Әлемдік

эсхатологиялық және сотериологиялық мезеттер қазіргізаманғы тоталитарлық қозғалыстардың негізін қалаушыларымен басшыларының рөлі мен миссиясының елеулі қүрамдасбөлігі болып шықты. Мифологиялық ой-машық өздерініңбурынғы ескіріп қалған формаларын лақтырып тастай, жаңаәлеумеггік жағдайларға, жаңа мэдени лептерге (поветрия)бейімделе алады. Бірақ, ол біржолата жоқ болып кете алмайды.Альфонс Дюпрон крестшілер жорығы сияқты қүбылыстыңмифологиялық қүрылымдары мен эсхатологиялықбағытталуын ашып көрсете білді. “Крестшілердің жетекшіидеясы Иерусалимді азат ету парызы болды... Крестшілержорығы феноменінде екіленген, уақыттың өне бойындағыжәне адамдық кеңістіктегі арманның түтасуы күшті көрінді.Кеңістіктік мән-мағынасында уақыттың орындалуыныңбелгісі халықтардың киелі қала-ананың, дүние кіндігінің,Иерусалимнің төңірегінде бірігуі болып шықты”222. Әңгімебүл жерде рухани, иррационалдық, үжымдық қүбылысжөнінде болып отыр: кенеттен, 1212 жылы СолтүстікФранция мен Германияда басталған балалардың крестжорықтары осының дәлелі бола алады.Осы оқиғалардың сырқы күштердің ықпалынсыз, ішкісебептерден, өзінен-өзі болғандығы күмөн туғызбайды:“оларды осындай іске итермелеген ел ішінде де, шекараныңсыртынан да ешкім болған жоқ”, —замандас куәгер осылайжазады223. “Балаларды бір мезгілде олардың тым жастығымен шегіне жеткен кедейлігі, араларында бақташылардыңкөп болуы ерекшелейді”224. Олар жорыққа әндетулі шеруменаттанды, олардьщ саны, сірә, шамамен 30 000 төңірегіндеболған. Қайда бара жатырсыңдар деген сауалға олар‘Қүдайға” деп жауап берген. Замандастың сөзіне қарағанда,олар теңізді жүзіп өтіп, билеушілер мен патшалар істейалмағанды істемекті, —Қүдайдың табытын азат етуді ниетҚылды”225. Діни қауым бүл ж оры ққа қарсы болды.Франциядан аттанған балалар жорығы апатпен аяқталды:Марсельге жетіп, жеті үлкен кемеге мінген; оның екеуі222 Alphonse Dupront, “Croisades et eschatologie” (Umanesimo eesoterismo-fla. Atti del Vo Convegno Internationale di Studi Umanistici, aCUrardi Enrico Castelli, Padoue, 1960, pp. 175-198), p. 177.Paul Alphandery et Alphonse Dupont, La Chretiente et 1-idee de Croisadeu » (Paris, 1959), p. 118.2“ Ibid., p . 119.3 Reinier, Alphandery et Dupont-нан сілт., op. cit.,p. 120.173