Әлемдік

6. Де-репрессия жэне нүрлануБіздің психоанализ 39 бен дзен-будцизмді олардьщ озарабайланысы арқылы талдауымыздан қандай қорытындышыгады?Оқырман аңғарған болар, дзен-буддизм мен психоанализдіңбір-біріне сыйымсыздығы туралы болжам оларментым үстірт танысудан шыққан нэрсе. Мүлде керісінше —олардьщ жақындығы таңдандырады. Бүл бөлім осыжақындықты біртіндеп түсіндіруге арналып отыр. Әңгіменіжоғарыда өзіміз келтірген доктор Судзукидің дзенніңмақсаттары туралы айтқандарынан басталық: “Дзен өзініңмән-мағынасымен өз болмысыңның табиғасын кору онеріболып табылады, және де, ол қүлдықтан бостандыққа бараржолды көрсетеді... Біз, дзен біздің әрқайсысымыздыңбойымызда жинақталған, өзіне сай дәрежеде қызмет атқаруғажете алмастай күйде мүгедек болып, бүзылып қалған қуататаулының бәріне бостандық бере алады дей аламыз...Ақылсыздық пен кемдіктен қүтқару —дзеннің мақсаты осы.Мен бостандықты дэл осылай түсінемін: біздің жүректерімізгеіштей тән, барлық шығармашылық және ізгіліккежеткізерлік әсерлердің еркін ойыны ол. Әдетте, біз өзіміздібақытты жөне бір-бірімізге ғашық ете алатын мүмкіндіктердіңбәріне ие екенімізді өзіміз коре алмаймыз”.Дзен мақсатының осы түсіндірмесін психоанализдіңжеткісі келетін мүратына қатысты еш өзгеріссіз қолдануғаболады: ол мақсат —өз табиғанды кору, бостандыққа, бақытпен махаббатқа жету, қуатты байлауынан босатып жіберу,ессіздік пен өз-өзін мүгедек етуден қүтылу.Біз екінің бірін — нүрлану немесе ессіздіктің бірінтаңдаудың алдында түрмыз деген соңғы кесім бізгетүсініксіздеу болып көрінуі мүмкін, бірақ, менің пікірімше,біз аңғарған фактілер соны растайтын сияқты. Егерпсихиатрия кейбір адамдар есінен адасады деген сауалга басауыртатын болса, нағыз сауал мынадай болады: адамдардыңкөпіиілігі неге есінен адаспайды? Адамның дүниедегіжағдайын, оның айрықшалығын, жалгыздыгын, шарасыздьіғын—осы жағдайды оның санасымен сезінетіндігін ескерекеліп, ол осындай зілдей салмақты көтере алмайды, осы39 ibid., p.131.311