Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

lanabesak jarri ikaslearen eskura (bere ekoizpenak, testu-sozial anitzak,
kontrol-zerrendak, ikaskideen oharrak, etab.), jarduera didaktikoak
dibertsifikatu, eskuhartze mailak dibertsifikatu eta abar.
-Irakaskuntza dibertsifikatu, ikasleak testu anitzen aurrean
prestatzeko
Bronckart-ek (1991) hizkuntz didaktika dibertsifikatzeko aipatutako
bigarren motibazioak testu sozialen aniztasunari dagokio. Horrela,
proposamen berri horrek eskolaratu nahi ditu testu-sozial anitzak.
Eskolak bere historian zehar hamaika motibo direla medio, testueskolarrak
landu ditu soilik. Motibo horien artean, besteak beste honako
hauek ditugu: irakatsitako gramatika ereduetara lotutako testuak
erabiltzeko joera; bestalde, ikaslea "ume modura" ikusten duen
pedagogiak ipuin kontaketak soilik lantzera eraman izan du; edo gizarte
egoerarekin zerikusia duten testuak eskolatik baztertzera (argudioa,
besteak beste) (Schneuwly, 1986). Horrela, bada, ikasleak testu
sozialen aniztasuna menderatu behar du gizarteratzeko.
-Hizkuntzaren didaktika dibertsifikatzeko oinarri teorikoak.
Hizkuntzaren didaktikak dibertsifikazioa bi printzipio teorikotan
oinarritzen du. Batek jatorri soziala du eta besteak indibiduala.
Lehendabizikoa korronte interakzionista dugu (Vigotsky,
1934/1984; Schneuwly eta Bronckart, 1985; Bronckart, 1991). Bigarrena,
hizkuntzaren honako ikuspegian oinarritutako didaktika dugu: pertsona
orok azpi-sistemen multzo bat du; batzuena besteena baino aberatsagoa eta
anitzagoa izan daiteke eta komunikazio egoerari egokituz jartzen da
martxan. Honelako ikuspegiak arauei dagozkien arazoak eta kodeari
dagozkionak bereizteko aukera ematen du. Eta, bestalde, zilegitasun
zientifikoa ematen dio ikasleen aniztasuna oinarritzeko –hizkuntzaren
maila ezberdinetan ematen baita aniztasuna–.
Baina, "kanpoko" hizkuntzalaritzan aurkitu du aniztasunaren
didaktikak bere ekarpenik handiena. Hizkuntzalaritza horrek testua hartzen
du erdigune eta, baita, testuak ko-testuarekin eta kontestuarekin
(enuntziatiboa eta pragmatikoa) dituen harremanak ere (Bronckart, 1991).
47