26.08.2013 Views

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

Azalpenezko testu entziklopedikoaren azterketa eta ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

talde baten, hots, ohiko harreman-sare ofizial finko bat osatzen duten<br />

hiztunen, etengabeko mintzajardunean/ekoizpenean oratutako fenomenoa<br />

izaten da gehien<strong>eta</strong>n. Memoria, esperientzia <strong>eta</strong> tradizioa da, <strong>eta</strong> ondorioz,<br />

praktikaren arian antzeman daiteke bere eragina. Ez gauetik goizerako<br />

urrats bat batekoan. Horregatik esaten dugu hizkuntzaren erabilpena<br />

estrategikoa dela (Larringan, 1999).<br />

2. Testua: izena <strong>eta</strong> izana<br />

2.1. Testua atzemateko hiru maila ezberdinak<br />

Testuaren mugak ezarri ondoren, goazen nozio honen analisirako bide<br />

gehiago zabaltzera. Bronckart (1996, 73.or) autorearen ust<strong>eta</strong>n <strong>testu</strong>a hiru<br />

mailatan atzeman daiteke: <strong>testu</strong>a entitate generiko (edo orokor) modura;<br />

<strong>testu</strong>a beste <strong>testu</strong>ekiko duen kid<strong>eta</strong>sunaren arabera (<strong>testu</strong>-genero edo <strong>testu</strong><br />

mota bateko ale den heinean) <strong>eta</strong> <strong>testu</strong> bakar edo “enpiriko” modura. Hona<br />

hemen maila bakoitzaren azalpena:<br />

2.1.1.Testua entitate generiko.<br />

Egunkariko artikulu bat, azalpen pedagogiko bat, familiakoen arteko<br />

elkarrizk<strong>eta</strong> bat... guztiak <strong>testu</strong>ak dira; denak, halere, ezberdinak zenbait<br />

alderdiri dagokienez; baina baita antzekoak ere, zenbait ezaugarri<br />

komun<strong>eta</strong>n: <strong>testu</strong> bakoitzak elkarmenpekotasun erlazioa gordetzen du<br />

ekoizten deneko <strong>testu</strong>inguruarekin; <strong>testu</strong> bakoitzak bere edukia antolatzeko<br />

modu bat erakusten du; arau batzuen arabera giltzatutako esaldiz osatuta<br />

dago <strong>testu</strong> bakoitza; bere barne koherentzia lortu guran, <strong>testu</strong> bakoitzak<br />

<strong>testu</strong>alizazio mekanismoak <strong>eta</strong> kontuan hartze enuntziatiborako<br />

mekanismoak jartzen ditu martxan.<br />

Zentzu hon<strong>eta</strong>n, esan bezala, berbazko ekoizpen unitatea da <strong>testu</strong> oro,<br />

bere baitan mezu antolatua duena <strong>eta</strong> hartzailearengan koherentziazko<br />

efektu bat eragin nahi duena. Unitate hori, orduan, goi-mailako<br />

komunikazio-unitatea dela esaten da.<br />

Testuaz honelako definizio orokorra ematea zilegi bada, behagarri<br />

diren <strong>testu</strong>-aleak, ordea, anitzak dira <strong>eta</strong> gehien<strong>eta</strong>n beren ezaugarri<br />

ezberdinengatik oso erraz bereiz daitezkeenak. Ezaugarri horiek direla<br />

medio, giza talde batek garatutako <strong>testu</strong>ak multzokatu egin daitezke, hau<br />

da, “<strong>testu</strong> motak” bereiztu egin daitezke; <strong>eta</strong>, halaber, ekoizle indibidual<br />

batek komunikazio egoera partikularrera egokitu nahian aldagai<br />

indibidualak erantsi ahal dizkio bere <strong>testu</strong>ari. Horiek dira, hain zuzen,<br />

<strong>testu</strong>a atzemateko beste bi mailak.<br />

97

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!