Әлемдік

боламыз. Мұндай сана кейде бізді Карлейльдің Sartor Resartusындағы“киім философиясын” еске салатын жиіркеніштіқұлдыққа итермелейді. Бұл сыртқы түр философиясы, мүндаәркім озге біреу үшін, өзі шын мәнінде кім екенінен гөріозгеше боп коріну үшін киінеді. Ал бүл шектен асып кеткенкезде бірегейлік жоғалады да, адам қайдағы бір күлкілімаймьшға үқсап кетеді.“Меннің” осы жагы өсіп кетіп, басым бола бастаған кезде,шынайы “Мен” итеріліп тасталады, езіп-жаншылады жәнетүк емес дәрежесіне .түседі. Біз мүндай жаншылудың неекенін білеміз. Шыгармашыл санадан тысты ешкім өшіре(жаныштай) алмайды, ол қалай болганда да өзін білдіріпотырады. Ол өзін табиги жолмен растай алмаған кезде,барлық кедергілерді —кейде күш корсету арқылы, кейдепатология арқылы —бүзып шыгады. Бірақ, екі жагдайда дашынайы “Мен” үміт қалмастай дәрежеде бүзылады.Осының бәрі мүңайтқан Будда бізді жалган көріністіңтүсінен ояту үшін анната, ниратма немесе эго-емес ілімінжариялады. Дзен-буддизм Будда үсынып отырган ілімдікорсетудің жагымсыз амалына толық қанагаттанган жоқ. Олмүны Будданың соңынан ергендер шынайыны іздеп адаспауыүшін ең тура және нақты түрде корсетеді. Риндзай Гигенненмысал келтірелік.Бірде Риндзай (867 ж. өлген) мынадай уагыз айтты:- 1 -“Жалаңаш тән уйіндісінің ішінде атауы жоқ адам бар,ол сендердің беттеріңнің қақпасынан кіріп-шыгып журеді.Кім буган әлі козін жеткізген жоқ, қараңдар, қараңдар!”Бір монах алга шыгып, сурақ қойды: “Осы атауы жоқақиқат адам кім ?”Риндзай мінберден тусіп, монахты алқымнан алды да,айқай cajidbi. “Айт, айт!”Монах толқып турды.Сонда Риндзай оны қоя берді де, былай деді: “Қандайсорлы бір уыс кір!”66 С өзбе-сөз, “кепкен балшық таяғы” , жапоншак аншикетцу,қытайша кан-ши-чуэ; ши балшық, кетцу таяқ.362