Әлемдік

“мәжусилік” тек, үстірт болса да, христиандана отырыпжойылмай, сақталып қала алды. Жойылуы мүмкін емес“мәжусилікті” осылайша сіңіріп жіберу саясаты жаңалықемес еді; Шіркеу ертеректе-ақ христиандыққа дейінгі киелікүнтізбенің сүбелі бөлігін қабылдап койған және сіңіріпжіберген болатын. Екінші жағынан, шаруалар, өздерініңгүмыр кешу тәсіліне байланысты “тарихи” және моралдықхристиандыққа бейімділік таныта қоймады. Ауылдықаймақтардың түрғындарының айырықша діни тәжірибесі“ғаламдық христиандық” деп атауға боларлық христиандыққаарқа сүйеді. Европаның шаруалары христиандыкты ғаламдыклитургия деп түсінді. Христологиялық мистерия Ғаламныңтағдырын да қозғап отырды. “Күллі табиғат Қайта Тірілудікүтіп, демін ішіне тартуда”: міне, пасхалық литургияныңда, шығыс христиандықтың діни фольклорының да негізгімотиві осындай. Көне Өсиеттің пайғамбарларының өршеленежоққа шығарған жөне шіркеудің амалсыздықтан әреңшыдап отырған, ғаламдық циклдермен мистикалық бірігіпкету ауылдык аудандардың, әсіресе оңтүстік-ш ығысЕвропада діни өмірінің үйытқысы болып шықты. Осыаудандардың христиандары үшін “табиғат” күнә дүниесіемес, Қүдайды ң қолы нан ш ы ққан туынды. Қайтатүлғаланудан кейін дүние өзінің ілкі бастаулық даңқынасай қайта қалпына келтірілген. Сондықтан да, шіркеу менХристос сонша ғаламдық символдарды қабылдап алды.Оңтүстік-шығыс Европа халықтарының діни фольклорындакиелі әрекеттер Табиғатты да киелендереді.Шығыс Европаның шаруалары үшін жағдайдың дәлосындай сипат алуы христиандықтың “мәжусиленуі” болыпемес, керісінше, олардың ата-бабалар дінінің “христиандануы”болып табылады. Осы “халықтық теологияның”,күнтізбелік мерекелер мен діни фольклорда озін қалайкөрсететіндігі жонінде тарихы жазылған шақта, “ғаламдықхристиандықтың” мәжусиліктің формасы да, мәжусиліктіңхристиандықпен синкретизмі де болмайтындығы анықталмақ.Ол, эсхатология мен сотериология ғаламдық ауқыммолшерлергеие болатын ерекше діни жамаспаздық болыптабылады; оның үстіне, Христос, Барлығын Билеуші(Пантократор) болуын тоқтатпай-ақ, ілкі қауымдықхалықтардың мифтеріндегі Жоғарғы Сүриеттің (Верховное