Әлемдік

асәне қабылдауга әзір. Нүрланған болу дегеніміз “бүтінтүлғаның шынайылыққа қарай толық оянуы”.Нүрға бөлену (нүрлану) күйі диссоциация немесе транскүйі емес, ондай күйдегілер өздерін ояу деп есептегенімен,іс жүзінде үйқысын жалғастыра береді. Батыс психологы,әрине, сатори деген қарапайым субьективтік күй, өзін өзісендіру нәтижесінде болатын транстың түрі деп ойлауғабейім. Тіпті, дзенді үнатқан психолог Юнг те осы қателіктенарыла алмаган. Ол жазады: “Қиялдың озі психикалық оқигаболып табылады, сондықтан, біз нүрлануды шынайы десекте, қияли десек те, ол имматериалды. Нүрлану бар ма, элдеоны бар деп санаймыз ба —кезкелген жагдайда адам өзіннүрланган деп санайды... Тіпті, бүл өтірік болса да, өтіріктіңозі рухани факт болады.”26Бүл жерден Юнгтің діни тәжірибенің “ақиқатына”қатысты жалпы релятивтік позициясы қөрініп түр. Юнгкекерісінше, мен өтірік ешқашан да рухани факт бола алмайды,ол өтірік фактісінен озге түк те бола алмайды деп ойлаймын.Қалай болганда да, дзен-будцистер Юнгтің козқарасынқүптамайды. Керісінше, олар үшін саторидің дүниені жаңашакөруге қол жеткізуі шындық, сол себепті де ақиқат болатыншынайы тәжірибесі мен табигасы байбаламшыл немесепсихотикалық больш келетін псевдотәжірибенің арасын айырабілу өте маңызды. Шәкірт саториге жеттім деп сеніп қалуым-үмкін, бірақ дзен үстазы оган мүның әлі бола қоймаганынтүсіндіруге тиіс. Дзен үстазын басты қызметінің бірі де осы:ол шөкіртті шынайы және қиялдан туган нүрланудышатастырып алудан қоргайды.Ш ынайылыққа бет бүрып, толық ояну (көз ашу),психологиялық терминдермен айтқанда, “онімді ориентацияга”жету дегенді білдіреді. Бүл дүниемен үйлесіп, бітеҚайнасу рецепция да, қүлдану да, байлық жию да, нарықтықориентация да емес,бірақ дүниемен шыгармашыл, жасампаз,белсенді (Спиноза айтқан магынада) катынас. Мүның толықнәтижелілік күйінде “Мен”-ді “Мен емес”-тен боліп түрганперде жогалады. Мен көріп түрган раушан гүлі мен өзімнің(Мен раушанды коріп түрмын” деген пікірім аркылы оныРаушандар” категориясына қоса алатын ойымның обьектісіемес. Ол маган “раушан дегеніміз раушан ” модусы күйіндеForeword to Suzuki, Introduction to Zen Buddism, p. 15305