Әлемдік

түрде білдіріп түрғанын аңғартады. Гүддің осы үнсіз шешендігінемесе шешен үнсіздігі Басенің он жеті буынындакөрініс табады. Сезімнің күллі терендігі, айтқыштықтыңкүллі қүпиясы немесе “абсолютті субъективтіліктің”философиясы да осындайды басынан өткерген адам ғанақол жеткізетін нәрсе.Теннисонда, озімнің толғамыма сайсам, бәрінен бүрынсезім терендігі жок. Онда бәрі интеллектіге келіп тіреледі,бүл типтік батыс менталдылығы. Ол Логос туралы ілімніңжақтаушысы. Ол бірдеңе айтуға тиіс, ол өзінің нақтытәжірибесінен аландауға немесе оны интеллектуалдандыруғатиіс. Ол білуге қүмар батыс рухын қанағаттандыру үшінсезімнен интеллектіге көшуге, омір мен сезімді аналитикалықоперацияларға бағындыруға тиіс.Мен осы екі ақынды, Басе мен Теннисонды , шынайылыққаекі түрлі көзқарасты корсету үшін таңдағанмын.Басе —Шығыстың, Теннисон- Батыстың меншігінде. Екеуінсаолыстырғанда біз әркім өз дәстүрін айшықтайтынынаңғарамыз. Дәстурге орай батыс ақылы мынадай: сараптағыш,өткір, дифференциалды, интуитивті, индивидуалшыл,интеллектуалды, объективті, ғылыми, концептуалды,схемашыл, бет-жүзі белгісіз; ол қорытындылағыш, заңшыл,үйымдастырғыш, билікке үмтылғыш, өзін өзі растағыш, өзеркін біреуге таңуға бейім, т.с.с. Оған керісінше, шығысақылының белгілерін былай бейнелеуге болады: синтетикалы,интеграцияшыл, откір емес, дедуктивті, жүйелі емес,догматикалық, интуитивті (тіпті, аффектілі деуге болады),дискурсты емес, субъективті, рухани-индивидуалды жәнеәлеуметтік- топтық және т.т.2Батыс пен Шығысты символдық түрде бейнелеу үшінмен ежелгі Қытайдың үлы ойшылы Лао-цзыға (б.д.д. 4-ғасыр) жүгінемін. Мен үшін ол Шығыс та, ал ол тобыр депатаған нэрсе Батыс дегенді білдіре алады. “Тобыр” дегендеменің ойымда Батысты кішірейтейін деген, ежелгі философтобырға еншілеген рольді соған берейін деген пигыл жоқ.Лао-цзы озін нақүрыска үқсас адам сияқты етіпоеинелеген. Ол ештеңе білмейтін, оған ештеңенің қатысыШіркеу Христ символы болғандықтан, христиандар оны күтқаруаРаағайыны(дедлалы) деп есептейді. Христиандар Қүаймен тікелей. Христ ар арқылы байланысады. Осы түрғыдан алғанда, олеуметтікнан жекешіл болғанымен, христиандар топшыл болып та шығады.335