26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

189<br />

Hemen aztertuko diren erreferente ebolutiboak mota ezberdin<strong>eta</strong>koak<br />

izan daitezke. Baina guztiek denboran zehar eman daitezkeen eraldak<strong>eta</strong><br />

material<strong>eta</strong>ra mugatuko dira. Honelako kon<strong>testu</strong><strong>eta</strong>n sartzen ditugu lan<br />

hon<strong>eta</strong>n aztergai diren <strong>testu</strong>ak: zerbaiten fabrikatze prozesuan, osatze<br />

prozesuan edo funtzionatze prozesuan ematen diren eraldak<strong>eta</strong>k. Arestian<br />

esan bezala, Vigner-ek (1990) “transformazio” izenez ezagutzen duen azpimotatako<br />

<strong>testu</strong>arekin lotzen dugu gurea. Autore honek “Eraldak<strong>eta</strong><br />

algoritmoen tipologia egiten du (ikus 4.1. taula). Hona hemen adibide<br />

modura, aztertuko ditugun <strong>testu</strong><strong>eta</strong>n ematen diren transformazioaren<br />

zenbait adibide: esneagazta; egurrakikatza; zuhaitz enborrakpapera;<br />

aluminioaontzi m<strong>eta</strong>likoak; gasakenergia geotermikoa, <strong>eta</strong>b.<br />

Nature<br />

TRANSFORM<br />

ATION<br />

Type<br />

Synthésitation..<br />

Réunion………<br />

Conjonction…..<br />

Partition/réunion<br />

Transformation..<br />

ÉTAT 1 ÉTAT 2 INCIDENCE<br />

LEXICALE<br />

Dissocié --------------- Integré<br />

Epars ----------------- Solidaire<br />

Disjonction ----------- Conjonction<br />

Intégré ---------- Epars ------ Rèuni<br />

Brut ----------- Fini<br />

Condensation<br />

Reduction<br />

Mise en relation<br />

de listes<br />

Démultiplication/<br />

condensation<br />

Substitution<br />

EXEMPLE<br />

“Mousse au<br />

chocolat”<br />

Notice de<br />

montage d´un<br />

matériel<br />

“Couvre-face”<br />

“Entretien<br />

centrifugeuse”<br />

Recette de cuisine<br />

(du cru au cuit)<br />

Régulation…… Rupture d´équilibre --------- Retour à l´équilibre Substitution Notice de réparation<br />

Fiche de soin pour<br />

malade<br />

4.1. taula: Typologie des alghoritmes de transformation (Vigner,1990, 115. or.)<br />

Alderdi honen <strong>azterk<strong>eta</strong></strong> hobeto ulertzeko, ondoko lerrootan zehazten<br />

dugu <strong>testu</strong> kohesiorako elementu honek duen interesa.<br />

Materia bat, <strong>testu</strong>an zehar transformazioak direla medio, formaz,<br />

materiaz, edo izaeraz alda daiteke, bere hasierako identitate osoa edo hein<br />

batean, behinik behin, aldatua suertatzen dela. Honelako fenomenoa<br />

hizkuntzaz adierazteko zenbait faktore izan behar dira kontuan. Lehenik,<br />

fabrikazio prozesuan zehar, abiapuntuko materia berreskuratzeko sortzen<br />

diren arazoei dagokie (“zuhaitz enborra” kontzeptua berreskuratu ahal da<br />

“orea” edo “papera” izen sintagmekin?). Adibide batzuekin azalduko<br />

ditugu arazo horiek. Hona hemen Brown G. <strong>eta</strong> Yule G. autoreek (1983,<br />

316.or.) ematen duten adibide<strong>eta</strong>riko bat:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!