Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara
Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara
Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Aurrekari ebolutiboa duten anaforak: Analizatutako <strong>testu</strong><strong>eta</strong>n fabrikazio<br />
prozesua azaltzen denez, anafora hauek maiz ikusi dira. Jakina da,<br />
fabrikaziorako lehengaiak zenbait eraldak<strong>eta</strong> jasaten dituela <strong>testu</strong> hasieratik<br />
bukaerara <strong>eta</strong>, beraz, izen ezberdinak hartuko ditu bilakaera horr<strong>eta</strong>n zehar.<br />
Anafora hauek, ordezkapen lexikalen forma hartzen dute gehien<strong>eta</strong>n.<br />
Batzu<strong>eta</strong>n izenlagun erakuslearekin ere ikusi dira, kasu hori<strong>eta</strong>n errazagoa<br />
da identifikatzea ["...Sagarra urez ondo garbitu ondoren, birrindu edo jo egiten da (hazia<br />
puskatu gabe); pats hori dolarean estutuz muztioa lortzen da. ..." Sagardo, 44. <strong>testu</strong>a] <strong>eta</strong> beste<br />
batzu<strong>eta</strong>n erakuslerik gabe agertzen dira [ "... Papergintzarako oinarrizko urrats<br />
hauek ematen dira: 1)Zuhaitz enborrei azala kendu, zerratu <strong>eta</strong> begiak kendu ondoren zuntzak<br />
eratzeko karraskatu. 2) Zur zuntzei azidoak edo disoluzio alkalinoak gehituz ore kimikoa edo<br />
erdikimikoa prestatu. 3) Zuntzak askatzeko orea eho. 4) Oreari almidoiak, erretxinak, buztinak<br />
<strong>eta</strong> kolore emaileak gehitu. 5) Amaigabeko zinta baten gainean orrialdeak ezarri, ura gal<br />
dezaten, <strong>eta</strong> lurrink<strong>eta</strong> kamer<strong>eta</strong>tik igaroarazi ondoren papera lehortu. Gaur egun ez dira paper<br />
lantegi guzti<strong>eta</strong>n egiten lehen bi urratsak, beste lantegi batzu<strong>eta</strong>n prestatzen diren paper oreak<br />
erabiltzen baitituzte askok...." Papergintza, 8. <strong>testu</strong>a] Bigarren adibide hon<strong>eta</strong>n "zur<br />
zuntzak" "ore" bihurtzen dira, "orea" "orrialde" <strong>eta</strong> "orrialdeak" "paper",<br />
modu horr<strong>eta</strong>ra irakurleak "hasierako nozioak" egiten duen jarraibidea<br />
identifikatzen joan behar du.<br />
2. Ikasleek hasieran egiten dakitena <strong>eta</strong> azalpenezko <strong>testu</strong>az ikasi<br />
dutena Sekuentzia Didaktikoaren aplikazioari esker.<br />
Gure ikerk<strong>eta</strong>n lau, bost <strong>eta</strong> seigarren helburuak hizkuntzaren<br />
didaktikari egokitutakoak ditugu –ikasleek, azalpenezko <strong>testu</strong>ari<br />
dagokionez, hasieran dakitena <strong>eta</strong> sekuentzia didaktikoari esker ikasi<br />
dutena ezagutzea–. Helburu horren barnean ditugu, beraz: batetik, ikasleek<br />
dituzten gaitasunak ezagutzea (irakaskuntza jarduerari begira); <strong>eta</strong>, bestetik,<br />
antolakuntza pedagogikoari esker ikasleek egin dituzten aurrerapenak<br />
ezagutzea. Ikasleen hasierako gaitasunak ezagutzeko <strong>testu</strong> kanoniko<strong>eta</strong>n<br />
ikusitako ezaugarriak hartu ditugu erreferentzia modura. Helburu honekin<br />
erlazionaturik, azalpenezko <strong>testu</strong> <strong>entziklopedikoaren</strong> izaerari dagozkion<br />
ikerk<strong>eta</strong>ko bigarren <strong>eta</strong> hirugarren hipotesien arabera, euskarazko <strong>testu</strong><br />
sozial<strong>eta</strong>n aurkituko ditugun ezaugarriek <strong>eta</strong> ikasleen ekoizpen<strong>eta</strong>n<br />
aurkitutakoek kid<strong>eta</strong>sun zenbait izango dituzte, hala anafora motei<br />
dagokienean, nola anaforen dentsitateari dagokionean. Elkargune edo<br />
kid<strong>eta</strong>sun horiekin frogatuko genuke <strong>testu</strong> mota honen ezaugarrien aurrean<br />
gaudela. Zehaztasun gehiagotara etorrita, hirugarren hipotesian esaten<br />
genuen ikasleen ekoizpen<strong>eta</strong>n aurkituko genituen indizeak <strong>testu</strong><br />
kanonikoen azpitik geldituko zirela <strong>eta</strong> zenbat <strong>eta</strong> gehiago hurbildu<br />
hori<strong>eta</strong>ra hainbat <strong>eta</strong> garatuago zeudela ulertuko genuela.<br />
378
Change language