Әлемдік

Осы сияқты жоралғылық шежірелік әндер ханшаның екіқабат болған кезінде шығарылып, жатгап алу үшін бишілергеберіледі. Ерлер мен әйелдер, билеп жүріп, осындай әндердібала босанғанға шейін үздіксіз айтумен болады.Рудың болашақ басшысының тумақтық (эмбриональное)дамуы космогониялық жүйенің, галам тарихының жэне тайпатарихының тууын қатарласа қайталап түрған сияқтытүсініледі. Ру басшысына жүкті болған кезде символдық түрдеғалам қайта жаратылады. Жэне мүндай қайталау мен қайтажасау, ғалам жаратылғаннан бергі болып өткен негізгі мифтікоқигаларды бір мезгілде жоралғылық іс-әрекетте, ән айту менби билеуде актуализациялауды, еске түсіруді мақсат етіп қояды.Осындай келтірімдер мен жоралғыларды Үндістанныңқарабайыр халықтарының дәстүрінен де табуға болады.Мәселен, сантал тайпасында, гуру тайпаның әр бір мүшесінғүмырында мифтік космогониямен екі-ақ рет таныстырады:бірінші рет “санталдық өз қоғамының тең хүқылы мүшесінеайналганда, гуру, әңгімені Ғалам жаратылғаннан бергі адамзаттарихынан бастап, нақты жоралғы кім үшін атқарылыпотырған болса, сол кісінің туу тарихымен аяқтайды”. Дәлосы рәсім жерлеу ғүрпы кезінде қайталанады, тек бүл жолымүндай әңгіме өлген адамның жаныньщ басқа дүниегежоралгылық апарылуымен қабаттаса айтылып отырады34. Гонджэне байат тайпаларында, Джарти Мата мен Тхакур Деоныңқүрметі арналған ғүрыптарды откізуі барысында абыз(священнослужитель), тындаушыларга космогониялыкмифтің мазмүнын баяндай келе, олардың тайпасыныңдүниені жарату кезінде атқарған рөлінің елеулі болғандығынеске салады35. Мунда тайпасының дуашылары (колдуны),зүлым рухтарды қуған кезде қүдайлар мен рухтар үшін де,адамдар үшін де жаңа заманның бастауын негіздегенассюрлердің мифологиялық әндерін айтады. Сондықтан даолардың ерліктерінің тарихын да космогониялык мифтіңкүрамдас белігі ретінде қарастыруға болады36.Бхил тайпасына қатысты айтар болсақ, бүл жердегіситуация сәл өзгеше. Емшілердің магиялық әндерінің текбіреуі гана сипаты жагынан космогониялык миф болып34 P.O.Bodding, “Les Santals” (Iournal Asiatique, 1932), pp. 58 sq.35 V.Elwin, The Baiga (Londres, 1939) , p. 305; W.Koppers, Die Bhil inZentralindien (Vienne, 1948), p. 242.36 W .Koppers, D ie Bhil, p. 242; Hoffm ann et A. van Ernelen,Encycklopedia Mundarica, vol. Ill, (Patna, 1960), p. 739.43