Әлемдік

Кумән жоқ, Фрейд психоаналитикалық зерттеулерініңалғашқы жылдарында конвенционалды рационалистікнанымдарды, танудың интеллектуалдық, теориялық екенінедеген сенімді мақүл көрген. Ол пациентке әлдебірпроцестердің себептерін түсіндірсе, аналитикгің оның санадантысынан не тапқанын айтып берсе де жеткілікті болады депойлаған. “Интерпретация” деп аталған осындай интеллектуалдықбілім пациент бойында өзгерістердің болуы үшінжеткілікті деп саналатын. Алайда, көп үзамай Фрейд пенбасқа аналитиктер Спиноза кесімініц ақиқат екендігінеқайтадан коз жеткізуге мәжбүр болды. Интеллектуалдықтаным қаншалықты аффективті таным болып есептелсе де,сол дәрежеде ғана өзгеріске түсіре алады. Интеллектуалдықтанымның өз бетімен ешқандай озгеріс тудыра алмайтыны,оныц бір ғана ықтимал әсері - интеллектуалдық тану санадантыс ынтазарлықты бақылауға ықпал ететіні белгілі болды.Бірақ, бүл —психоанализдің емес, дәстүрлі этиканьщ мақсаты.Пациент әзірге сырттай бақылаушыныц позициясында қалып,озін өзініц зерттеу обьектісі ретінде кабылдап отырғанда, олсанадан тысқа жақындап, жанаса алмайды. Ол ол жайлыойлайды, бірақ өзіндегі әлдеқайда кең және тереңшынайылықты сезіне алмайды. Санадан тысты тауып алу —бүл интеллектуалдық акт емес, бірақ сөзбен айтып жеткізуінеғайбылдау (мүмкін, мүлде айтуға келмейтін) аффектілітәжірибе. Тауып алу актісінің алдында ойлау, толғанысқатүсудің болуы мүмкін, бірак осы актініц озі қай кезде детолык күйде әсерлену ғана. Бүл төжірибеге спонтандылық,кездейсоқтық тән, оны бүтін түлға ғана түйсінеді. Козкенеттен ашылып сала береді, адамныц озі мен дүние басқатүсте, басқа перспектива аясында түлеп корінгендей болады.Әдетге, мүндай тәжірибе карсаңында едәуір қобалжу болады,ал одан соц күш-қуатты сезіну мен озіце деген сенімділікпайда болады. Санадан тысты ашу процесін тәжірибенікеңейту актілерінің сериясы ретінде бейнелеуге болады. Бүл°те терең толқыныстар үстінде отеді және теориялық,интеллектуалдық танымды трансценденттендіреді.Мүндай тәжірибелік танымның маңыздылығы оныңсУбьект-интеллект озін обьект ретінде бақылайтын таныммең сананың шекараларынан шығатындығында.Осы арқылыатыстық рационалды таным концепциясының аясынанШыгУжҮзеге асады. (Батыс дәстүріндегі тәжірибені осылайша,299