Әлемдік

Бірақ, он ғасыр бойына христиандыққа және шіркеуөкіметінің тарапынан болған “жарықтарға” қарсылықкөрсеткен барынша орнықты және өміршең дін менмифологияның болғаны аны қ қой. Оның ғаламдыққұрылымы болды, жөне, біз көргеніміздей, шіркеу, ақырсоңында оны қабылдады және сіңіріп алды емес пе. Расындада, ауылдық, ең алдымен, оңтүстік және оңтүстік-шығысЕвропадағы христиандық ғалами өлшемдерге ие болып отыр.Соз қорыта келе мынаны айтуға болады: түбегейлі түрдесекулярланған және демифологизацияланған гректік дін менмифология, әдебиет пен онердің көрнекті туындыларындакөрініс табуының арқасында ғана европалық мәдениеттесақтала алды. Сол мезгідде, мәжусиліктің тірі формаларынанжалғыз ілікті болып қалған (олар туралы, жазба ескерткіштерқалмағандықтан, іс жүзінде ештеңе білмейміз) діндер менмифологиялардың халықтық түр-тармақтары, ауыл түрғындарыныңдәстүрлерінде, христиандана отырып сақталды.Әңгіме, алдымен, түп-тамыры неолиттің түңғиығына кетіпжатқан, ауыл шаруашылық қүрылымға ие дін жөніндеболып отырғандықтан, Европаның діни фольклоры, сірә,дей-тарихтық мүраны сақтап отыр деуге болады.Бірақ, елеулі рухани қүбылыс болып есептелгенінеқарамастан, бағзы мифтер мен діни ғүрыптар, мәденидеңгейде болмашы салдарға ие болды. Жазба дәстүрдіңпайда болуының нәтижесінде қалыптасқан озгерістербіржолата, қайтпас болып шықты. Ендігі жерде мэдениеттарихы тек археологиялық қүжаттар мен жазба қүжаттардығана есепке алып отырады. Осындай тектегі куәгерліктеріжоқ халық тарихсыз халық деп есептелінеді. Халықтықсенім-нанымдар мен ауызша дәстүрлер көп кейінірек, немісромантизмі дәуірінде бағасын алады; бірақ бүл ендіантикварлық деңгейдегі қызығушылық қана. Мифологиялықой-машығы әлі де болса сақталған фольклор кейбіревропалық суретшілердің шабыт көзі қызметін де атқарды.Бірақ, осындай халықтық шығармашылық мәдениеттеешқашан да қандай да бір елеулі рөлге ие болып көргенемес. Жеме-жемге келгеңце олар “қүжат” ретінде багаландыжэне осындай сапада тек азын-аулақ маман үшін қызықтыболып шықты. Бүгінгі заман адамының қызығушылығынтудыру үшін, осынау дәстүрлі ауызша мүра кітап түріндеүсынылуы тиіс болды.160