Әлемдік

Ғаламның жацаруыНеліктен тәж кигізу жоралғысының космогониянықайталайтындығын немесе Жаңа жылда тойланатындығыноңай түсінуге болады. Монарх ғаламды жаңартады депесептелінеді. Жаңару негізінен Жаңа жыл сәтінде, жаңамаусымдық айналы м ны ң басталуы сәтінде жүзегеасырылады. Бірақ, жоралғы түрінде осы уақытта жүзегеасырылып отырған жаңару, іс жүзінде ғаламды жаратудықайталаушы болып табылады. Ол әр Жаңа Жыл сайынқайталанады. Және, нақ осы космогониялық мифтер,ғаламның қалай жасалғандығын жэне одан кейін неболғандығын адамдардьщ есіне салып отырады.Дүние әрқашан да біз өмір сүріп отырған “біздің дүние”.Бірақ, австралиялық аборигендердің де, қазіргі заманғыевропалықтардың да омір сүру пішіні бірдей болғанымен,осындай өмір сүрудің мэдени ауандары оларда едәуір өзгешеболып шығады. Термешілікпен және кездейсоқ аңшылықпенөмір сүріп отырған австралиялықтардың “дүниесі” неолитзаманының жер өңдеушілерінің дүниесінен озгеше болса,соңғылардың дүниесі ежелгі Таяу Ш ығыстың қалатүрғындарының немесе Батыс Европа мен АҚШ -тыңхалықтарының “дүниесінен” озгеше болмақ. Мүндайайырмашылықтар анық жэне оларды айшықтап жатудың дақажеттілігі жоқ. Біз бүл жөнінде тек түсінбестік тугызбасүшін гана еске салып отырмыз: мәдениеттін сан-алуантиптерін көрсететін мысалдарға қарап отырып, біз қандайда бір мөлшерде Фрэзердің компаративизміне ден қояйындеп отырғанымыз жоқ, бірақ, пайдаланып отырған әрбірмысалымызды оның тарихи ауаны ауқымында қарастырыпотырмыз. Бірақ біз атап отырған әрбір тайпаның әлеуметтікжэне экономикалык қүрылымын нақтылауды жэне олардыбасқа тайпалармен салыстыруды пайдасыз іс деп есептейміз.Сонымен, “дүние” дегеніміз біз білетін және біз өмірсүріп отырған сол дүние; ол мәдениеттің түрлі типінетәуелді; олай болса, талай-талай “дүниелер” бар деуге болады.Бірақ, біздің зерттеуіміз үшін, мәдени ауандарының(контекстердің) сан алуандығы мен әлеуметтік-экономикалыққүрылымдарының озгешеліктеріне қарамастан, ілкіКауымдық адамдардьщ “дүние жыл сайын жаңарып отырукерек, бүл жаңару бір модель, космогониялык мифтің рөліндеойнап отырған шығу тегі жөніндегі мифтің моделі бойыншажүзеге асырылуы керек” деп есептейтіндігін білу маңыздырақ.59