Әлемдік

Үлы Уақытқа (алғашқы сюрреалистердің мифтік уақытынемесе экзистенциалистердің манифесті болсьш, бәрібір) тапболуды аңсаған бүлыңғыр талпынысы бар.Бірақ, секулярланған, шайылып кеткен, жасырылғанмифтер мен мифологиялық бейнелер барлық жердентабылатындықтан, қазіргі заманғы дүниенің мифологиясынынадекватты анализі түтас томдарды алар еді; барболғаны оларды тани (байқай, көре) алу ғана қажет. БізЖаңа жылдың мерекелеудің жэне кез келген “жаңабасталуларды” атап өтулердің мифологиялық негізін ескесалып өткенбіз. Олардан біз тағы да жаңаруга деген аңсауды,дүниенін жаңаруын қалауды, жаңарған, яғни, қайтаданжаратылган дүниенің жаңа тарихына кіруге деген тілектібайқай аламыз. Осының сан-алуан мысалдарын келтіру қиынемес. Жоғалтып алынған үжмақ туралы миф әлі күнге шейінүжмақты арал немесе күнәсіз жер, зандары жойылғанбосатылған, ал уақыты орнынан тапжылмай түрған жербейнелерінде сақталып отыр. Қазіргі заман адамының, еңалдымен, оның уақытқа деген позициясын анализдей отырып,мифологиялық журіс-түрысының бетпердесінің аргы жагынаене (өте, кіре) алатьшдыгымызды айтуымыз қажет. Біз ілкібастаулық уақытка шығуды қамтамасыз етудің мифтегі еңмаңызды функцияларының бірі болып табылатындығын естеншығармауымыз керек. Бүл “тарихи мезет” деп аталатындынемесе осы шактық уақытты елеусіз қалдыру, байқамағансу,жоққа шығару тенденциясынан көрінеді.Полинезиялықтар, үлкен теңіз сапарына аттана отырып,оның “жаңа екендігін”, тендессіздігін және сыртқы күштермен себептердің ықпалынсыз, өзінен-өзі болып отырғандығынжоққа шығаруға тырысады; олар үшін тек қандай дабір мифтік каһарманның, “жол көрсетпек”, үлгі-мысалҚалдырмақ болып, in illo tempore-де жасаған саяхатынҚайталау окиғасы болып табылады. Бірақ, мифтік саганықайталау ретінде жүзуге қазіргі заманғы атгану дегеннің өзіосы шақты бастан (ойдан) лактырып тастау дегенді дебілдіреді. Адамның, нақ осы шақтың алдында түрудыҚаламауы, оның қандай да бір атақты, ілкі бастаулық,абсолюттік уақыт “оқиғасына” қатысуға деген бүлыңғыртілекгі —кей жағдайда бүгінгі заман адамының уақыттыңbip текті сүрықсыздығының бүзып өтіп, уақыттың үзына°йының “шегінің сыртына” шығып кетіп, қайтадан (тағы199