Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

“Lanerako metodologia” kapituluan esan bezala, birformulazio
horiek guztiak nominalizazio batez egiten dira eta horregatik autore
batzuek nominalizazio izena ematen diote mekanismo honi (Schnewly,
1988; De Weck, 1991, Rosat, 1995).
Berreskuratze moduari dagokionez (nominalizazio izaera), mota
ezberdinetakoak ikusi dira guk aztertutako testuetan: batzuk lexikalizatu
gabeko Izen Sintagma Nominal batez [ISN+erakuslea] berreskuratzen dute
aurreko diskurtso atala:
(43) [Nafarroako erriberan mahats, zainzuri, piper...asko dago., guzti hauek
kontserbatu ahal izateko lantegiak sortu dira(3-B1)].
Nozio bat birformulatzean, bertan ematen diren informazioen
araberakoak dira anafora kontzeptualak: kalifikatzaileak, baloraziozkoak,
rekapitulatiboak, biltzaileak, zehaztaileak, etab. Hori dela eta, honelako
anafora batzuek birformulatzen duten informazio soila ematen dute eta
beste batzuek aurretik esandakoari erantsi egiten diote informazio gehiago.
Ikasleen testuetan oso gutxi dira informazioa gehitzen duten anaforak.
(44) eta (45) adibideetan, esaterako, forma eta kasu lexemak erabiltzen dira
testuan aurretik emandako kontzeptuak berreskuratzeko. Lexema horiek ez
dute informazio gehigarririk ematen.
(44) Erosteko garaian etiketa begiratu behar da. Erlazio egokia ere oso garrantzitsua
da pisua eta prezioarena hain zuzen ere. Markaren esperientzia ere kontuan hartzen
da. Horrela etiketa epea ere begiratzea beharrezkoa da. Forma honetan oso
baliogarriak dira kontserbak. (1-A2)
(45) (...)Erosketak egiteko orduan, kontuan hartzekoa da kaduzitate eguna, kontserba
batzuk herdoilduta egon daitezke eta honelako kasuetan basurara botatzea da
onena.(7-A2)
Hona hemen beste zenbait adibide:
(46) (...)Erdian edo barruan duten hezurra kendu ostean zatiak aztertzen dira. Froga
gainditzen badu, makina baten buruz behera jarri behar dira...(7-A2)
(47) (...) Hau egin eta gero, maria bainuan uzten dira 195º cg.tan. (...)Azken lana
etiketa ipintzea da. (7-A2)
(48) (..)Lehenengo mertxika hoberenak hartzen dute. Fabrikara heldu ondoren
garbitu eta frutaren kalitatea neurtu. Tamainan sakabanatzen dituzte eta hezurrak
kendu. Gero beroan jarri azala errezago kentzeko eta prest daude kontserbatzeko
hurrengo pausoan banatzen dira...(15-A2)
(49) (...)Ondo daudenak garbitu eta hezurra kendu. Ondoren azala kendu, prozesu
hau kimikoa da.(...)(20-A1)
310