Әлемдік

психикасының озалы (тарихы) бар, осы озалды толық түсінупсихиканың қазіргі шақтағы жай-күйін зерттеумен шекгелеалмайды, олай болса, психиканың барлық озалы (тарихы),тіпті табал-озал (пердистория) психиканың біз нақ осысәттік жай-күйінің (фактическое состояние) ауқымындаайқындала алуы тиіс.Аналитикалық психологтар пайдаланатын өдістердіңосылайша қысқаша еске салып отудің өзі, осы бағыттаеңгімелеуді жалғастырайын деп отырмағандықтан, жеткіліктіболып қалады. Дін тарихы аясында қазіргі уақыталаңдаушылығын зерттеу мүмкіндігі туралы соз қозғағанда,біз, қазір бірнеше сөз арқылы көрсеткелі отырған, мүлдебасқа салыстыру әдісін айтып отырмыз. Біз салыстырунәрселерінің орындарын алмастыруды, біздің өркениетімізбен біздің тарихи сәтімізге сырт жақтан үңіліп, оларды басқамэдениеттер мен басқа діндер көзқарасы түрғысынанқарастыруды үсынамыз. Біз, өзіміздің бойымыздан, ягни,жиырмасыншы ғасырдың европалықтарынан, ежелгімифологияларда-ақ белгілі болған белгілі бір мәселен,Фрейдтің Эдип комплексімен істегені сияқты, позициялардытауып алмақшы емеспіз. Біздің мақсатымыз —озімізге мәнжайғатүсіністікпен қарай алатын ақылды қадағалаушыныңкөзқарасы, европалық емес өркениеттің позициясытүрғысынан коз жіберіп, бізді әлгілер қалайша коріп, бағаберсе, өзімізді солайша коріп, бағалай алуда жатыр. Нақтырақболу үшін біз, қайдағы бір (мәселен, Сириус планетасынанкелген) елеңсіз (абстрактный) бақылаушыны емес, басқаоркениетке жататын жэне сол оркениетке өзіндік мүратқүндылықтаршкаласына сай бізге қатысты пайым жасайалатын нақты бақылаушының бейнесін көз алдымызғакелтіріп алуымыз керек.Оның үстіне, өзіміз өмір сүріп жатқан тарихи сәт теосындай жүрісті міндеттейді. Өйткені, біраз уақыттан беріЕвропа тарихтың жалғыз жасаушысы болудан қалды. Тарихарнасына азиялық дүние жігерлі түрде қайтып орала бастады,оның артынан жер бетіндегі басқа да мэдениеттер ілеспек.Түтас алганда руханият пен мэдениет сферасындағы осынаутарихи күбылыстардың салдарлары елеулі болмақ. Европалықмүрат-қүндылықтар, қабылданган жалпы жөн-жосықтардаозінің артықшылыққа ие болған мәртебесінен айырылады.Олар тагы да жергілікті рухани жасампаздық, яғни, нақты208-17249