Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara
26.08.2013 • Views
Share Embed Flag

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
euskara.euskadi.net

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

2.1.2.Testuerak, <strong>testu</strong>-moduak edo <strong>testu</strong>-generoak<br />

Testuak giza jardueraren ekoizpenak dira. Zentzu hon<strong>eta</strong>n, erabiltzen<br />

duen giza formakuntzaren (taldearen) behar, interes <strong>eta</strong> funtzionamendu<br />

baldintz<strong>eta</strong>ra makurtzen (egokitzen) dira <strong>testu</strong>ak. Anitzak <strong>eta</strong> aldakorrak<br />

dira <strong>testu</strong>inguru sozialak, bai giza formakuntza batek garatutakoak <strong>eta</strong> baita<br />

historian zehar izan direnak <strong>eta</strong> ezagun ditugunak ere. Historian zehar<br />

<strong>testu</strong>ak egiteko “modu ezberdinak” ezagutu dira <strong>eta</strong> baita <strong>testu</strong> mota<br />

ezberdinak ere. Testu mota berri baten agerrera motibazio sozial berri bati<br />

itsatsita eman daiteke (esaterako, XX. mendean, egunkariko artikuluak,<br />

irratiko elkarrizk<strong>eta</strong>k edo telebistakoak <strong>eta</strong>b.).<br />

Aniztasun honen lekuko ditugu Grekoen zibilizazioaren garaitik gaur<br />

arte <strong>testu</strong> mota horiez hurrenez hurren eman diren sailkapen anitzak.<br />

Hau<strong>eta</strong>riko gehienak <strong>testu</strong>-genero nozioaren barnean kokatu izan dira.<br />

Halere, sailkapen horr<strong>eta</strong>n balio literarioa edo soziala zutenak soilik<br />

ezagutzen ditugu izen horrekin: genero epikoa, lirikoa, poetikoa <strong>eta</strong>b. Baina<br />

mende honen hasieran, <strong>eta</strong> Bakhtine (1982) autorearen eraginagatik,<br />

nagusiki, antolatutako berbazko ekoizpen orotara hedatu da nozio hori:<br />

idatzizko ohiko form<strong>eta</strong>ra (zientzia artikulua, publizitatea, <strong>eta</strong>b), <strong>eta</strong> ahozko<br />

berbazko formakuntza guzti<strong>eta</strong>ra (hala forma landu<strong>eta</strong>ra nola ohiko<br />

ahozko<strong>eta</strong>ra). Modu horr<strong>eta</strong>ra <strong>testu</strong> oro genero izenarekin sailka daiteke,<br />

<strong>eta</strong> beraz, <strong>testu</strong> ale oro genero jakin baten adierazle modura har daiteke.<br />

Ikuspegi hori didaktikarako oso interesgarria denez, ondorengo puntu<br />

batean zehaztuko da gehiago.<br />

2.1.3.Testu bakanak (singuliers) edo “enpirikoak”<br />

Honenbestez, <strong>testu</strong>a atzemateko hirugarren mailara heldu gara, <strong>testu</strong><br />

bakanak <strong>testu</strong>-genero baten koka badaitezke ere, errepika ezinak dira <strong>eta</strong><br />

hori<strong>eta</strong>n ezaugarri indibidualak aurkituko ditugu. I. kapituluan esan<br />

bezala, kultura bateko hiztuna gai da generoa identifikatzeko, <strong>eta</strong>, halaber,<br />

bere <strong>testu</strong>inguruan erabiltzeko. Eta areago oraindik, gai da eredu<br />

zehatzagoak –komunikazio mota bati egokitutako adibide-mota–<br />

identifikatu <strong>eta</strong> erabiltzeko. Baina hiztunarentzat komunikazio egoera<br />

bakoitza berria da, errepika ezina, hein handi batean behintzat; horregatik,<br />

ekoizpen-motari dagozkion ezaugarri<strong>eta</strong>tik (berak ezagutzen dituen<strong>eta</strong>tik)<br />

aukera batzuk egingo ditu. Aukera horiek partzialki behintzat originalak<br />

izango dira, <strong>eta</strong> horiek dira, hain zuzen, <strong>testu</strong>aren ezaugarri indibidualak,<br />

bere estilo propioaren adierazgarri direnak. Honela laburtzen du Bronckartek<br />

(1996) <strong>testu</strong>a atzemateko hirugarren maila:<br />

98

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!