Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

283
Horregatik, maiztasuna ikusteko, beste datu hau erabili dugu:
analizatutako testuetatik %36,66an ikusi da honelako mekanismo bat, eta
gutxi batzuetan bi ere ikusi dira (%11,66). 6.9. grafikoan ikus daiteke
perpausa metadiskurtsiboen banaketa entziklopedia guztietan.
Perpausa metadiskurtsiboak, gehienetan, fabrikazio prozesu osoa edo
honen urrats bat aurkezteko erabiltzen da testu mota honetan, esaterako:
(217) “ (...) Fotosintesi prozesuan bi aldi bereiz daitezke: 1) Aldi argitsua(...). 2)
Aldi iluna(...). “(Fotosintesi, LHE, 5. testua).
Lehengaiak edo beste gai batzuk sailkatzeko ere maiz erabili da mekanismo
hau, esaterako,
(218) “(...)Sagardotarako sagarra hiru multzo nagusitan sailkatzen dira heltzegaraiaren
arabera: goiztiarrak (irailean bilduak), bitartekoak (urrian eta azaro
hasieran bilduak) eta berantiarrak (azaro betean bilduak).
Horietako(...)”(Sagardo, EHE, 44. testua)
Hona hemen ikusi diren zenbait adibide:
(219) “(...)Papergintzarako oinarrizko urrats hauek ematen dira: 1) Zuhaitz
enborrei azala kendu,(...)2) Zur zuntzei(...)3) Zuntzak askatzeko orea eho. 4)
Oreari almidoi(...)5) Amaigabeko zinta baten gainean ...”(Papergintza, LHE, 8.
testua)
(220) “(...)Erreakzio kimikoaren mota kontuan hartuta hiru talde handi egin
daitezke: materialaren disoluzio hutsa (...)”(Meteorizazio kimikoa, PE, 15.
testua)
(221) “(...) Normalean errefinaketan hiru eraldaketa-prozesu aplikatzen dira:
petrolio gordina (...)banatzea, hauen egitura molekularra kimikoki aldatzea eta
arazketa-prozesuak.(...)”(Errefinaketa, EHE, 47. testua)
(222) “(...) Jatorri eta eratze-prozesuaren arabera hiru harri-mota bereizten
dira: magma-harriak edo eruptiboak, sedimentarioak eta metamorfikoak.
Magma-harriak(...)”(Harriak, GE, 53. testua)
Perpausa metadiskurtsiboak direla eta, kate anaforikoak modu ezberdinez
osatzeko moduak dakartzagu hona. Egiteko bi modu ikusi dira:
1) Perpausa metadiskurtsiboak zerrenda soilari egiten dio sarrera
(elementuen etiketatze soila ematen da), eta zerrenda honen ale
bakoitza hurrengo anafora baten aurrekari bihurtzen da. Horrela
hurrenez hurren, zerrendaren ale guztiak berreskuratzen dira
testuan zehar beraiei buruzko informazioak zabaltzeko edo
sakontzeko. Hona hemen horrelako adibide bat: