Әлемдік

мифтер, сірә, халықтық болып табылады. Олар, рационалистіксынның қиратқыш әсерін сезінбей, бірнеше ғасыр бойынажоғарғы мәдениеттің шеткері қияндарында сақталып қалды.Осы халықтық мифологияның сарқындары грек және басқада жерорта теңіздік сенім-нанымдарда өмір сүріп жатуымүмкін. Біз бүл мэселеге әлі де қайта оралатын боламыз.Теогения жэне генеалогияГесиод адамдардың басқа ортасы ны ң назары наудармаққа ниеттенді. Ол беймәлім немесе гомерлік поэмадаүстірт аталып өткен мифтерді әңгімеледі. Ол Прометейжөнінде бірінші болып айтты. Бірақ, ол, Прометей туралынегізгі мифтің білместікке немесе, дәлірек айтқанда, ілкібастаулық діни магынасының “естен шыгуына” негізделгенінбіле алмайтын еді. Расында да, Зевс, ілкі қүрбандықшалудагы садақаны бөлісудің төрешісі болган Прометейден,оның қүдайларга май қабатының астына жасырылган қүрсүйек-саяқты беріп, қарынмен жабылган ет пен ішекқарындыбермей алып қалгандыгы үшін кек алады( Теогония, 534 жэне келес.). Карл Мойли197 осы олимпиялыққүрбандық шалуды солтүстік Азияның ежелгі аңшыларыныңгүрыптарымен салыстырады: осы аңшылар жогаргыаспани тіршілік иелеріне табынып, күрбандық шалганда,оларга жануардың сүйек-саягы мен басын арнаган. Осыганүқсас салт орталық Азияның көшпелі халықтарында бар.М әдениеттің багзы сатысы нда аспан қүдайлары натабынудың көрсеткіші болган нэрсе, Грекияда, жогаргықүдайды, Зевсті алдаудың үлгісіне айналып шыга келді.Біз ілкі бастаулық жоралгылык мән-магынаның қай уақытгабүрмаланганын жэне осы қылмысы үшін Прометейдіңқандай жолмен сотталганын білмейміз. Біз бүл мысалды,Гесиодтың, қайнар-кодері тарихқа дейінгі дәуірге кететіноте ежелгі мифтерге коңіл болгенін корсету үшін келтіріпотырмыз, бірақ бүл мифтер, ақын қагаз бетінде тіркепалганга дейін, үзаққа созылган сан-алуан тра не форм а циял армен модификациялар процесінен откен.Гесиод мифтерді жай гана тізіп шыгуды қанагат етіпқоймаган. Ол оларды, мифтік ой-машыгының туыңдыларын197 Karl Meuli, “Griechische Opferbrauche” (Phyllobolia fur Peter Vonder Muhl, Basel, 1946, pp. 185-288).152