Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

-Ekoizpen lekua: testua ekoizten den eremua
-Ekoizpen unea: testua ekoiztua izan den denbora
-Igorlea (ekoizlea edo solaskidea): fisikoki testua ekoiztu duen pertsona
(edo makina), hau ahoz edo idatziz egin daiteke.
-Hartzailea: testua jasotzeko gai den (diren) pertsona(k).
Mundu sozial eta subjektiboari dagozkien parametroak. Bigarren plan
honetan, eraikuntza sozial baten ekintza markoan kokatzen da testu osoaren
ekoizpena, eta zehatzago esanda, interakzio komunikatibo baten markoan;
interakzio komunikatibo horrek, besteak beste, mundu sozialak –arauak,
baloreak, erregelak, etab.– eta subjektiboak –nork berak benetan isladatzen
duen irudia– inplikatzen ditu. Testuinguru sozio-subjektibo hori lau
parametro nagusitan bana daiteke:
-Leku soziala; zein erakunde sozialen markoan eman den hizkuntz
ekintza, edo orokorrago esanda, zein mundutako interakzioaren emaitza
den ekoiztutako testua: eskola, familia, giza komunikabideak,
interakzio komertziala, interakzio informala, etab.
-Igorlearen posizio soziala edo gizarte maila –enuntziatzailearen
estatusak ematen diona–; hona hemen igorleak interakzioan har
dezakeen rola: irakaslearen rola, gurasoena, bezeroena, nagusiarena
hierarkia batean, adiskidearena, etab.
-Hartzailearen posizio soziala edo gizarte maila –jasotzaile estatusak
ematen diona–; zein da hartzaileari eransten zaion rola? –ikaslearena,
haurrena, adiskidearena, gaztearena, ordezkariarena, etab.–.
-Interakzioaren helburua(k): enuntziatzailearen ikuspuntutik, testuak
hartzailearengan izan dezakeen eragina.
b)Testuaren ekoizpen hori genero historiko bat aukeratuz
gauzatzen da. Hiztun orok hizkuntzak eskaintzen dizkion genero
historiko batean edo bestean aurkitzen du bere testua ekoizteko eredua.
Honekin esan gura da testuaren ekoizleak ez duela asmatzen
komunikatzeko testuaren forma; aldiz, giza talde sozialak historikoki
garatutako formetan oinarritzen du bere testu forma. Esan bezala,
historiaren unean uneko beharrei erantzuteko, giza formakuntzek testu
ezberdinak sortu dituzte eta sortzen dihardute etenik gabe. Sortutako
testuetan egonkorrak diren ezaugarriak ikus daitezke zenbaitetan
100