Әлемдік

қатынасқа түскенде ғана ие болады. Өйткені, Туылмағаңбарлық шығармашылық мүмкіндіктердің бірінші қайнарбастауыболып табылады. Ендеше, біз ас ішкен кезде ісжүзінде біз емес, туылмаған ішеді, біз шаршап, үйықтапкеткенде біз емес, Туылмаған үйықтап кетеді.Санадан тыс инстинктілі болса, ол хайуандарда немесебалада бардың шегінен шықпайды. Толысқан адамныңсанадан тысы мүндай бола алмайды. Оныкі жаттыктырылғансанадан тыс, ал оның қүрамына сәби кезінен бергі оныңбарлық, оның күллі болмысын камтитын саналы тожірибесікіреді. Сондықтан семсер шеберінің жағдайында техникалықептілік, ситуацияны толық түйсінумен бірге жатгықтырылғансанадан тыстың терең түстарынан тамыр тартады. Ол зорроль атқарады, семсердің озінде оз жаны бар секілді корінеді.Мүны басқаша айтуға да болады: сезімдер қатарынақатысты санадан тыс ғарыштық өмір эволюциясының үзақпроцесінің қорытындысы болып табылады. Ол хайуандарғада, балаларға да тең дәрежеде берілген. Бірақ интеллектуалдықдаму барысында, біздің есеюіміз барысындасезім дерім ізді интеллект басып қалады да, сезінутәжірибесінің аңғалдығы біртіндегі жойыла бастайды. Біздіңкүлімсірегеніміздің озі күлімсіреу ғана емес, оған басқабірдеңе қосылады. Біз тамақты да бала кездегідей жемейміз:тамақтануға да интеллектуалдану араласады. Интеллектініңбүлайша іске кірісуі немесе араласып кетуі қарапайымбиологиялық қимылға (тамақ ішу. —Ауд.) эгоцентристікмүддені “жүқтыратыны” түсінікті. Бүл санадан тыстың ішінесана аумағына тікелей кірмейтін күш басып кіреді дегенсөз. Инстинктивті биологиялық функцияларға қатыстықимылдардың барлығы саналы және интеллектуалдыбағытталған мінез-қүлықтың ролін қабылдайды.Мүндай трансформация “бейкүнәлікті” жоғалту немесеінжілдік әфсана тілінде “танымды” иемдену ретінде белгілі.Дзенде және буддизмде мүның өзі “аффектілі улану” (клеша)немесе “саналы ақылдың интеллект әмірімен іске араласуы”(виджняна) деп аталады.Егер толысқан адам үрей, мазасыздық, қобалжу сияқтыкедергі-сезімдерге орын болмайтын, еркін жэне спонтандыомір сүргісі келсе, дзен одан осындай аффектілі уланудантазаруды, интеллектінің іске араласуынан қүтылуды талапетеді. Осындай қүтылумен бірге біз сана аумағында қызмет350