Әлемдік

Либерияның аборигендерінің арасында Рого2М құпиякоғамының болашақ мүшелерін Наму деген, екі қабаттығы(жүктілігі) терт жыл бойына сақталатын қүбыжық жүтыпкоядьі, сосын жаңа бағышталғандарды әйел (үрғашы) сияқтыдүниеге келтіреді деп есептеледі. Кута тайпасындағы Mungalaкүпия коғамында мынадай ғүрып қолданылып келеді: жүнді(түкті), ақ түске боялған матадан үзындығы төрт жәнебиіктігі екі метр болатын, “алыстан болса да жануардыңбейнесін еске салатын” каңқа түрғызылады. Қаңқа(конструкция) ішіне еркек кіріп, рәсім кезінде онымен орманішінде, үміткерлерді қорқытып жүреді. Бүл жерде дебастапқы мән-мағына естен шығарылған. Бірақ, біз,Манджья мен Банда тайпаларындағы (Нгакола қүпияқоғамында) үміткерлерді жүтып және қүсып тастайтынқүбыжық туралы мифологиялық естің қалай сақталыпқалғандығын көрдік қой285.Мифтер ғүрыптарға қарағанда сөзшең (ақпараты мол).Олар біздің алдымызда қүбыжықтың ішіндегі уақытшаболып қайтугың бастапқы мән-мағынасын ашып көрсетеді.Мауи туралы полинезиялық мифтен басталық. Маорихалқының осы бір үлы қаһарманы өзінің шытырман менхикаяға толы ғүмырының соңына таман туған еліне, өзініңәжесі Хайн-нуи-те-по, (Түннің) Үлы Қатын-Қожайыны депаталатын әжесінің үйіне қайтып оралады. Келіп, әжесініңүйықтап жатқанын көрген соң, оның ғаламат алып денесінекіруге дайындалады. Бірақ каһарманға қүстар ілеседі: олсақтық қамын жасап, оларға, өзінің хикаясын (приключение)жеңіспен аяқтағанын көргенше күлуге тиым салады. Жалпы,қүстар, Мауи өз әжесінің денесі арқылы откенше күлмейді,тек, оның әже денесінен жартылай шығып жатқанынкөргенде, ягни, қаһарманның денесінің жартысы алыпқатынныңаузында жатқанда, күле бастайды; (Түннің)ҮлыҚатын-Қожайыны оянып кетіп, тістерін басып қалғанда,Қаһарманды екіге бөледі. Қаһарман оледі. Және, сондықтанДа, маорилердің айтуынша, адам өлімді болып қалған. ЕгерДе Мауиге әжесінің денесін аман-есен шыққан болса, ондаадамдар да өлімсіз болып калган болар еді286.284 E.Andersson, Les Kuta, I, pp. 297 and Peuckert, жоғ. қараңыз: pp. 355.286 ^ ^ ndersson' Les Kuta, I, pp. 263.W.D.Westervelt, Legends o f Ma-ui the Dem igod, Honolulu, 1910, pp.. J F.Stimson, The Legend o f Maui and Tahaki, H onolulu, 1937, pp. 46.239