Әлемдік

жас өрен қүбыжық ауызында жүтылацы немесе тірілейкөміледі, немесе тамүқта, яғни, буш нуында адасып кетедідеп ойланғандықтан, жоралғылардың ең жан түршіктірерлісіболып шығады. Нақ осындай көзқарас түрғысынан қарағанқарабайыр адам біздің, үжымдық деңгейге шейін кеңейтілгенкүйзелісімізді бағамдаған. Қазіргі дүние қүбыжыққажүтылып, оның жемсауында жанталасып жатқан, немесежабайы жерде адасқан, немесе Тозақтың символы болыптабылатын лабиринт ішінде адасып жүрген адамның жайкүйінетүрғандай, жене сондықтан да, осы адам каттықиналады, озін өліп қалып, өлім аузында жатырмын депойлайды, жене ол, Ажал мен Жоқ болып кетуден, тастүнектен басқа ешқандай шығар жолды көріп отырған жоқ.Сонда да, қарабайыр адамның көзінмен қарар болсақ,жаңа адамның дүниеге келуі үшін мүндай қорқыныштықайта бастан кешірулердің болуы міндетгі. Ешқандай жетпекагониясыз, ажал жөне қайта тірілу жоралғыларынсыз мүмкінбола алмайды. Қарабайыр діндер көзқарасы түрғысынанбағаланып отырған қазіргі заманның жан күйзелісі таяныпқалған опат болудың, бірақ, оның артынан қайта тірілу менсүрмектің жаңа деңгейіне, ақыл тоқтату мен жауапкершіліктіңдеңгейіне көтерілудің мүмкіндік беретін қажетті жәнеқүтқарушы опат болудың нышаны болып табылады.Бүл жерде біз тағы да, өзімізді басқа көзқарас түрғысынанқарастыру барысында историографиямен әуестенушіліктіхалықтық мифологиялар тілі арқылы жорығанымыздағысияқты, Ажал символизміне кезігеміз. Бірақ, қарабайырхалықтарда да, анағүрлым жоғары даму сатысына көтерілгеневропалық емес өркениетгерде де біз Ажал идеясьш алмастыраалатын Жоқболым идеясын таба алмаймыз. Жаңа ғана айтыпөткеніміздей, христианшылдар мен христиан емес діңдердеАжал жоқболым идеясымен теңестірілмейді. Эрине, Ажал —ақыр, бірақ, ол артынан жаңа бастау ілесетін ақыр болыпболып болып табылады. Адам сүрмегінің бір формасынаҚатысты ғана, басқа формаға жетуге мүмкіндік алу үтттінелеДІ. Ажал онтологиялық деңгейдің лезде ауысуы болыпТҮР, жене, осындай өту жоралғысы сол мезгілде туу немесежетпек сияқты.Болмыс (Бытие) пен Жоқболым (Небытие) мәселесі әділтҮРДе үнді ой-білігінің (мысль) ерекшелігі деп есептелетіндіктен,Жоқболымның Үндістандық діндер мен бетер-255