіз қайталатанаберетін “киелі” уақыт орісіне енетін боламыз. “Мәңгі қайтаорала беру туралы миф ’’деген еңбегімізде назар аудара бастаганмифтің осындай функциясы келесі тарауларда барыншаепкетейлі карастырылатын болады.Мифтердін қүрылымы мен функцияларыМифке қатысты кейбір жөн-жосықтарды айқындап алуғаосы қарастырылған мезеттердің озі де жетіп қалады.Жалпылама ортақ мәнінде ілкі қоғамдардағы миф жөніндебылайша түйін жасауға болады:1) ол бетер-текті сүриеттердің (сверхъестественныесущества) ерліктерінің тарихын қүрайды;2) бүл озал (реалды дүниеге қатысты болуына орай) кәміл,шексіз ақиқат және (бетер-текті сүриеттердің жасампаз ісәрекетініңнәтижесі болғандықтан) киелі деп есептеледі;3) Миф әрқашан да “жаратуға” қатысты болады, оләлдененің дүниеге қалай келгендігін немесе әлдебір жүрістүрыстың,ережелердің жөне еңбек машықтарының қалайшапайда болғандығын әңгімелейді; нақ сондықтан да, мифадамның жүріс-түрысындағы елеулі деуге болатын баршахаракеттің парадигмасын қүрайды;4) Мифті тану арқылы адам заттардың “шығу тегін”танитын болады, мүнысы оған заттарды иеленуге және өзқалауына сай басқаруға мүмкіндік береді; бүл жердегі сөз“сыртқы”, “елеңсіз” (абстрактный) таным жөнінде емес,мифті жоралғы түрінде қайталау кезінде немесе оны ғүрыптыоткізу барысында (сол ғүрыпка түғыр болып келетін)29 Бүл жердегі “қатысушы" — “участник" емес, “соучастник", яғни,“сыбайлас".38