Әлемдік

абсолюттік формада гумыр кешіп жатқан әлденеменің барекендігіне деген сенім қалыптасады. Бұл “әлденеме” —“киелі”, яғни, бетер-адамдық (сверхчеловеческий) жәнебетер-жаһандық (сверхвселенский) табиғатқа, сонысынақарамастан, адамның тәжірибесі үшін ашьшу мүмкіндігінеде ие. “Болым”, жоралғылық ғүрыпта бастан кешіругеболатын “трансценденттіліктен” орбіп шыға отырып,ашылады жэне бой түзейді, жэне, соның нәтижесінде адамөмірінің қүрамдас бөлігіне айналады.Осынау, Қүдайлардың, Қаһармандардың және мифтікАта-бабалардың “трансцендентгі” дүниесіне, бағзы қоғамныңадамы Уақыттың Қайтпастығын (Необратимость Времени)мойындамайтын болғандықтан да жетуге болады. Біз атапөткенбіз: жоралғы зайырлы (светское), хронологиялықУақытты жояды және мифтің киелі уақытын қайта төрітеді.Адамдар “Сол бір уақьітта” қүдайлардың жасаған ерліктерініңкуәгерлері, замандастары болып шығады. Уақыттың керіқайтпастығына қарсы адамның көтеріліс жасауы оған“болымды қүрастыруға” көмектеседі, екінші жағынан, онырәсуә етілген уакытгың жүгінен босатады, осылайша, оған,өткенді жоққа шыгарып, өз омірін жаңадан бастауға жәнеоз дүниесін қайта торітуге болады деген сенім береді.Қүдайлардың, мифтік Ата-бабалар мен Қаһармандардыңпарадигмалық ым-ишараттарын имитациялау “бір нәрсенімәңгі қайталау беру”, толық мәдени қозғалыссызДық болыпкорінбейді. Этнология уақыттың өне бойьша озгермей қалған,тарихқа ие болмаған бірде-бір халықты білмейді. БірКараганда, бағзы қоғамньщ адамы бір қозғалысты шексізқайталай беретін сияқты болып корінуі мүмкін. Шынуайтында,ол жалықпастан дүниені жаулап алып, оныүйымдастырады, табиги пейзажды мәдени ортаға айналдырады.Космогониялык мифтің ашып берген еліктеуге арналғанмодельінің комегімен адам, оз кезегіңде жасампазға айналады.Мифтер, мызғымас сияқты болып корінгеңдіктен, адамныңиницативалы қ жігерін қүм ететін сияқты корінер,шьшдығьшда олар адамды, оньщ ойлап тапқыш акылына жаңаҚиырларды аша отырып, шығармашылыкка итермейлейді.Миф адамга, оның істегелі отырган ісінің барлыгыныңДа бір кездері істеліп қойылгандықтан, толық сенімділікбереді, істелгелі отырган әрекеттердің нәтижесіне қатыстытуындайтын күмәнділіктерді сейілтуге комектеседі. Егераңыздық уақыттарда Қаһарман істеп қойган болса, онда143