Әлемдік

Осы анықтамада дзеннің нақты аспектілерінің түтас бірқатары айқындалады, менің оларды атап айтқым келеді:Дзен —оз болмысыңның табигасын көру жолы; ол қулдықтанеркіндікке апарар жол; ол біздің ақылдан алжаспауымызгакөмектеседі; кемтарлықтан қүтқарады; ол біздің бақытқажәне махаббат қа деген қабілетімізді жүзеге асыруғажігерлендіреді.Дзеннің түпкі мақсаты —сатори деп аталатын нүрлану,ағару тәжірибесі. Осы лекциялар мен өзге еңбектерінде д-рСудзуки бізге саториді осы тәжірибені сөзбен жеткізудіңбарлық мүмкіндігі қаншаға жетсе, дәл сол деңгейде баяндапберген. Мен оньщ батыс оқырмандары, әсіресе, бәрінен бүрьшпсихолог үшін айрықша маңызды аспектілеріне назараудармақпын. Сатори ақылдың қалыптан тыс күйі емес,бүл шынайылық мүлде үмыт болатын транс та емес. Бүлкейбір феномендерде кездесетін нарцистік күй де емес. “Бүлақылдың мейлінше қалыпты күйі... Джошу айтпақшы:“Дзен — сіздің күнбе-күнгі ойыңыз.” Мүнда бәр і есіктопсасының ыңғайға келтірілуіне байланысты: есік ішке қарайашылады ма, сыртқа ашылады ма.”24Саторидің оны сезінген түлғаға тигізетін озіндік ерекшеәсері болады. “Сіздің ақылыңыздың қызметі мүлде озгеше,бүрынғыдан гөрі қанағаттанарлық, тынышырақ, қуанышқатолы болады, ол бүрын сіз сезініп көрмегендей күйге түседі.Өмірдің ырғағы өзгереді. Дзенде жаңартып-жаңғыртарлықбірдеңе бар. Коктем гүлі әдемірек, тау суы салқынырақ жөнемөлдірірек бола түседі”.25Саторидіц, жоғарыда келтірілген үзіндіде Судзукисуреттегендей, рахат өмір күйінің толық көрінісі екендігітүсінікті. Егер біз нүрлануды психологиялық терминдерментүсіндіретін болсақ, бүл түлғаның сыртқы және іщкішынайылыққа толығымен үндестігі, озіне озі толық есепберетін және шынайылықты толық аңғара аларлық күйі.Түлға, оның миы емес, бүтін адамның озі өзіне гүл туралы,ит туралы олардың толық шынайы күйінде есеп береді, албүл оның тек қана ойы аңғарған объект туралы есеп беруіемес. Ояу кісі өлемге мейлінше ашық —ол әлдебір затқажармасқандай өзіне өзі жармаспайды; ол бос (ыдыс сияқты)30424 D.T. Suzuki, Introduction to Zen Buddism, London, Ridez, 1949, p.97.25 ibid., pp. 97 98 •