Әлемдік

болады. Бірақ XIX ғасырдан бастап‘тарихнама өте маңыздырөлді ойнай бастады. Bâfbic мәдениеті тарихнамалық анамнезбойынша орасан зор күш салуда. Ол, адамзатты^ барлық'өткенін қайта тірілтуді ниет қылып, барынша экзотикалықжэне барынша алыстағы қоғамдардың өткенін, сондай-ақ,Таяу Шығыс пен жойылып кетуге шак түрған “тағы”халықтардың алдыңғы тарихын анықтау, “ояту” жәнеқалпына келтіруге талпынуда. Тарих көкжиегігіің кеңеюіғаламат жылдамдықпен жүруде.Бүл қазіргі дүниенің саны аз шабытгандырушы синдромдарыныңбірі. Тарихты Мысырдан, әдебиетті Гомерден,философияны Фалестен бастап келген батыс европалық мэденипровинциализм шегінен аттап отуге эрекет жасалынды. Булбүл ма, историографиялык anamnesis арқылы “Меннің”түңғиығына дейін тү.суге болады. Егер бізге қазіргі заманғыавстралиялықты немесе оған үқсас адамды түсінудің, палеолитзаманының аңшысын түсінудің сәті түссе, онда бізге озіміздің“Меніміздің” түңғиығындағы ілкі қауымдық адамныңэкзистенциалдық жай-күйін (қалпын) және жүріс-түрысын“оятудың” да сәті түсер еді. Әңгіме жай ғана “сырттай” таныпбілу,қандай да бір елдің астанасы ны ң атауы менКонстантинопольдің қүлауған жыльін жаттау жөнінде болыпотырған жоқ. Нағыз тарихнамалық anamnesis оз халқыныңжойылып кеткен немесе тарихи процестің жырақ шетіндетүрған халықпен ортақ болар түстарын ашуды қажет етеді.Бүл археологиялық қазбалар немесе этологиялықзерттеулер аркасында ашылған өткенді, тіпті “ілкі бастаулық”өткенді шын мәніндегі қайта корсету болып табылады.Соңғы жағдайында біз “өмір түрпаттарымен”, жүріп-түрутүрпаттарымен, мәденит типтерімен, яғни, түтас алғанда,тарихқа дейінгі ғүмырдың қүрылымымен жүздесеміз.Мыңдаған жылдар бойына адам, осыған деген озкөзқарасынан ештеңені өзгерпей жүмыс істеді, жәнемакрокосм мен микрокосм аралығьшдағы аналогияны мифтікбейнелерде ой толғамынан өткізді. Осылайша ол дүниеге“ашыла” алатын еді жэне, осыны істеу арқылы Ғаламныңкиелілігіне жакындай алатын. Қайта Өрлеу дәуірінен бері,Жаһанның шексіздігі туралы ашылғаннан бері, адамзатғүмырына (атам заманнан бері осылай істелініп келе жатқан)ғаламдық өлшем беру мүмкін болмай қалды. Уакытгыңбилігінің астында өмір сүріп және өзінің тарихилығыныңаумағымен шекгеліп отырған бүгінгі заман адамының дуниеге140