Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Eta, ondoren, mailegutzan hartu dituen jakintzak, diren izaerakoak
direla, bere egin behar ditu, egokitu egin behar ditu jarritako helburuei
erantzun diezaieten.
Hiruki didaktikoa erreferentziazko abiapuntu modura hartuta, egoera
didaktiko osoaren konplexutasuna erakutsi nahi izan dugu, hizkuntza
irakaskuntzaren ikuspegi berritzaile batetik ikusita. Labur-labur, honako
puntuetan jaso nahi genuke proposamen honen muina. Zortzi dira
laburtzeko aukeratu ditugun puntuak:
1. Didaktika oso jarduera konplexua da. Konplexutasun hori hiru elementu
nagusiren inguruan ardazten da (irakaslea, ikaslea eta objektua) eta hiru
elementu horien artean gertatzen diren elkarrekintzetatik sortzen
direnak. Beraz, didaktikaren egoera bere osotasunean interpretatzeko
hirurak izan behar dira kontuan.
2. Hizkuntzaren didaktika historia propioa duen diziplina autonomoa da.
Beste zientzietatik mailegutzan jakintzak hartzen eta egokitzen dituen
zientzia. Berari dagokio diziplinaren edukiak atalkatzea, sekuentziazioa,
ebaluazioa eta irakaskuntza/ikaskuntza prozesuaren egokitzapenak
egitea (nola helburu ezberdinei erantzuteko, hala ikasleen aniztasunari
erantzuteko).
3. Curriculuma osatzeko aukeratutako objektuaren izaera (lantzeko
aukeratu den hizkuntzaren definizioa) justifikatu beharra dago.
4. Irakasgai den objektuaren transposizio didaktikoa egiteko,
erreferentziazko zientziatik “jakiteko jakintza” irakasteko jakintza
bihurtu behar da.
5. Hizkuntzaren didaktikarako erreferentziazko teoria batzuk “hizkuntz
ekintzan” oinarritzen dira beren teoria eraikitzeko –hizkuntzaz
kanpokoan oinarritzen dira hizkuntzaren unitate behagarriak
interpretatzeko–. Beste batzuk, ordea, hizkuntz ekoizpenetik abiatzen
dira hizkuntzaz kanpokoa kontuan izan gabe (testuan edo unitate
txikiagoetan oinarritzen dira hizkuntzaren funtzionamendua
deskribatzeko). Ezaugarri hori da, hain zuzen, bi teorien arteko
ezberdintasunik garrantzizkoena. Hizkuntzaren bi ikuspuntu horiek
helburu ezberdinak lortzera eta bide ezberdinak urratzera eramaten dute.
6. Erreferentziazko zientziaren printzipioetan didaktika oinarritzeko,
dispositibo didaktiko osoa behar da, arestian aipatu hiru elementuak
(irakaslea, ikaslea eta objektua) batuko dituena eta bakoitzaren izaera
eta errola definituko duena (irakaslearen formakuntza, ikasleekin izaten
dituen interakzioak, erabiltzen duen materiala, eta..; ikaslearen ama
hizkuntza, gaitasunak, interesak, ikaskuntzaren unea, etab.; objektuaren
83