Әлемдік

Антихристің патшалығы белгілі бір мөлшерде Хаосқақайтып оралуға пара-пар. Бір жағынан, Антихрист айдаһарнемесе демон113 түрпатында көрінеді, мүны Қүдай менАйдаһар арасындағы шайқас жөніндегі көне мифті ескетүсіреді. Шайқас о баста, ғалам жаратылмастан бүрын болган,және енді, соңында тағы да қайталанады. Бүдан басқа,Антихристі жалған-Мессия ретінде қарсы алады және оныңпатшалық етуі қоғамдық, моралдық және діни мүраттардытолықтай жоққа шығаруымен көзге түседі, басқаша айтқандабүл Хаосқа қайтып оралу болып табылады. Бірнеше ғасырбойына Антихрист Нероннан бастап Папаға дейінгі (Лютерде)әр түрлі тарихи кейіпкерлерге шендестірілген. Бір мезетгіарнайы нақтылап көрсетуіміз керек: тарихтың кейбір, әсіресе,трагедиялы кезеңдерінде Антихрист билік қүрған депесептелген, бірақ сол кезде де әрқашан оның патшалығы,сонымен қатар, Христің болмай қоймайтын келуініңхабаршысы деген үміт сақталып отырған. Бүкіләлемдікапатгар, ойрандар, террор, Зүлымдық салтанаты —осылардыңбарлығы да, Христің жаңа келуінің қарсаңын көрсетушіәлдебір апокалипсистік синдромы сияқты еді114.Христиаңдық милленаризмРим империясының ресми дініне айналған христиандық,милленаризмді күпірлік (ересь) деп айыптады, дегенмен,ш іркеудің әкейлері бүры ны рақта осы көзқарастытаратқандығы белгілі. Бірақ, Шіркеу Тарихты қабылдады,нәтижесінде, хрис-тиандардың соңына түсу заманыныңкелтірімдегі сияқты емес, дүниенің ақыры болмай қоймайтыноқиға болудан қалды . Бүл дүние, өзін ің барлы қкемшіліктерімен, әділетсіздігімен жене қатыгездігімен, өмірсүруін жалғастыра берді. Тек Қүдай ғана Д үниеніңақырының болар сағатын бідетін, және бір нәрсе ғана анықсияқты еді, ол — ақырдың ертең басталмайтындығы.Шіркеудің жеңісті шеруімен аспан патшалығы жерге түсіпүлгерді, белгілі бір мағынасында қарастырғанда, көне дүниеқираған болып шыкты. Шіркеудің ресми антимилле-113 Салыст.: W.Bousset, The Antichrist Legend, pp. 145 sq.; сонд. қараң.:R.Mayer, Die Biblishe Vorstellung vom Weltenbrand (Bonn, 1957).114 Сонд. караң.: A.A.Vasiliev, “Medieval Ideas of the End of the World:West and East”, Bizantion, XVI, fasc. 2, 1942-1943 (Boston, 1944, pp.462-502).80